han31 januari 2006 – 21:35

De kiezer moet dit decreet bijgevolg maar ondergaan.
Resultaat: belangrijke goede verworvenheden worden overboord gegooid, foute keuzes worden gemaakt.

Het ACW beoordeelt op de eerste plaats de verschillende voorstellen op de mate waarin ze participatie mogelijk maken. Bevorderen de voorstellen de participatie van verschillende groepen uit de samenleving? Bevorderen de voorstellen het maatschappelijk debat? Bevorderen de voorstellen de toegang tot de raad?

Concreet: kunnen meer mensen beter deelnemen aan de besluitvorming?
Het ACW zegt duidelijk neen: verschillende voorstellen zijn een belemmering voor meer participatie.

De pariteit tussen en mannen en vrouwen krijgt wel goede punten: het beantwoordt goed aan onze vraag naar meer participatie.
Over de afschaffing van de lijststem is al veel inkt gevloeid. We hebben vooral de argumenten van de tegenstanders gehoord. En de voorstanders beroepen zich vooral op een mythisch begrip van de keuze van de kiezer en het argument “dat mensen toch al kiezen op naamstemmen”.

De bezwaren tegen de afschaffing zijn essentieel en verdienen een grondig debat. ACW zet op een rij.

• Politieke partijen hechten veel belang aan een goede en evenwichtige samenstelling van de lijst. Deskundigheden, bekenden en minder bekenden, verschillende groepen uit de samenleving kunnen aan bod komen. De kiezer kan deze gewogen lijst in zijn geheel goedkeuren.
  Het afschaffen van de lijststem veronderstelt dat elke kandidaat evenwaardig is en zich op dezelfde wijze kan bekendmaken. Dit is niet zo. De afschaffing van de lijststem zal leiden tot nog meer mediatisering en personencultus. En uiteindelijk ook tot een mogelijke verzwakking van de kwaliteit van het politiek personeel.

• De afschaffing kan dan ook leiden tot een eenzijdige samenstelling van de raad (bepaalde groepen komen niet of nauwelijks aan de bak).

• De afschaffing herleidt de rol van een politieke partij tot een verzamelaar van potentiële kandidaten. Welke politieke strategie of politieke inhoud de partij aan de lijst wil geven speelt geen rol meer.
  En dit betekent ook dat de verhouding partij-kandidaat anders wordt. De individuele kandidaat wordt belangrijker dan de partij, terwijl ACW resoluut kiest voor een representatieve democratie mét evenwicht tussen de partij die opkomt voor een algemeen belang en het individu, vertolker van particulier belang.

De gevolgen van de afschaffing gaan duidelijk in de richting van minder participatie:

• minder en minder verscheiden groepen komen aan bod,

• eenzijdige nadruk op mediatisering, minder maatschappelijk debat (want personencultus.

De argumentatie voor afschaffing staat dan weer in schril contrast met het behoud van sommige onderdelen van de kieswetgeving.
De kiezer telt plots niet meer mee. De stem van de kiezer evenmin. Het systeem Imperiali bij de gemeenteraadsverkiezingen en de huidige schikking van de districten bij de provincieraadsleden staan een grotere participatie in de weg.

Daarom pleit ACW voor het systeem D’Hondt bij de gemeenteraadsverkiezingen. En voor een herschikking van de districten bij de provincieraadsverkiezingen.
Het systeem D’Hondt zorgt voor een bredere toegang en dus voor meer mogelijkheden tot maatschappelijk debat in de raad. Een gelijkschakeling met de provinciekieswetgeving vereenvoudigt ook de wetgeving.
De herschikking van de kiesdistricten zorgt dat de kiesdrempel in elk district gelijk wordt. Vandaag schommelt de drempel tussen 5% en 35%. Een herschikking maakt de toegang meer gelijk en belangrijker nog: de kiezer kan zijn stem dan echt laten horen.

Besluit: de ontwerpen van kiesdecreet geven geen antwoord vragen naar meer betrokkenheid, naar een grotere toegang en naar meer en betere afspiegeling van de samenleving. Daarom vraagt het ACW alsnog een grondige herwerking, in het belang van de mensen en van de democratie.