Jan Hertogen03 april 2006 – 11:48

“Van de Turkse en Marokkaanse vrouwen tussen 15 en 64 jaar in dit land is nauwelijks elf procent aan het werk” zo stelt Turtelboom van de VLD in Het Nieuwsblad van zondag 2/4/06. De anderen zijn ‘niet actief’ waarvan sommigen door hun mannen het werken belet wordt. Het verwondert Turtelboom verwondert dat hierover geen debat woedt in tegenstelling tot Nederland en de Scandinavische landen. Werkende migrantenvrouwen kunnen daarbij andere waardepatronen aan allochtone probleemjongeren meegeven. Je kan je afvragen of je die 79% huisvrouwen ”niet moet dwingen de taal te leren. En wie werkloos is en een job weigert om culturele redenen mag geen werkloosheidsuitkering of leefloon meer krijgen” zo besluit Turtelboom.

Turtelboom herleidt aldus de werkelijkheid tot wat zij erin wil zien en komt op alle aangehaalde punten tot de omgekeerde vaststelling van Marc Van den Cruyce van het Planbureau, uitvoerder van het onderzoek waaruit Turtelboom citeert. Want de percentages en gegevens waarop Turtelboom zich baseert komen uit “De ongebruikte arbeidsreserve van vreemdelingen in België”, een artikel verschenen in het Kwartaalschrift Economie nr. 2/2005 en dat te vinden is langs de NIS-digitale Bibliotheek of langs Arbeidssituatie Belg en vreemdeling 2002. In dit artikel wordt een genuanceerd beeld opgehangen van de arbeidssituatie van Belgen en vreemdelingen voortgaande op de Enquête naar de Arbeidskrachten van 2002, uitgevoerd door het NIS. Turtelboom bestaat het evenwel om de resultaten van dat onderzoek te ge(mis)bruiken zonder er naar te refereren en de conclusies van de wetenschapper niet te vermelden of te negeren.

Want wat zegt Turtelboom niet en waar verdraait zij de conclusies?

1. Turtelboom verzwijgt dat het onderzoek enkel om ‘vreemdelingen’ gaat. Dat is straf omdat de titel van het artikel dit uitdrukkelijk vermeldt. Zij spreekt alleen maar over ‘migrantenvrouwen’ en allochtonen’ zodat zij doet veronderstellen dat het ook om de nieuwe Belgen gaat. Voor haar zijn maar 11% van alle allochtone vrouwen van Marokkaanse en Turkse afkomst tewerkgesteld. In feite is slechts een kwart van de Marokkaanse en Turkse vrouwen nog vreemdeling. 76% van alle Marokkaanse vrouwen en 79% van alle Turkse vrouwen is intussen Belg geworden. Van de nieuwe Belgen, dus driekwart van de groep war Turtelboom het over heeft, zegt de onderzoeker van het Planbureau ”dat zij wel degelijk een hogere activiteits- en tewerkstellingsgraad hebben dan hun vroegere landgenoten”. Van hen is 49% beroepsactief waarvan 42 %werkend. Het Belg worden heeft dus een uiterst positieve invloed op werkzaamheid en integratie stelt Van den Cruyce vast.

2. Uit zijn onderzoek blijkt dat naast de 11% tewerkstelling er 11% werkloosheid bestaat volgens de AIB-definitie die voortgaat op effectieve beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt. 78% is dus ‘niet-actief’, dat zijn huisvrouwen zegt Turtelboom. Dit zijn confronterende cijfers die Turtelboom evenwel enkel gebruikt om haar ‘voor’oordeel te voeden zodat zij blind wordt voor de echte betekenis van deze cijfers:

2.1 Turtelboom ‘vergeet’ dat van de 79% niet-actieven 17% student is en onderwijs volgt. Dit is geen onbelangrijk detail ook al blijft nog 61% niet-actieven over bij deze ‘vreemdelingen’ die ondermeer vooral de nieuwe migranten omvat die nu langs de inburgerring’ hun positie in de samenleving nog moet verwerven. Dit cijfer zakt tot 27% van de “in het buitenland geboren Belgen”, de nieuwe Belgen dus die waarvan de meerderheid Marokkaanse en Turkse vrouwen zijn.

2.2 Dat maar 10% van deze vrouwen werkloos is betekend ook dat 61% niet beschikbaar zou zijn voor de arbeidsmarkt en geen vervangingsinkomen verwerft uit de RSZ. Deze vrouwelijke Marokkaanse en Turkse vreemdelingen vallen dus buiten de actieradius van de VDAB en de tewerkstellingsactie. Bart van den Cruyce stelt de noodzaak aan een doelgerichte actie naar deze groep als hoofdconclusie van zijn onderzoek. Dit vaststellen zou pas een moedig signaal geweest zijn van Turtelboom. Haar conclusie is evenwel gericht op het ontnemen van werkloosheidsvergoeding en leefloon op culturele gronden en in feite een uitstoot uit de beroepsbevolking van de beperkte groep die zich nu reeds beschikbaar stelt voor de arbeidsmarkt.

2.3 De onderzoeker wenst dat bij dit alles niet mag vergeten worden dat “heel wat allochtonen ondanks de discriminatie er toch in slagen werk te vinden”. Twee derde van de beroepsactieve Marokkaanse en Turkse mannen en de helft van de beroepsactieve Marokkaanse en Turkse vrouwelijke vreemdelingen zijn aan het werk. Bij de vrouwelijke nieuwe Belgen werkt zelfs 85% van alle beroepsactieven (=werkenden+werklozen).

Belg worden én beroepsactief worden (hetzij werkend, hetzij werkloos) zijn dus hét recept voor een grotere activiteitsgraad van Marokkaanse en Turkse vrouwen in de mate de vrije keuze van de Marokkaanse en Turkse vrouw gerespecteerd wordt, want daar heeft Turtelboom het niét over. En schuilt in deze groep ook geen aanzienlijke arbeidsreserve die beetje bij beetje de komende decennia zal vrijkomen – een ‘godsgeschenk’ in het perspectief van de stijgende arbeidsbehoeften die pas binnen 15 jaar hun volle omvang zullen bereiken.

Het NIS heeft ons een update van de arbeidsituatie en nationaliteit voor 2004 beloofd zodat wij kortelings de gegevens van Bart van den Cruyce kunnen actualiseren.

De samenvatting van de gegevens van Van den Cruyce en zijn artikel zijn ook te consulteren op Arbeidssituatie Belg en vreemdeling 2002 met een nieuwe door ons grafisch verwerkt beeld van de diverse arbeids- en activiteitssituaties naar geslacht voor
- Belgen in België geboren en Belgen in het buitenland geboren,
- De vreemdelingen uit Europese landen, de Marokkaanse/Turkse vreemdelingen, andere niet-Europese landen landen en totaal
Zie: www.npdata.be/Data/Planbureau/Vreemdeling

Jan Hertogen , socioloog
www.npdata.be