Marieke Vantieghem28 november 2007 – 23:58

Tijdens een cursus van IPHU (Internationale Universiteit voor Volksgezondheid) in Savar hoorden we geruchten over een cyloon. Dat is niet zo ongewoon, want Bangladesh heeft jaarlijks zo’n 2 à 3 cyclonen te slikken. Slechts met mondjesmaat kregen we meer nieuws te horen waaruit bleek hoe ernstig de situatie was. Dat we enkele dagen zonder elektriciteit zaten, enkele ondergelopen badkamers hadden en afgesneden werden van internet verbleekt bij de alarmerende berichtgeving van het zuiden.

GK, een nationale ngo die werkt rond gezondheid, en lid is van de internationale beweging People’s Health Movement (Beweging voor Volksgezondheid), ontstond tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in 1972 en werkt momenteel in 15 regio’s. De getroffen regio maakte nog geen deel uit van hun actieveld, maar noodhulp bij rampen hoort tot hun takenpakket. De volgende 6 maanden zal GK ter plaatse werken in samenwerking met de lokale ngo’s en de overheid.

Momenteel worden voedselpakketten, warme kledij voor de komende winter en medicijnen klaargemaakt en opgestuurd en doen medische teams de eerste verzorging. In een later stadium zal worden gewerkt aan waterzuivering en het bouwen van huizen en scholen. Afhankelijk van de hulp kan het programma worden verdergezet.

Op zondag 26 oktober hadden we een gesprek met Selam Khan, de subdistrictofficier van Patharghata van het district Barguna. Hij is de verantwoordelijk om de noodhulp van de 20 aanwezige ngo’s, ondermeer Care, Oxfam, BRAC, Concern International en GK, en de lokale overheden te coördineren in het subdistrict.

48 uur voor de cycloon werd een waarschuwingssysteem ontvangen en via vrijwilligers van de Rode Maan-beweging werden 8.000 mensen geëvacueerd. Er vielen echter 283 doden en nog steeds 205 mensen zijn vermist. Heel wat dieren zijn verdronken en onmisbaar voor de oogst die start in november. 826,67 kilometer van de wegen zijn door de vloed weggespoeld. 273 vissersboten en 95% van de huizen zijn beschadigd of volledig vernield. Selam Khan heeft de handen vol met de coördinatie, maar heeft al een plan klaar voor middellange en langere termijn, waaronder de ondersteuning van de vissers, bouw van huizen en scholen en het bouwen van meer opvangcentra tijdens cyclonen.

Toen we het dorpje Kakchira van hetzelfde subdistrict binnenreden, passeerden we eerst enkele beschadigde huizen om daarna een slagveld te vinden waar geen enkel huis, auto of bus meer rechtstaat. Het dichtste opvangcentrum tijdens cyclonen bevindt zich op 5 kilometer afstand. Het dorp beschikt niet over een dam van 10 meter, die normaal gezien zou moeten gebouwd zijn door de lokale overheid. Pas om 21u wisten de inwoners dat samen met de cycloon er ook een vloedgolf zou zijn. De sterke levensboom, de kokosboom, heeft vele levens gered.

De inwoners volgen elke stap die we zetten en vragen om voedsel, maar ook een opvangcentrum, een dam, drinkbaar water en assistentie bij de oogst. De lokale overheid heeft al 30 ton voedsel bedeeld, maar dat is op. GK heeft een medisch team dat de gewonden verzorgd, in weliswaar weinig hygiënische toestanden en met weinig instrumenten. GK zal ook voedselpakketten bezorgen indien ‘de lijst’ gemaakt is.

De lijst is een heel cruciaal hulpmiddel en bestaat uit een overzicht van alle families die familieleden verloren hebben en/of materiële schade hebben geleden. Waar de lokale overheid soms de leden van van een politieke partij begunstigt, probeert GK zo waarheidsgetrouw mogelijk een neutrale lijst op te maken. Jongeren zijn daarbij een actieve speler omdat deze meestal de waarheid vertellen.

Er heerst drukte op de pier van het dorp Podma, waar de Rode Halve Maan samen met de zeemacht, noodhulp uitdeelt op basis van de lijst van de lokale overheid. Water, rijst, bonen, olie en zout behoren tot de basisingrediënten. Het team startte hun tocht met de boot op de meest getroffen regio en gedurende de volgende maand alle dorpen langsgaan en noodhulp uitdelen. Indien nodig zal er tot 3 keer noodhulp bedeeld worden.

Als we enkele kilometers verder de kustlijn volgen, lijkt het armzalige troepje “huizen” op een vluchtelingenkamp met daarna een vlakte met enkele bomen. De vloedgolf heeft alle huizen weggespoeld. De bewoners hebben nog geen enkele noodhulp gezien. Al het drinkbare water is door het zoutwater ondrinkbaar geworden.

In Djintola en Podma is een kamp voor kinderen opgestart door Save the Children. De eerste 200 aangekomen kinderen, die 5 km wandelden, kunnen genieten van psycho-sociale begeleiding, medische verzorging en een middaglunch. De vraag blijft hangende of dit de meest kwetsbare kinderen zijn. 10 meter verder van het kamp in Djintola bevindt zich een medische post van GK.

Tijdens een duistere vergadering, bij gebrek aan elektriciteit, vergaderen enkele ngo’s, samen met de lokale overheid, in een overheidsziekenhuis. De lokale overheid gaat akkoord om nauw samen te werken met de ngo’s en de noodhulpacties beter op elkaar af te stemmen. Gebouwen, middelen en personeel zullen efficiënter worden ingezet. Intussen merken we in een kamertje van het ziekenhuis een dokter en verpleegster op, die met een kaarslicht een hoofdwonde dichthechten. We feliciteren hen voor deze moeilijke klus en rijden riskjagewijs terug naar de slaapzaal van de school, die de studenten voor ons hebben vrijgemaakt.

Met jouw steun kan het hulpprogramma verder worden uitgebreid en kunnen er bij een volgende cycloon mensen, dieren, huizen en bomen beter beschermd worden.

(Steun voor de activiteiten van GK kan gestort worden op rekening 001-1951388-18 van Geneeskunde voor de Derde Wereld met vermelding "Bangladesh")