Marc-Antoon18 december 2007 – 13:48

Zijn er in Bali nu concrete afspraken gemaakt over CO2-reducties of niet?
Bram Claeys: "Neen, want dat zagen de VS absoluut niet zitten. Maar daar is een oplossing voor gezocht via een omweg. Wat er nu in de slotteksten staat is een verwijzing naar een andere tekst, waar de reductiedoelstellingen wél in staan. Er zullen vanaf nu drie onderhandelingssporen gevolgd worden. Enerzijds is er de Conventiedialoog, waar ook de VS aan deelnemen. Anderzijds zijn er twee onderhandelingen waaraan enkel de landen meedoen die eerder ook al het Kyoto-protocol ratificeerden, dus niét de VS. In die laatste twee teksten zijn wél reductiemarges opgenomen. Zo staat er bijvoorbeeld dat de uitstoot in de industrielanden tegen 2020 moet dalen met 25 tot 40 procent. Wat men nu gedaan heeft in het onderhandelingsspoor waar de VS wel bijzijn, is een paragraaf opgenomen waarin staat dat aan alle ontwikkelde landen vergelijkbare inspanningen moeten opgelegd worden - de zgn. comparability. Eigenlijk moet je die twee dus samen zien: aan de ene kant een tekst waarin iedereen behalve de VS doelstellingen opneemt, aan de andere kant een tekst die van alle ontwikkelde landen, ook van de VS, vergelijkbare inspanningen vraagt. Dat betekent dus dat de grootteorde van inspanningen ook voor de VS vastligt."

"Het is een beetje een omweg, maar uiteindelijk is dat wel een goed resultaat - zeker als je kijkt naar hoe het er een paar dagen geleden nog uitzag, toen we vreesden dat er helemaal niets zou in staan. Toch vind ik het nog steeds vrij vaag. Er is geen landenlijst met wie wat moet doen. Het blijft bij het aangeven van een richting. Maar er is nu ten minste een basis om verder te onderhandelen."

Er zijn ook beslissingen genomen over technologie-overdracht. Wat is dat precies?
Bram Claeys: "Technologie-overdracht is de notie dat propere technologie ter beschikking moet worden gesteld van de ontwikkelingslanden, om hen toe te laten om minder uit te stoten. Dat is altijd al één van de basisprincipes geweest van het Kyoto-protocol, maar tot nu toe was het bij lange discussies gebleven zonder veel concrete vooruitgang. Nu is er eindelijk een akkoord over een raamwerk, over geld, en over indicatoren om op te volgen of die technologie-overdracht ook tot de gewenste resultaten leidt. Ik denk dat we dus ook hier een basis hebben om de komende twee jaar te onderhandelen."

En er komt blijkbaar ook een Adaptatiefonds?
"Dat Fonds wàs er eigenlijk al, maar het was nooit operationeel gemaakt. Nu heeft men het eindelijk in gang gezet - wat toch wel belangrijk is voor de ontwikkelingslanden (het Adaptatiefonds moet het Zuiden toelaten om zich aan te passen aan de nu reeds onafwendbare gevolgen van de opwarming van de aarde, nvdr). Er zijn eindelijk engagementen om er geld in te storten, en na een lastige discussie is er ook een structuur afgesproken over wie wat mag beslissen."

Slotsom: je bent optimistisch?
"We zijn kritisch positief. Er zijn een aantal interessante uitgangspunten voor een post-2012 klimaatakkoord, en er is vooruitgang geboekt op concrete dossiers zoals ontbossing, adaptatie en technologie-overdracht. Maar dat neemt niet weg dat het allemaal nog veel te weing concreet is. Tegen 2009 moet de opvolger van het Kyoto-protocol klaar zijn. Dat zal nog twee jaar van héél intensieve werkzaamheden vergen. Als je ziet onder welke druk de VS uiteindelijk over stag gegaan zijn... Het zal er op aan komen om die druk zéér hoog te houden, anders komen we er niet.