Patent farmaceutisch bedrijf blokkeert productie kindvriendelijke aidsremmers

Roeland06 juni 2006 – 12:30

BRUSSEL - Het Amerikaanse farmaceuticabedrijf Gilead Sciences heeft een patent aangevraagd voor ‘tenofovir’, een geneesmiddel tegen aids. Volgens Artsen Zonder Grenzen kan dat een gevaarlijk precedent scheppen voor de toegang van de arme bevolking in de derde wereld tot nieuwe aidsremmers. AzG steunt Indiase burgergroeperingen in het protest tegen het bedrijf. Bovendien vraagt het aan de farmaceutische sector om kindvriendelijke producten te maken.

KEVIN, 15 jaar, onder antiretrovirale behandeling sinds 2003

Volgens Artsen Zonder Grenzen (AzG) is het bijzonder gevaarlijk om de productie van tenofovir en andere nieuwe basisgeneesmiddelen tot één bedrijf te beperken. “Door een gebrek aan concurrentie van zogenaamde witte of generische producten wordt de prijs kunstmatig hoog gehouden. Terwijl de feitelijke patenthouder Gilead het geneesmiddel in 1997 tegen verlaagd tarief op de markt zou brengen, blijft het maar talmen met de uitvoering. Daardoor hebben door aids getroffen gebieden nog altijd maar met mondjesmaat toegang tot aidsremmers. Nochtans schreeuwen steeds meer mensen om tenofovir. Ons project is een microkosmos van wat ons elders in de wereld te wachten staat”, zegt Eric Goemaere van AzG in Zuid-Afrika.

Voor de protesterende burgergroepen in India kan er onmogelijk sprake zijn van een patent omdat het bewuste geneesmiddel, tenofovir, gemaakt is met bestaande chemische componenten. "Daardoor kan het volgens de Indiase patentwetten niet beschouwd worden als een uitvinding", zeggen ze.
“Als het bedrijf het patent zou krijgen, kan de generische productie van tenofovir in India opgeschort worden tot 2018, maar ook de toekomstige productie van generische combinatiemiddelen. Dat soort middelen, waartoe ook tenofovir behoort, zijn van levensbelang voor de uitbreiding en vereenvoudiging van aidsbehandelingen”, klinkt het bij AzG.

Negen op de tien kinderen met HIV wonen in Afrika. “Aangezien er weinig winst te halen is uit onderzoek en ontwikkeling naar HIV/aidstesten en -geneesmiddelen voor kinderen in arme landen, investeren slechts weinig bedrijven hierin. AzG roept op tot een grote toename van onderzoek en ontwikkeling naar testen die het virus bij baby’s kunnen detecteren, en naar kindvriendelijke pillencombinaties. Genezen van aids is nog steeds niet mogelijk, maar aids is wel een behandelbare ziekte geworden. Veel meer jonge kinderen zouden een relatief normaal leven kunnen leiden met de juiste testen en geneesmiddelen, maar miljoenen kinderen wachten nog steeds”, zegt Dr. Rachel Thomas, medisch coördinator van het AzG-project in Kibera, Nairobi.

AzG levert op dit ogenblik aidsremmende behandelingen aan meer dan 57.000 mensen met HIV/aids in 29 landen. Kinderen maken tot 6% uit (3.500) van alle patiënten in die projecten. Eén van de redenen waarom de helft van alle kinderen met HIV/aids sterven vóór hun tweede verjaardag, is dat farmaceutische bedrijven geen kindvriendelijke versies van hun aidsremmende geneesmiddelen maken. Daarom roept AzG deze bedrijven op om dat wel te doen. Er is ook een grote nood aan eenvoudige en betaalbare aidstesten voor baby’s in arme gebieden.“AZG geeft antiretrovirale geneesmiddelen aan bijna 800 kinderen met HIV/aids, hier in Kenia”, zegt Dr. Rachel Thomas. “De resultaten zijn erg goed, maar het is een moeilijke strijd. Door het gebrek aan pillen die alle nodige geneesmiddelen in één tablet verenigen en die aangepast zijn aan kinderen, zien de medische staf en hulpverleners zich vaak verplicht de combinatiepillen voor volwassenen in stukjes te breken. Dit is niet alleen weinig doeltreffend, maar een te kleine dosis kan er ook toe leiden dat het virus resistent wordt tegen de behandeling, terwijl een overdosis giftig kan zijn”, besluit hij.