christophe27 mei 2008 – 19:51

Al enkele jaren lopen essayist Manu Claeys en architect Peter Verhaeghe van stRaten-generaal rond met een alternatief plan om de ring te sluiten en de verkeersknoop in en rond Antwerpen te ontwarren. Bij buurtcomités, sociale bewegingen en zelfs bij ondernemers en lokale politici vinden ze gehoor. Alleen de bevoegde ministers en het stadsbestuur geven niet thuis en blijven pal achter het traject van zeven jaar geleden staan. Maar plots klinken er dissidente stemmen. En niet van de minste: de Antwerpse schepen van Stadsontwikkeling Ludo Van Campenhout van VLD en Groen!-voorzitster Mieke Vogels.

Hoe verklaart u dat?

Manu Claeys: “Vogels was al een tijd dissident. Groen! zit noch op Vlaams niveau, noch op gemeentelijk niveau in de meerderheid. Voor haar is het een stuk gemakkelijker om te zeggen dat de Oosterweelverbinding niet deugt. Dat doet ze dan ook al een paar maanden voluit. Belangrijker is dat ook Ludo Van Campenhout nu begint te twijfelen. Maar ook hij trekt al snel een stukje van zijn staart in. In een reactie op het Humo-dossier zegt hij dat hij pal achter het tracé van de Oosterweelverbinding blijft staan. Hij is teruggefloten door de burgemeester. Het is het soort barstjes dat we al eerder gezien hebben. Eind 2000 hebben wij met de stRaten-generaal een bezwaarschrift ingediend rond een alternatief tracé. Vorig jaar in september zijn wij beginnen communiceren over de frauduleuze manier waarop men ons alternatief binnen het milieu-effectenrapport heeft behandeld. Vanaf dan hebben wij veel sterker de nadelen van het Lange Wapperproject in de verf gezet en de vele voordelen van ons alternatief."

"Overal waar we komen – bij lokale politici, in Rotary- en businessclubs – is iedereen na een uurtje overtuigd van de voor- en nadelen van beide projecten. Dat is ook vorige week maandag gebeurd in de gemeenteraad. We hebben daar een presentatie gegeven. Schepen Van Campenhout zat die vergadering voor. Hij heeft toen gezegd wat hij ook in Humo zegt: 'Had ik dit jaren geleden geweten...'. Hij danst wel op beide benen. Diep ongelukkig over de genomen beslissing, maar aan de andere kant toch loyaal tegenover de meerderheid waar toe hij behoort. Een Shakespeareaans drama in het stadhuis."

Hoe zijn jullie uiteindelijk toch in het stadhuis terecht gekomen?

Manu Claeys: “Een Antwerpse inwoner heeft een verzoeksschrift ingediend en de gemeenteraad heeft dat goedgekeurd. Iedere keer dat we onze uitvoerige presentatie mogen geven, zijn de toeschouwers mee in ons verhaal. Maar gezaghebbende stemmen die dreigen mee te gaan, worden telkens teruggefloten. Het wordt tijd dat ook de burgemeester eens zegt wat hij er werkelijk van vindt. In Humo maakt hij er zich van af met een kwinkslag over de psychische gezondheid van Van Campenhout. Veel essentiëler is de fysieke gezondheid van de Antwerpse bevolking. Het gebeurt toch zelden dat medici zich zo laten gaan als in het stuk in Humo over het gevaar van fijn stof. Normaal schreeuwen die toch geen moord en brand in kranten en tijdschriften. De enige reactie van de twee bevoegde ministers is dan: 'Er zijn plaatsen waar de hoeveelheid fijn stof stijgt en plaatsen waar het daalt'. Je zal maar wonen op een plaats waar het stijgt. De verschillende actiecomités lijken elkaar te vinden. Zij stellen vast dat ze niet geïnformeerd worden door de BAM (de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel die de Oosterweelverbinding moet realiseren, nvdr). Jaren geleden werd een politieke beslissing genomen lang voor de bevolking geïnformeerd werd. Politici moeten beslissingen nemen nadat ze naar de bevolking en adviesorganen geluisterd hebben. In dit dossier wordt die logica op zijn kop gezet.”

Hebben jullie dan niet te lang gewacht om de bevoegde politici van Antwerpen aan te spreken?

Manu Claeys: “Integendeel, wij hebben nog hoger gemikt. Het is in het Vlaams parlement dat de beslissing genomen wordt in dit dossier. De Antwerpse burgemeester mag op zijn kop staan. Het is de Vlaamse regering die beslist. In maart zijn wij naar het Vlaams parlement geweest. De meerderheidspartijen hebben hun parlementsleden aangemaand niet te gaan luisteren naar onze uiteenzetting. Een omerta dus. Wij zijn er nochtans van overtuigd dat hoe meer mensen ons horen hoe groter het draagvlak is voor ons alternatief. Op het eind van de rit zal het draagvlak voor het Lange Wapper-project van de BAM bijzonder klein zijn. Waarschijnlijk zullen alleen de bevoegde ministers overblijven.”

Het alternatief van Straten-generaal is niet één of ander utopisch project dat alle economische ontwikkeling uitsluit?

Manu Claeys: “Compleet niet, het is sterk economisch onderbouwd. De tolinkomsten liggen hoger, de vastgoedmeerwaarde is enorm. Op het Eilandje alleen al 600 miljoen euro meer ontwikkeling als je daar geen viaduct bouwt. Het vrachtverkeer zal minder om rijden en dus minder tijdverlies lijden. Het verschil tussen hun tracé en dat van ons bedraagt 1,2 miljard euro. Op 35 jaar stijgt dat verschil zelfs tot 2,6 miljard euro. We hebben ons plan ook afgetoetst bij bedrijfsleiders. Dit is geen utopie. Wij hebben ons alternatief zelfs aan de BAM voorgelegd. Noch de directeur, noch de managers hebben één punt van kritiek laten horen.”

Ondertussen blijven actiecomités open brieven schrijven en info-avonden organiseren. Heeft dat nog zin?

Manu Claeys: “Er wordt veel mist gespoten over het dossier. Men doet alsof alles al beslist is. Er is zelfs nog geen bouwaanvraag ingediend. De discussie is pas definitief gesloten als het contract met de bouwgroep getekend wordt. Dat zal niet gebeuren voor volgend jaar in de lente. Eerst moet in het najaar nog een bouwaanvraag ingediend worden.”

U geeft niet op?

Manu Claeys: “Dit is ook een test van de democratie. Wij weten hoe fout het gelopen is in de besluitvorming. Drie jaar geleden zijn we begonnen met ons protest. Naarmate er meer informatie naar buiten komt, schieten er ook andere comités wakker.”

De BAM besteedt vele miljoenen euro aan communicatie. Werden de mensen die nu bezorgd zijn niet eerder op de hoogte gebracht van de plannen?

Manu Claeys: “Die worden niet op de hoogte gebracht. Zij raken op de hoogte door ons. Eind november hebben we in De Singel een info-avond georganiseerd. Daar zaten de mensen die een week later de vzw Ademloos hebben opgericht. Daar zat ook dokter Dirk Van Duppen die nu actief is rond de gevolgen van BAM in Deurne (de toename van fijn stof, nvdr).”