Leo Tindemans. Daar moest ik onlangs weer aan denken naar aanleiding van het ontslag van Yves Leterme. Allicht heeft de VRT naar aanleiding van dat ontslag het inmiddels grijsgedraaide ‘Voor mij is de Grondwet geen vodje papier’ nog maar eens van onder het stof gehaald. Ook de recente gebeurtenissen in Argentinië deden me aan Leo Tindemans denken, want ook hier vond vorige week een hoogtepunt plaats in de parlementaire geschiedenis. Een politiek tv-moment dat tot vervelens toe herhaald wordt en zal blijven worden: de vice-president die live zijn eigen baas een hak van formaat zet.

Julio Cesar Cleto Cobos is de nieuwe politieke held in Argentinië: een grijze, weinig charismatische figuur die echter steeds de juiste windrichting uitkoos om uiteindelijk op te klimmen tot vice-president van Argentinië. Presidente Cristina Kirchner koos hem uit als running-mate om haar openheid in de verf te zetten. Cobos komt immers uit een partij die al decennialang de tegenpool is van de peronistische partij van Cristina. Maar Cobos keerde zijn kar, koos de kant van de Kirchners (ex-president Nestor en echtgenote Cristina) en werd beloond met een plaatsje aan de zijde van Cristina. In oktober werd hij verkozen tot vice-president en sindsdien werd van Cobos nog weinig vernomen. Voor Cristina was de rol van Cobos immers uitgespeeld van zodra de nodige stemmen binnenwaren, voor de rest kon ze het wel alleen aan, samen met haar man Nestor.

Recent dook Cobos echter opnieuw op, toen Cristina en Nestor het aan de stok kregen met de hele landbouwsector. De belastingen op de uitvoer van verschillende landbouwproducten werden in maart door de regering verhoogd en sindsdien voeren de boeren oorlog tegen de Kirchners. Wegblokkades, voedselschaarste, stakingen: alle middelen zijn goed om de regering op de knieën te krijgen. En na maanden van conflict begon de publieke opinie zich steeds meer tegen Cristina te keren, wiens onverzettelijkheid meer en meer werd gezien als arrogantie van de macht. De populariteit van Cristina dook de dieperik in en als de wind plots draait, dan begint zo’n Cobos zich natuurlijk te roeren. Aan de hand van vergaderingen met de oppositie en schuchtere, bijna gefluisterde verklaringen tegen het beleid van de regering waar hij zelf deel van uitmaakt, zocht Cobos een manier om zich van de onpopulaire presidente te distantiëren.

Vorige week werd Cobos dan onverwacht voor het blok gezet. Cristina had immers het hele conflict naar het parlement gestuurd in de hoop daar overweldigende politieke steun te krijgen voor haar project en zo de boeren de mond te snoeren. Dat viel echter lelijk tegen. In de Kamer van Volksvertegenwoordigers haalde Cristina het nipt met 128 stemmen tegen 122, maar in de Senaat draaiden het debat en de stemming uit op een onwaarschijnlijke thriller die pas rond 4 uur ’s morgens zijn beslag kreeg met het historische ‘moment de gloire’ van Cobos.

Aanvankelijk werd ervan uitgegaan dat ook de Senaat Cristina zou steunen. Verschillende leden van de regering waren dan ook afgezakt naar het plein voor het Parlement om de overwinning te vieren. Maar dat was buiten de senatoren gerekend, die bij de eindstemming voor een historisch gelijkspel zorgden: 36 voor en 36 tegen. Gelukkig voorziet de Grondwet in een oplossing. Bij een gelijke stand beslist de voorzitter van de Senaat: Julio Cesar Cleto Cobos. Normaal heeft de vice-president geen stemrecht, enkel in het uitzonderlijke geval van een gelijke stand moet hij – als voorzitter van de Senaat – zijn stem uitbrengen. En dus waren alle ogen in Argentinië gericht op Cobos. Stemt hij voor zijn eigen regering, dan redt hij het gezicht van Cristina maar keert de publieke opinie zich onvermijdelijk ook tegen hem. Stemt hij tegen, dan is hij een volksheld maar bezorgt hij Cristina de grootste politieke nederlaag uit haar presidentschap.

En dus begon Cobos, duidelijk zenuwachtig en emotioneel, aan een rede die al dagenlang herhaald wordt op televisie. Het is geen helder betoog met kracht uitgesproken, zoals dat van Tindemans, maar eerder een onsamenhangend gebrabbel dat eindigde in een bijna onhoorbaar ‘neen’.

Op YouTube is de hele scène te zien: http://www.youtube.com/watch?v=NNx81q98UK4

Opschudding alom en een klap in het gezicht van Cristina, voor wie Cobos dan ook een verrader eerste klas is. Voor de meeste Argentijnen is Cobos echter dé held van het moment. Toen hij de dag na de stemming voor een weekje vakantie vertrok naar zijn thuishaven Mendoza (niet met het regeringsvliegtuig, maar gewoon met de auto), werd hij onderweg overal toegejuicht en met lof overladen. Ook de politieke oppositie ziet in Cobos plots een figuur die de Kirchners in de problemen kan brengen en die de regering van binnenuit (want Cobos is het enige regeringslid dat Cristina niet kan ontslaan) kan bekampen. Cobos als paard van Troje.

Eén ding leverde het Cobos alvast al op. Bij het begin van de jaarlijkse landbouwbeurs in Buenos Aires werd de stier die vorig jaar als kampioen werd bekroond, omgedoopt tot Cleto, de ongebruikelijke derde naam van de vice-president.