Victoria07 oktober 2008 – 12:02

De titel van je boek klinkt als een krantenkop voor een fait divers. Heb je dit bewust gekozen om de aandacht te trekken?

Die keuze was mee bepaald door de uitgever in Amsterdam. Omdat het verhaal behoorlijk surrealistisch is, heb ik brave titels opgestuurd - meer dan 20 en één stoute. Die stoute titel hebben ze eruit gehaald. Ze hebben die juist gekozen om de aandacht te trekken. Het is een debuut en alle beetjes helpen. Daarmee wordt er een stuk van het einde al verraadden. Maar het is een schokkende titel met een zachte cover want het gaat over liefde, moederliefde, de liefde van een kind voor haar moeder. Het is met die dualiteit dat we hebben gespeeld.

Je reikt ook verschillende thema’s aan in je boek, ondermeer over geweld en dan ook weer de nauwe band die je als kind met je moeder kan hebben en omgekeerd. Waarom heb je die moeder-dochter relatie als rode draad gekozen?

Dat was eigenlijk het verhaal dat zich gewoon opdrong bij mij. Ik heb daar niet naar gezocht. Ik heb niet achter mijn scherm gezeten en gedacht “waarover ga ik nu schrijven?”. Feit is dat ik mijn moeder verloor op mijn 15de en dat ik op internaat heb gezeten. Het is niet autobiografisch. Maar dat maakt dat ik heel veel niet wist van mijn moeder. Dat ik eigenlijk heel veel gaten had en die heb ik dan met fictie opgevuld.

Je vertelt ook over de partnerrelatie van de ouders. De moeder die door haar partner wordt geslagen en af en toe zal de lezer merken vanuit het kindperspectief dat de moeder eigenlijk dit geweld een beetje zocht. Wat wou je hiermee duidelijk maken?

Dat relaties op zich ongelooflijk complex zijn. Dit is nu fysiek beschreven wat ook emotioneel kan gebeuren. Soms is de dader het slachtoffer en het slachtoffer de dader. Of zijn ze minstens medeplichtig. Sommige mensen zitten met een grote vernietigingsdrang en hebben daar medeplichtigen voor nodig om die tot stand te kunnen krijgen. Het is raar want als je fictie schrijft zeggen de mensen: “da’s er over”. Maar de realiteit is vaak duizend keer complexer dan wat een simpele romanschrijver neerpent. Alle eenvoudige clichés van het leven wil ik graag een beetje overgaan. Kijk, geweld is een taboe onderwerp, maar het is iets dat gebeurt en tegelijkertijd waar er zelden heel eerlijk over wordt gesproken. Het is echt complexer dan dader-slachtoffer.

De vader van je personage is van buitenlandse afkomst. Het personage, Maria, ziet haar vader niet veel. Ze heeft toch veel affectie voor die papa die ze niet kent. Het is een mysterieuze man. Wat betekent de aanwezigheid van die vader?

Neen, de vader in het verhaal is vooral decor. Het verhaal draait voornamelijk rond die moeder, die sleurt iedereen mee in haar eigen ondergang. Dat is de enige functie die de vader heeft, die nadien als een dader wordt aanzien maar eigenlijk wordt meegesleurd door die moeder om haar eigen ondergang te bewerkstelligen. Dat is het nut van die pa, die heel passief is, weinig impact heeft en een kleine rol speelt. Ik denk dat mannen vaak een kleinere rol spelen dan dat ze willen toegeven, toch in het gezinsleven.

Was het makkelijk om uit het kindperspectief te schrijven? Want je moet je kunnen inbeelden wat een kind ziet op die leeftijd.

Ik herinner me als kind dat ik heel bewust was van de dingen om mij heen, dat ik heel veel registreerde, oordeelde, veroordeelde en verbanden kon leggen. Ik denk als volwassenen er van uit gaan dat kinderen niet nadenken, dat het een grote misrekening is. Kinderen hebben heel veel fantasie maar zijn ook vaak met het heden bezig. Amélie Nothomb schrijft ook veel boeken over kinderen en die heeft nog sterke herinneringen van toen ze 2 jaar was. Ik heb nog herinneringen van toen ik in de peuter- en kleuterklas was. Zelfs een vaag vermoeden van vóór ik werd geboren. Er is zeker een sterk bewustzijn bij peuters. Er wordt heel weinig mee gedaan, maar ik vind het juist interessant om daar wel iets mee te doen. Het is eigenlijk een realistische wereld op zich waar de mensen te weinig bij stilstaan.

Er wordt veel teruggegaan naar het verleden van de moeder, Euphenia, die in haar tienerjaren een kloosterleven heeft geleid als non. Heb je hierover veel onderzoek moeten doen?

Mijn moeder was zelf katholiek en heeft ook heel eventjes in een klooster gezeten. Dat heb ik op mijn 28ste ontdekt, maar meer wist ik niet. Zelf heb ik altijd op katholieke meisjesscholen gezeten. Ik gebruik veel zaken die onderbewust aanwezig zijn en die ga ik opspitten en daar een verhaal rond maken, met indrukken, geuren, ...logische en onlogische dingen produceren. Ik heb inderdaad ook het een en ander opgezocht over de mystieke katholieke vrouwen uit de vroege Middeleeuwen, wat zij hebben neergeschreven en dergelijke meer. Dat heb je sowieso als je in Vlaanderen woont, je snuift dat op. Ik vind het een zware onderschatting dat, omdat je toevallig een Marokkaanse vader hebt je helemaal wars staat van wat er in die maatschappij leeft en gebeurt, dus vind ik dat hetgeen ik geschreven heb vrij realistisch is, maar dan met een surrealistische ondertoon.

Wat heb je zelf ervaren uit je schrijven?

Dat ik heel veel fantasie heb [lacht].

Welk argument kan je geven opdat de mensen jouw boek zouden lezen?

De kracht en de passie waarmee het is geschreven met een stuk surrealistische ondertoon. Het feit dat niks zwart-wit is en dat er ook heel veel liefde zit in al het geweld. Heel veel warmte en heel veel gloed. Het is een stukje van die liefde en warmte dat je wilt meegeven. Het is ook heel filmisch geschreven, zodat je echt wel mee kunt. Eens je eraan begint, wordt je gekatapulteerd in een apart leven. En aan het einde, dat je dan terug ontwaakt. Zo eindigt het ook, het meisje zegt dat ze het heeft gedroomd en achteraf blijkt...Ja, ik ga het nog niet verklappen. Was het wel een droom of realiteit ...

Er zit ook een vleugje humor in je verhaal.

Ja, zo kijken kinderen ook naar de realiteit. Zo kijken vele mensen naar de realiteit. Alles wordt gekleurd. Ik wou vooral geen intriest verhaal schrijven. Dat is eigenlijk een pubers plezier dat ik eraan beleefde. Zaken door een roze bril zien, ondanks alles. En het invullen met een stuk humor waardoor het draaglijker wordt voor iedereen. Wanneer er bepaalde geweldscènes zijn, begint het kleine meisje Maria te applaudisseren omdat zij denkt dat het een opvoering, toneel is. Vooral kinderen gaan zo om met de realiteit. Ik denk dat het surrealistische het heel toegankelijk maakt om in dergelijke verhalen in te stappen. Dit geeft het verhaal ook een zekere lichtheid, die nodig is. Ik heb dat wel nodig om even de draak te steken met eenzijdige zwart-wit voorstellingen van randfenomenen waar mensen het zo moeilijk mee hebben om over te praten, die taboes. Door het vanuit het perspectief van een kind te beschrijven gaat er een hele nieuwe wereld open. Een wereld van mogelijkheden, veel kleuren en toonaarden zitten erin.

Wens je ooit een verfilming van je boek?
Gezien je zegt dat het fantasierijk is en de lezer ook meekan omdat het visualiseerbaar is.

Ik heb het mij ook eerst filmisch ingebeeld. Inderdaad, ik denk dat het haalbaar is om het te verfilmen. Maar dat is nu misschien wel wat te snel…

Wat zou je graag als finale noot aan dit interview willen toevoegen?

Ik hoop dat ik een kans krijg met dit debuut en dat mensen zich niet gaan blindstaren op “ah het is een vrouw”, “ze is half-Marokkaans” en dat je als beginnend auteur ook een kans krijgt om au sérieux genomen te worden als literair romanschrijver. Want het is een literaire roman. Punt.