De mensen wandelen achter Dominiek naar een hoekje aan de uitgang van de Zoo. Een heel diverse groep van ongeveer 50 mensen staat gedisciplineerd in een cirkel. Veel meer ouderen dan jongeren en ook heel wat vrouwen in de groep. Zeer herkenbare daklozen, (ex)verslaafden, mensen uit de vierde wereld maar ook mensen waar je het helemaal niet aan ziet en hier en daar enkele migranten. Ik zet me ook mee in de cirkel. Het voelt raar aan en is tegelijkertijd ook pakkend. Iedereen bracht een zakje mee en hield het voor zich uit. Dominiek en de vrijwilligers doen telkens een ronde en iedereen krijgt een broodje, koffiekoek of slaatje in de zak tot de bak leeg is. Halverwege de bedeling komt een vrouw buiten adem toegesneld. Ze keek in paniek rond. Dominiek stelde haar gerust. "Er is nog brood hoor." Ze was zelf haar zakje vergeten. Iemand bood haar een zakje aan dat hij extra had. De cirkel creëerde een soort verbondenheid en solidariteit. De mensen maakten grapjes onder elkaar en hielpen elkaar. Ook ik nam een chocoladekoek aan. Oeps ik zag een bak met met mijn lievelings Exki pastaslaatjes, fajita's en belegde boterhammen langs gaan. Die waren heel populair en in no time verdeeld over de verschillende zakken.

Dominiek komt aangefiets met achterop de fiets een bak met broodjes. Hij is de verantwoordelijke van de voedselbedeling en ze kennen hem hier ook wel allemaal. De wachtenden komen hem groeten. Dominiek wil wel geïnterviewd worden maar benadrukt dat de voedselbedeling enkel mogelijk is door de samenwerking met een team van zes vrijwilligers. "Zonder hen ben ik nergens," zei hij. En hij wees naar Renee die naast hem stond.

Dominiek Van Herpe is al vijf jaar bezig met voedselbedeling. "De bedeling aan het central station hebben we een jaar geleden gestart maar voordien verdeelden we ook al voedsel aan de Groenplaats, het De Coninicksplein en op andere plaatsen," zegt Dominiek.

"Ik was vroeger zelf lang gokverslaaft geweest. Ik verspeelde al mijn geld in het begin van de maand en heb meer dan twee jaar in een container gewoond. Toen ontmoette ik in Antwerpen Filip Verbruggen die al aan voedselbedeling deed. Ik dacht ik wil ook wel iets doen in die richting. Ik wil mensen helpen. Ik wist hoe het was om zonder geld de maand te moeten doorkomen."

"Wij halen met een man of zes bij zo'n vijftien winkels iedere avond broodjes, sandwiches, koffiekoeken, slaatjes en soms ook drankjes af. Op zondag zijn het ongeveer de helft van de winkels. Het zijn de restanten van de dag die niet verkocht zijn en anders sowieso in de prullenmand belanden. We verdelen dat dan allemaal hier aan de ingang van de Zoo."

"In het begin kwamen er iets minder dan 30 mensen brood halen. Nu komt er ongeveer een vijftig man en soms zelfs tot zeventig man. De mensen staan bij ons niet in de rij. Ik verkies een halve cirkel. Dat is veel overzichtelijker en de mensen zijn vrij gediciplineerd. Er wordt mij vaak gezegd dat er toch andere kanalen zijn waar deze mensen hulp kunnen krijgen zoals OCMW's, weggeefwinkels, voedselbanken,... Ik heb daar niets op aan te merken maar ook mensen die aan de grond zitten willen wel eens iets anders dan voedsel in blik, melk of rijst. De mensen die hier komen zijn blij dat ze een evenwaardig dagvers croissantje, koffiekoek of een belegde broodje kunnen meenemen. Er is niets mis mee dat er voedsel bedeeld wordt. Als er een overschot is kan je het beter verdelen dan weggooien."

"De groep die dagelijks brood komt halen is vrij divers. Er zitten verslaafden bij maar ook mensen die door omstandigheden uit de boot zijn gevallen. Bijvoorbeeld door een scheiding of doordat ze een zaak hadden en op de fles zijn gegaan. Je kunt het vergelijken met de problemen die er nu zijn bij de banken. Daar zullen nu ook wel mensen zijn die van de ene dag op de andere alles kwijt zijn. Daarnaast zijn er mensen uit de vierde wereld. En mensen die gewoon niet meer rondkomen met zowel hun werkloosheidsvergoeding als pensioen. Je moet met 800 euro zien rond te komen. Als je daamee je huur, elektriciteit, gas en eten van moet kopen, schiet er niets meer over om andere dingen te doen. De mensen willen deftig kunnen deelnemen aan het leven. 750 of 800 euro is vandaag de dag niet meer voldoende."

"We mogen in Antwerpen niet klagen kwestie van de directe basishulp die wordt geboden Er zijn heel wat instellingen die zowel kleding als voedsel uitdelen. Het zou maar erg zijn moest dat er allemaal niet zijn. Er zijn zoveel mensen die gewoon niet meer rondkomen en rekenen op die basishulp om de eindjes aan elkaar te knopen. Ik vind dat we niet van dat uitgangspunt mogen vertrekken. De mensen moeten een menswaardig loon krijgen om fatsoenlijk te kunnen leven. We mogen er niet van uitgaan dat ze de lage inkomsten toch kunnen aanvullen met die basishulp."

"Ik merk de laatste tijd dat de groep mensen die bij de verschillende bedelingen komen aankloppen steeds groter wordt. De mensen die het voor het zeggen hebben hier in de stad moeten wat meer luisteren naar de hulpverleners in de verschillende instellingen en naar de noden van de bezoekers. Ze moeten ophouden met de armen en de sukkelaars uit de wijken te kuisen zoals in een buurt als het De Conincklplein, onder het mom van opknappen van de wijk. Die mensen keren altijd terug naar de plaatsen waar er toeristen zijn, waar er verloop is, waar het een beetje warm is. Zoals in de stations, bibliotheken, metro's etc... Er is gewoon nood aan meer opvang hier in Antwerpen en vooral aan een inloophuis in de buurt van het station."

De Groot Renee is 62 jaar en helpt mee met de voedselbedeling. Hij gaat 's avonds net voor sluitingstijd langs verschillende winkels om koeken, sandwiches en broodjes af te halen. "Ik doe dit ook al bijna een jaar. Ik kende Dominiek en die heeft me gevraagd of ik hem hierbij kon helpen. Ik zie het aantal mensen dat brood komt afhalen toch toenemen. Er komen veel daklozen, mensen die moeten leven van een laag pensioentje of een OCMW-uitkering. Ze hebben het nodig hé, anders komen ze het niet halen," zegt Renee.

Jessie en haar vriend Serge

Jessie is 23 en heeft gewerkt in het onderwijs als opvoedster. "Ik kom hier elke dag brood halen omdat ik geen inkomen heb. Een tijdje geleden raakte mijn toenmalige vriend betrokken bij een auto-ongeluk en liep een zware hersenfractuur op. De medische kosten hebben ons zwaar in de schulden gebracht. Mijn loon en alles wat ik heb is aangeslagen. Alles wat ik verdien wordt afgenomen. Waarom moet ik nog werken als ik alles moet afstaan? Ik leef nu in een kraakpand en ga overal langs voor voedsel."

Patrick Heylen is 44 jaar. "Ik kom hier elke dag langs om voedsel af te halen. Ik ben door omstandigheden in deze situatie terechtgekomen. Ik werd geschorst van den dop en heb blijkbaar ook geen recht op leefloon. Ik heb een pro deo advocaat ingeschakeld om tegen de beslissing in beroep te gaan maar ge moet in tussentijd toch eten hé."

"Ik heb vroeger altijd als keukenhulp en schoonmaker gewerkt. Vaak in slechte arbeidsomstandigheden. Ik was een tijdje werkloos en toen ik niet direct reageerde op een aanbieding van de VDAB hebben ze me van de dop geschorst. Zo is de bal aan het rollen gegaan. Ze zijn er hier in Antwerpen echt met de grove borstel over aan het gaan. Ik ken veel mensen die van de dop zijn geschorst en maar moeten zien te overleven."

"Ik sta nu al drie maanden achter met mijn huur. Mijn huisbaas heeft me nog een maand gegeven. Ik ga om de paar weken ook naar De Toevlucht voor voedselpaketten. Er zijn heel wat plaatsen in Antwerpen waar je voedselpaketten kan afhalen maar het is niet overal even gemakkelijk. Je moet vaak papieren voorleggen dat je effectief bij het OCMW zit."

Nancy en haar vriend Gino

Nancy is 39. "Ik kom hier ook elke dag om broodjes af te halen. We zijn dakloos voor het moment. Ik ga ook regelmatig naar het inloophuis de Vaartkom om me te douchen en te telefoneren op zoek naar een nieuw appartement."

"We hebben een stommiteit begaan om een appartement te huren waarvan we niet wisten dat het onbewoonbaar is verklaard. De huisbaas is ervoor veroordeeld maar heeft het niet in orde gebracht. Met als gevolg dat wij door de controlediensten daar zijn buitengezet. We leven nu op straat en slapen in het daklozencentrum de Biekorf, soms slapen we ook wel eens op straat of in een kraakpand."

"De huishuren zijn in Antwerpen verschrikkelijk hoog. De mensen die het minder hebben vallen gemakkelijk in handen van huisjesmelkers. Ze komen dan terecht in een kruipkot dat reeds onbewoonbaar is verklaard. Nadien ontdekken ze dat ze hun dommiciliëring er niet mogen zetten omdat het onbewoonbaar is verklaard. Ondertussen heb je wel die borg al betaald. De huisbaas krijgt een half jaar de tijd om het in orde te brengen daarna komt de politie langs om het te verzegelen. Je wordt er dan uitgezet en je bent alles kwijt. Je kledij, je spullen alles...Van de ene dag op de andere stonden we op straat.

"Ik heb vroeger altijd gewerkt in de horeca. Ik heb een zoon die ondertussen 20 jaar is. Ik heb er tot zijn achtste voor kunnen zorgen en nadien ging hij naar de bomma omdat ik het alleen niet aankon. Ik ben een tijd verslaaft geweest aan de heroïne. Maar ik ben nu toch al enkele jaren clean. Het is niet gemakkelijk om je nadien terug in de maatschappij te integreren en om aanvaard te worden. De mensen weten het en zien het aan je dat je gebruikt hebt."

"Er is echt een tekort aan sociale opvang. Ze beseffen in Antwerpen gewoon niet hoe erg het is gesteld en hoeveel daklozen er zijn. Er staan dan zoveel woningen leeg. We staan al twee jaar op de lijst voor een sociale woning. Je wordt constant van het kastje naar de muur gestuurd. We zijn anno 2008 met internet en al. Waarom moeten wij met papiertjes sjouwelen van het OCMW naar de verschillende diensten. Kunnen ze dat gewoon niet via internet sturen. Met over en weer te lopen en overal aan te schuiven is de meute bezig hé. Het is een vicieuze cirkel echt waar. Afkicken is sowieso zwaar en als je eens tegenslag hebt is de verleiding groot om terug naar je shot te grijpen. Want de shot liegt niet tegen jou. Het systeem liegt wel."

Naar aanleiding van de Werelddag van verzet tegen de armoede en de week van de wooncrisis organiseren verschillende organisaties op vrijdag 17 en zaterdag 18 oktober een actie op het Astridplein in Antwerpen. Het Astridplein wordt voor de gelegenheid omgetoverd in Camping (Z)onderdak. Er zullen symbolisch tenten worden opgezet met in elke tent meer informatie over de verschillende aspecten van de huisvestingsproblematiek.