Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Dan Gillmor, papa van de burgerjournalistiek, was even in België

Dan Gillmor, papa van de burgerjournalistiek, was even in België

Journalist en onderzoeker Dan Gillmor streek vorige week even neer in ons land. De immer beminnelijke Gillmor – de papa van de burgerjournalistiek, zoals hij tijdens een debat in de Vooruit werd voorgesteld – ging op de boot van nieuws.be een namiddag lang de discussie aan met Vlaamse journalisten en onderzoekers.

blogboatgillmor.jpg
Dan Gillmor@work (foto Gil Plaquet/stampmedia)

Als het over burgermedia gaat is Gillmor een onwrikbare optimist. Geen van de tot in den treure herhaalde kritieken kan hem van zijn stuk brengen.

In oktober donderde bijvoorbeeld de aandelenkoers van Apple naar beneden na een vals bericht over de dood van Apple-baas Steve Jobs. Het bericht verscheen op het burgerjournalistieke platform iReport van CNN. Een blaam voor de burgermedia? Volgens Gillmor zeker niet. “Dat was geen mislukking van de burgerjournalistiek, maar wel van CNN en van de aandeelhouders die zo dom zijn dat ze hun aandelen dumpen op basis van een gerucht.”

En wat dan met al die studenten die bakken foute informatie vanop Wikipedia in hun scripties verwerken?

“Wikipedia is de beste plaats om te beginnen, maar de slechtste plaats om te stoppen. Wikipedia wordt ook alsmaar beter. Dat zeg ik hoewel er al twee jaar een artikel over mij bestaat dat verkeerd is. Er zijn ook mensen die alles geloven wat ze op Fox zien. Die kritiek op wikipedia stoort mij echt. Als iemand mij wijst op een fout die hij gelezen heeft, vraag ik: heb je ze gecorrigeerd? Meestal hadden ze daar niet eens aan gedacht.”

Wat vindt Gillmor dan van de bloggende Wal-Martfans die op de loonlijst van Wal-Mart bleken te staan?

“De fake bloggers van Walmart zijn geen technologisch probleem, maar een ethisch probleem. Dat is ook zeker geen nieuw probleem.”

Maar er staat toch ongelooflijk veel onzin op het net?

Gillmor: “Is alles wat we op het internet lezen waar? In het fotoshop-tijdperk is dat niet meer te controleren. De leugens gaan altijd sneller dan de waarheid, maar op het internet haalt de waarheid de leugen ook sneller in.”

Business model
En wat dan met het argument dat er met burgermedia geen geld valt te verdienen? Dat kan toch ook Gillmor niet ontkennen. Zijn eigen burgerjournalistieke project Bayosphere ging al snel over de kop.

Valt wel mee, vindt Gillmor. “Je kan je start up verkopen. Onlangs werd paidcontent.org aan The Guardian verkocht voor 30 miljoen dollar. Dat is een interessant business model. Sommige verdienen wat geld met reclame. Ook non-profitorganisaties kunnen een rol spelen. De Knight Foundation investeert miljoenen dollar in burgermedia.”

Maar niet alles hoeft for profit te zijn, vindt Gillmor. Een site als Coastsider.com is een burgernieuwssite die werd opgericht door de journalist Barry Par. “Hij doet dat niet omdat hij winst wil maken maar omdat hij geeft om zijn gemeenschap.” Velen zijn actief omdat ze iets te zeggen hebben, aldus Gillmor. “Er zijn veel manieren om geld te verdienen en we hebben ze zeker nog niet allemaal verkend.” Volgens Gillmor zullen de burgermedia van morgen uit een combinatie van die modellen bestaan. “De meeste projecten zullen ook mislukken. Toen het Zuid-Koreaanse succesverhaal Ohmynews ook in Japan van de grond probeerde te komen, draaide dat uit op een mislukking”, voegt Gillmor er aan toe.

Voor burgerjournalisten met enige ambitie had Gillmor ook nog een aantal tips:

“Je moet het wiel niet uitvinden. Gebruik ideeën die al bestaan. Gooi het online voor je denkt dat het helemaal klaar is. Ook journalisten moeten dat leren doen. Repareer wat kapot is. Het adagio is: faal snel en begin dan onmiddellijk opnieuw.” En mocht hij zelf twintig jaar jonger zijn zou hij inzetten op een start up die zich toelegt op methoden om nieuwsberichten te quoteren op basis van reputatie. Nu wordt meestal gequoteerd op basis van populariteit. Gillmor: “Om nieuws te quoteren is populariteit zoals bij digg niet genoeg. We moeten er het aspect reputatie aan toevoegen.”

Meer media-activisme
Dan Gillmor hield ook een opmerkelijk pleidooi voor media-activisme. “We hebben media-activisten nodig. Alle nieuwsconsumenten zouden zich aan een aantal principes moeten leren houden. Wees sceptisch over alles wat je leest en ziet. Maar wees niet over alles even sceptisch. Afwegen is belangrijk. Doe research naar wat je belangrijk vindt. Als ik een nieuw product koop, ga ik toch ook niet enkel af op één reclameboodschap. Ik onderzoek en vergelijk. Daarom zijn de mensen die hun aandelen verkochten op basis van één gerucht, ook zo'n idioten. Ik heb daar geen ander woord voor. Onafhankelijkheid is ook belangrijk. Lees dingen die je eigen meningen uitdagen. Ik heb ook het meest geleerd van mensen die het niet met me eens zijn. Mensen moeten ook mediatechnieken leren begrijpen. Ze moeten weten hoe er gemanipuleerd kan worden.”

Meer activisme dus, maar een gedragscode opstellen, ziet Gillmor dan weer niet zitten. “Ik geloof niet in de tien geboden. We hebben wel mensen nodig die zich gedragen. Ik heb er geen probleem mee dat mensen zo'n code op hun blog zetten, maar de bestaande wetten volstaan. Ik ken geen enkele situatie die niet door de bestaande wetten kan opgelost worden.”

Weg met de anonimiteit
Maar zelf wil Gillmor wel een kruistocht voeren tegen misplaatste anonimiteit. “Op Fox News was na de verkiezingen anonieme kritiek te horen over Sarah Palin. Het is niet omdat er tijdens de campagne van McCain gelogen werd dat we nu alles moeten geloven wat er over Palin verteld wordt. Ik geloof anonieme bronnen nooit. Anonimiteit is nodig wanneer de vrije meningsuiting in gevaar is. Maar elk ander gebruik van anonimiteit tast de geloofwaardigheid aan. Als een persoonlijke aanval anoniem is, mag je er van uit gaan dat het een leugen is. Het kan waar zijn, maar ik ga er van uit dat het vals is.”

Van de traditionele media verwacht Gillmor dat ze transparanter worden. “Aan de vier principes van goede journalistiek (grondigheid, nauwkeurigheid, eerlijkheid en onafhankelijkheid) wil ik nog een vijfde toevoegen: transparantie. De New York Times moet meer uitleggen wat ze doen en hoe ze dat doen.”

Het onverwoestbare optimisme van Gillmor botste op scepticisme bij de aanwezige Belgen. Gelooft Gillmor dan in een wereld zonder idioten? “Het zal moeilijk zijn en wellicht zal het nooit perfect zijn. Maar we beginnen wel nog maar pas. Het zal in ieder geval beter zijn dan het oligopolie dat we nu kennen met hun totaal gebrek aan transparantie.”

In de Vooruit vond 's avonds nog een publiek debat plaats met Dan Gillmor, Henk Blanken van denieuwereporter.nl en Han Soete van Indymedia.be. Een keurig verslag van dat debat kan je hier lezen: http://www.denieuwereporter.nl/?p=1903

blogboatsoetebklanken.jpg
Henk Blanken en Han Soete (foto Gil Plaquet/stampmedia)

Blogger LVB zette enkele videofragmenten van de namiddag met Dan Gillmor online:
http://lvb.net/item/6769

Het evenement met Dan Gillmor was een initiatief van C.H.I.P.S. vzw en ging door op de nieuwsboot van Nieuws.be.

video presentatie Dan Gillmor

video van de presentatie van Dan Gillmor in Vooruit is te bekijken op http://www.vooruit.be/nl/event/1694/media

Een beetje meer discussie graag

Schitterend verslag. valt niks over te zeggen. Maar waarom is er hier zo weinig discussie? Gilmor is goed - ik heb ook een plaatsje voor hem voorzien op mijn Blog - maar hij is God niet. Zijn idee, faal snel en begin dan opnieuw, zie ik niet zitten. We kunnen als we ons werk een beetje voorbereiden op heel wat mislukkingen anticiperen. Internet is ook het wereldje van de rush - en die houding komt wel meer voor bij informatici - en daar is echt iets mis mee. Toen ik nog les gaf en stages begeleidde zei eens een IT Manager, 't was er een van 't stad in Antwaarpen: 'Gooi ze in de modder en kijk wie er komt bovendrijven". Ik heb serieus van mijn tak gemaakt. Geëist dat mijn stagiaires minimaal een introductie kregen in het systeem...

Natuurlijk leert men al doende, maar telkens weer mensen met hun kop tegen de muur laten lopen vind ik onverantwoord.

christophe

Gepost door christophe
19.11.2008