han03 juli 2006 – 13:47

Ozon is een stof die gevaarlijk is voor mensen, dieren en gewassen. Het ontstaat uit een mengsel van allerlei smeerlapperij die vooral krioelt in uitlaatgassen. En vooral wanneer het warm is. Daarom staat de pers in de zomer vol over ozonpieken. Minder aandacht is er voor de gemiddelde concentratie door heel het jaar. Wetenschappers waarschuwen nochtans dat ook langdurige blootstelling aan ozon nadelig is voor onze gezondheid.

“Terwijl het aantal pieken en overschrijdingen varieert, stijgt de gemiddelde ozonconcentratie doorheen het jaar”, zegt Olivier Brasseur, deskundige van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu- IRCEL. De gemiddelden dalen tot en met 1993. Daarna zet zich een significante stijging in. In 2004 bereikte de jaargemiddelde ozonconcentratie 40 µg/m³. Daarmee is de jaargemiddelde concentratie de laatste 15 jaar met 0,6 µg/m³ per jaar toegenomen. (Zie figuur als bijlage. Gegevens van Ircel.) Dat geldt voor alle seizoenen. Die concentraties zijn voor een groot stuk afkomstig uit het buitenland.

Vooral wie inspanningen levert in de buitenlucht is het kind van de rekening. Fietsers en voetgangers dus. Maar ook zieken, bejaarden en kinderen. “Die mensen kunnen ademhalingsproblemen hebben en geïrriteerde ogen of keel door te hoge ozon” zegt Brasseur. Daarnaast kunnen mensen last krijgen van duizeligheid, misselijkheid of hoofdpijn. Ozon werkt immers in op het centrale zenuwstelsel.

“De geplande verkeersmaatregelen snelheidsbeperking van 90 km/u of alternerend rijden volgens even/oneven nummerplaat zijn niet efficiënt tijdens ozon smog” - IRCEL

“Er is natuurlijk nood aan een Europese aanpak. Maar daarnaast moet elk land of stad haar verantwoordelijkheid opnemen. Het wordt tijd dat Brussel en België krachtige maatregelen treffen. We moeten een beleid voeren ten voordele van de zachte weggebruiker, met meer investeringen in infrastructuur" volgens Randy Rzewnicki van de Fietsersbond Brussel. "Het is duidelijk : We moeten meer mensen op de fiets krijgen. Deskundigen raden aan zo vaak mogelijk te voet te gaan of de fiets te nemen en meer het openbaar vervoer te gebruiken en dit heel het jaar door.”

Een andere belangrijke maatregel is rekeningrijden. “Een chauffeur betaalt vandaag met taksen maar een derde van de kosten die hij veroorzaakt aan gezondheidszorg, wegeninfrastructuur, politie... De overheid betaalt de rest. Dat komt neer op een indirecte subsidie voor het meest vervuilende verplaatsingsmiddel” zegt Piet Van Meerbeek van Bral vzw, de Brusselse milieu- en bewonersfederatie. “De automobilisten moeten de rekening betalen die ze achterlaten.”

Bral vzw en de Fietsersbond vragen de federale regering een slimme kilometerheffing in te voeren. Met een eenvoudig en vrij goedkoop gps-toestel in elke wagen kunnen we de kosten van het autoverkeer doorrekenen aan diegenen die het meest vervuilen. Op de eerste plaats de marathonchauffeurs maar ook mensen die in de stad en tijdens de spitsuren rijden. En wie een grote en zware wagen heeft. “Zo'n slimme kilometerheffing is noodzakelijk om mensen bewust te maken van de schade die auto's aanrichten.”

Het Gewest Brussel moet ondertussen dringend een stadstol implementeren. In Stockholm heeft een tolheffing gezorgd voor een daling van het autoverkeer met een kwart. “En in Londen bewijst de tol dat er geen rampen gebeuren als je auto's uit de binnenstad weert. Londen bloedt niet dood. Ook in Brussel kan een tol het verkeer eindelijk doen dalen” aldus van Meerbeek.