Karen, MohamedEK21 maart 2009 – 20:03

Wat verwacht u van deze driedaagse over Irak naar aanleiding van zes jaar bezetting?

Albayaty: In eerste instantie willen we het Europese publiek informeren. We merken dat zij maar een kant van het verhaal horen, de Amerikaanse kant. Wij willen graag het verhaal van de Irakezen zelf brengen. Dat is een verhaal over lijden, bezetting en onrechtvaardigheid.

Onze strijd is een deel van de globale strijd tegen het imperialisme en onrechtvaardigheid. Wij geloven dat de bevrijding van Irak ten goede zal komen voor de Irakezen en heel de wereld. De Europeanen moeten onze strijd zien als dezelfde strijd die zij voeren voor een beter leven.

Nu de Bush administratie eindelijk afgelopen is, is Obama aan de macht gekomen. Zal dat iets veranderen?

De bezetting van Irak door de Verenigde Staten is illegaal. De VS weten dat deze oorlog een catastrofale invloed heeft op de Amerikaanse economie. Zoals je weet kost elke bezetting en oorlog geld. Obama is dus verplicht om deze feiten in zijn beleid in te passen. Hij heeft de nederlaag in Irak aanvaard maar tot nu toe is het alleen bij woorden gebleven. Veel woorden dus maar geen daden. Er moeten eerst verontschuldigingen komen en compensaties voor Irak en dan kunnen we spreken van een verandering. Maar ik geloof wel dat die verandering er zal komen. Het zal eerder een verandering van benadering zijn. De Verenigde Staten moet aanvaarden dat we Irak willen bevrijden.

Er is toch een pact tussen de Iraakse regering en Verenigde Staten voor het terugtrekken van de troepen uit Irak tegen 2011?

De Verenigde Staten zal ooit moeten vertrekken uit Irak. Maar deze overeenkomst heeft de bezetting vereeuwigd. De VS willen 50.000 soldaten houden in Irak om het Iraaks leger te trainen. En zo hebben ze de mogelijkheid om in te grijpen in Irak wanneer ze willen. Het beleid om Irak te controleren zal volgens mij verdergaan. Obama blijft er tot nu toe onduidelijk over. Uiteindelijk is die overeenkomst illegaal. Zelfs het internationaal recht zegt dat een land onder bezetting geen overeenkomsten kan sluiten.

Het Iraaks verzet heeft toch altijd een datum gewild en nu hebben ze die toch?

Er zullen natuurlijk tegen 2011 troepen worden terug getrokken. Ze zullen de gevechtseenheden terug trekken, maar die 50.000 soldaten zullen aanwezig blijven. Eigenlijk sloot de VS een overeenkomst met zichzelf. Het politiek proces is een Amerikaans product. De VS heeft militaire,economische en politieke privileges. Alleen een soeverein en onafhankelijk Irak kan een overeenkomst sluiten, misschien kunnen we die na de bevrijding sluiten.

U hebt zelf een verleden bij de Baath-partij. Nu is die versplinterd, welke is nu de echte Baath-partij, en heeft die een toekomst?

Wanneer je de politieke geschiedenis van Irak bekijkt zie je verschillende stromingen. De eerste is de communistische stroming, de tweede de Arabisch-nationale stroming. Je hebt ook nog de Koerdische partij maar deze is om verschillende redenen speciaal. Soms voegt ze zich bij de communisten en soms bij de Arabisch-nationalisten. Dan is er nog de islamistische kant, verdeeld in sjiieten en soennieten. De Baath-partij is op zijn manier deel van de nationalistische beweging.

We kunnen niet stellen dat een van de splintergroepen nog de echte Baathpartij is. Er zijn veel Baathisten. De splintergroepen verschillen onderling wel. Maar het idee, de visie van de Baathpartij bestaat nog steeds onder het volk. Dat leeft niet enkel bij aanhangers van Saddam Hoessein. Het is het idee dat Irak een Arabisch land is. Hezbulbaath is niet een partij met een ideologie zoals bijvoorbeeld de communisten. Het is een seculiere partij. Op een manier wil het een welvaartstaat, geen socialistische staat. Zelfs al zijn de verschillende groepen geen officiële Baathisten, ze hebben nog steeds hetzelfde gedacht. Saleh Mutleq zit niet in de officiële Baathpartij maar hij heeft dezelfde manier van denken.

Waarom bent u weggegaan uit de Baath-partij?

Sinds 1969 ben ik uit de partij gestapt, ik was een van de mensen die de Baath-partij heeft opgericht. Er was een historisch verschil tussen Baathisten en Nasseristen. Baathisten hadden veel kritiek op Nasser. Maar uiteindelijk zag ik dat ze eigenlijk niet verschilden. Er was het idee van een Arabische unie. Dat duwde mij naar het linksekant, ik vind dat vooral het volk moet genieten van die unie en niet enkel de bourgeoisie. Dus heb ik samen met enkele anderen een links-nationalistische partij opgericht. We waren een kleine groep en we hebben gefaald maar we waren de eerste groep die links-nationalistisch was in de regio. Een andere reden is dat de nationalistische partij op het punt stond een staatsgreep uit te voeren in Irak (1961). Ik weigerde die staatsgreep te ondersteunen. Volgens mij moesten we de volksbewegingen en de vakbondsbewegingen laten ontwikkelen. Als we met het leger de macht zouden nemen zou het ons gebruiken tegen andere politieke groepen. Bijvoorbeeld tegen de communisten.

Als het gevaar van de communisten was gestopt zou het leger zich tegen ons keren. Dus dat weigerde ik, later bleek dat wat ik zei exact zo gebeurd is. Door de bewegingen in Syrië en Egypte te bestuderen zag ik die tendens. Ik was jong en ik was een dromer, ik dacht dat we een democratie zouden krijgen. Daarom praat ik niet graag over de periode van Saddam Hoessein. Het is 45 jaar geleden en op dat moment was er bijna geen mogelijkheid tot democratie. Het leger was de enige institutie die georganiseerd was. Als het leger van iemand af wou gebeurde dat ook. Er was geen ruimte voor verkiezingen. Nu is het wel mogelijk, dat is mijn kritiek op het Saddam Hoessein regime en dat is niet persoonlijk tegen Saddam. Nu met de ontwikkeling van Irak is er een grote middenklasse. En zonder middenklasse kan je geen democratie hebben. Want de middenklasse is niet gebonden met geld en kapitalisme. Ik denk dat Saddam Hoessein veel heeft geholpen bij de ontwikkeling van Irak. Hij creëerde de middenklasse. Het is nu tijd om open te zijn en aan democratie te beginnen.