Graffiti-spotting in Berlijn

Aagje08 mei 2009 – 16:21

Niet voor niets wordt Berlijn de 'hoofdstad van graffiti' genoemd. Je vindt het er namelijk zowat overal. Bovendien kan je graffiti 'lezen' en ontdekken op 'onmogelijke' plaatsen. Het verhaal over en achter graffiti, vertelt door graffiti- gids en 'Berliner' Christoph. Met graagte beleefd, gevolgd en hier naverteld door mezelf.

Onze gids, Christoph geeft uitleg bij deze graffiti muur.

Als je doorheen de wijk Kreuzberg in Berlijn wandelt is er één ding waar je niet om heen kan. Op elk stukje beton, op elke oude of nieuwe laag verf, op eender welk gebouw vind je graffiti.
Die bestaat meestal uit 'tags', zeg maar 'handtekeningen' van de spuiters, die je zoals in elke stad zowat overal vind. Maar graffiti is natuurlijk meer dan 'tags' alleen. Je hebt de verbluffend knappe muurtekeningen, en ook graffiti's 'op vreemde plaatsen' en dan zijn er ook nog de haast ontcijferbare 'lettercombinaties'. Zeg maar; kruisingen tussen letters en beeltenissen.

Christoph Janke, onze gids in deze 'hoofdstad van de graffiti', vertelt ons er meer over: “Graffitispuiters gaan op zoek naar een soort design in een combinatie van letters. Letters waarvan ze vinden dat ze goed bij elkaar passen. Ze vormen niet persé een woord en ze hebben ook vaak geen betekenis. Het gaat hen puur om het grafische aspect.” Samen met Christoph proberen we enkele van deze 'lettercombinaties' te 'lezen'. Op het eerste zicht lijken het niet meer dan hoekige of juist kronkelige figuren. Maar inderdaad, als je verder kijkt dan de kleuren en de 'rare vormen' ontdek je letters op de muren.

Haast ontcijferbare 'lettercombinaties'.

“Als je mensen op straat vraagt wat ze vinden van graffiti merk je dat ze al snel een negatief oordeel hebben. Maar hoe kunnen ze het afkeuren als ze niet weten waarnaar ze kijken” zegt Christoph. Toegegeven, er is ook veel lelijke graffiti, maar zolang je zoekt kan je echt knappe tekeningen ontdekken. Of dingen die je aan het nadenken zetten, of je aan het lachen maken. Het leuke is ook dat je die lettercombinaties kan terugvinden via 'Google' of 'YouTube'. Tik maar eens 'GFA', 'CBS' of 'JUST'' in en je vindt een heel netwerk van sites en foto's van graffiti's. Als je ze opzoekt op het internet merk je dat die 'graffiti-letters' ook in grote steden zoals Kopenhagen, Parijs en Buenos Aires terugkomen.”

“Zetten de spuiters hun foto's zelf op websites?”, wil iemand uit de groep weten. “Dat gebeurt. Maar eigenlijk kan iedereen een foto nemen van een graffiti en hem op het net zetten. En je let best op, voegt Christoph er aan toe, als je een foto van een graffiti met je eigen naam op het net zet loop je natuurlijk het risico dat je 'gesnapt' wordt. Want ook in Berlijn is en blijft het verfspuiten, alhoewel ze overal staat, illegaal.”

Grafitti's met lettercombinaties als 'ASK', 'JUST' vind je overal, inclusief het internet. Deze bevindt zich trouwens op een 'onmogelijke' plaats.

Christoph is een graffiti- spotter. Hij en zijn broer kennen de plekken waar je de nieuwste graffiti's vindt. Christoph neemt ons mee naar een open plek waar 'hiphoppers' vaak spuiten. “Graffiti was een tijd lang het domein van de hiphopscene. Maar ze zijn niet alleen meer op het terrien van graffiti. Nu zie je ook veel meer invloeden uit de techno- en elektroscene. Sommige graffiti's zijn dan weer legaal geplaatst ter ere van exposities of festivals. Zo was er een 'planet protest- festival' in Berlijn waarvoor knappe muurschilderingen zijn gemaakt.” Op een bekende Berlijnse graffiti van 'BLU' zien we een man in hemd met das die gehandboeid is door twee horloges, zeg maar, de tijd.

Christoph wijst ons ook op graffiti die op onmogelijke plaatsen staat. Bovenaan een building bijvoorbeeld. Of op muren in binnentuintjes waar in principe alleen de bewoners zouden kunnen raken. Hoe de uitvoerders erin slagen deze 'niet-voor-de-hand-liggende plekken te 'beschilderen' vereist wat fantasie.. Maar naar verluid zijn ladders, platte daken en grote verfrollen op bezems lucratieve middelen. Overigins biedt ook de 'parkour- beweging', die 'acrobatiek' gebruikt om op en over muurtjes te klauteren, perspectieven.

Een bekende Berlijnse graffiti-muur van graffiti-artiest BLU.

Natuurlijk zijn er ook nog de graffiti- creatievelingen die pareltjes van tekeningen op stadsmuren achterlaten. Ook zij hebben hun eigen stijl en laten hun kleine of grotere 'spuitsels' achter op muren gespreid over de hele wijk of stad. Eén die we hier trouwens zelf vaak zien terug komen is de 'halve vis'.

Op het einde van onze tour toont onze gids ons een exemplaar van een 'nieuwe graffiti-methode.' De verfbus wordt hierbij vervangen door een (lege) brandblusser waarin wateroplosbare verf wordt gegoten. De uiteindelijke werkwijze is me onbekend. Maar ook die vind je ongetwijfeld terug op het net.