thea11 juni 2009 – 18:09

De macht van het parlement breidt uit, maar de interesse ervoor helemaal niet. Bij de eerste Europese verkiezingen in 1979 bracht nog 62% van de mensen hun stem uit. Sindsdien daalt de opkomst systematisch. In 2004 bedroeg die opkomt 45%, ondertussen is gebleken dat zelfs zo'n laag cijfer nog naar beneden kan.

Versterking van de rechterzijde
De mensen die wel participeerden gaven hun stem veeleer aan de rechterzijde. De sociaaldemocratische fractie PES gaat achteruit, behalve dan in Griekenland, Denemarken en Slowakije. Ze blijven wel de tweede grootste fractie. De numero uno van het parlement is nog altijd de Europese Volkspartij, die onder leiding van Wilfried Martens staat.

Het meest opzienbarende aan de uitslag is de versterking van extreemrechts. De xenofoob Geert Wilders haalt met zijn Partij Voor Vrijheid in Nederland maar liefst vier zetels binnen. In Groot-Brittannië slaagt The Britisch National Party erin om twee zetels te verzamelen en in Hongarije wordt het extreemrechtse Jobbik bijna even groot als de socialistische partij, ze krijgen de komende jaren drie zitjes in het parlement, de socialisten vier.

Jobbik
De Hongaarse partij voerde campagne onder de slogan “Hongarije voor de Hongaren”. Jobbik heeft een sociaal programma dat op sommige punten gelijk loopt met dat van de communistische partij. Zo willen ze de energiemarkt terug nationaliseren, net als de banken en moet er volgens hen een strenge controle komen op verdere privatiseringen.

Naast deze standpunten is er ook een duistere kant aan de partij. Jobbik houdt zich bezig met het “zigeuner-vraagstuk” en richtte een “Hongaarse Wacht” op. De Wacht kleedt zich in zwarte uniformen en marcheerde voor de verkiezingen verschillende malen door de straten in het noordoosten van Hongarije.

Racistische moorden
In een artikel van The Budapest Times wordt melding gemaakt van geweld tegen de Roma minderheid. Zo zouden er de afgelopen 18 maanden al verschillende gewapende aanvallen op woningen van Roma zijn geweest. Sinds november kwamen er vijf Roma om het leven bij drie verschillende aanvallen waarbij wapens en molotovcocktails werden gebruikt. Aangezien de aanvallen steeds volgens hetzelfde patroon verliepen gaat de politie er van uit dat er een verband bestaat tussen de zaken. Er zouden racistische motieven achter het geweld schuil gaan.

Een partij als Jobbik vertolkt duidelijk de anti-zigeunergevoelens van een deel van de Hongaarse bevolking. Met de parades van de Hongaarse Wacht willen ze de “eerlijke” bevolking beschermen tegen “zigeunercriminaliteit”. De partij haalde bijna 15% van de stemmen. De drie Jobbik-parlementsleden zouden op termijn graag aansluiten bij een eurosceptische fractie. Of ze daar ook welkom zijn valt nog af te wachten.

Europese Volkspartij
Niet alleen extreemrechts komt op, ook veel rechtse leiders die zetelen voor de Europese Volkspartij versterken hun positie. Op die manier is een stem voor Dehaene ook een beetje een steun in de rug van Sarkozy en Berlusconi. Ze deden het beiden goed in eigen land.

Sarkozy slaagde er met zijn UMP (Union pour un Movement Populair) in om eindelijk de Parti Socialiste van de Europese troon te stoten. UMP haalde 28% van de stemmen binnen terwijl PS tevreden moest zijn met 16,5%. De Franse socialisten slagen er niet in om een vuist te maken en zien dat veel mensen dan maar hun heil zoeken bij de groenen van Europe Ecologie. EE scoorde evengoed als PS.

In Italië zegeviert Berlusconi. Berlusconi trok zelf de lijst en haalde met zijn partij PDL (Populo della Liberta) 35% van de stemmen binnen. Zelf had hij gemikt op 40%. De PDL is een samenvoegsel van Berlusconi's eigen partij Forza Italia en de extreemrechtse Alleanza Nationale. Gianfranco Fini was jarenlang de leider van AZ en komt zelf uit de neo-fascistischepartij Movimento Sociale Italiano. Op dit moment is hij minister van Buitenlandse Zaken in Italië.

Toch maar Barroso?
José Manuel Barroso, huidig voorzitter van de Europese Commissie zou zich zelf graag opvolgen. De Europese Volkspartij, waar hij deel van uit maakt, steunt zijn kandidatuur. De sociaaldemocraten, groenen en liberalen zijn tegen zo'n herbenoeming en proberen die dan ook tegen te houden. Of dit zal lukken is verre van zeker want uiteindelijk beslist de Raad van Europa hierover. Het europarlement moet dan nog zijn fiat geven. Het valt af te wachten of de socialistische fractie tegen Barroso zal stemmen als socialistische leiders in de raad zijn kandidatuur wel steunen.