david van peteghem06 september 2009 – 15:35

Volgens een recente update (mei 2009) van de International Labour organisation (ILO) zal de werkloosheid dankzij de crisis wereldwijd toenemen. ILO hanteert drie mogelijke scenario’s. Tussen 2007 en 2009 worden er 29 miljoen mensen werkloos. In totaal kan dat leiden tot 190 miljoen werkloze mensen. In het slechtste geval neemt de werkloosheid wereldwijd toe met 59 miljoen mensen. In totaal leidt deze toename tot 239 miljoen werklozen mensen. ILO 'rekent' op een scenario tussen de twee uitersten. De werkloosheid neemt volgens dat scenario toe met 38 miljoen mensen, wat wereldwijd leidt tot 220 miljoen werklozen. Afhankelijk van land tot land worden vrouwen en algemeen jongeren het hardst getroffen door de werkloosheidsepidemie.

Stijgende problemen rond kwetsbare tewerkstelling en leven met 1,25$ à 2$ per dag
De financiële crisis die nu ook een economische crisis is geworden, zorgt niet alleen voor een sterke stijging in werkloosheid. 1,2 miljard werkenden, maar die toch met hun families noodgedwongen in armoede leven, worden ook bedreigd. Dit betreft mensen die in een kwetsbare tewerkstelling zitten, en niet kunnen genieten van sociale zekerheid.

Ook hier hanteert ILO drie scenario’s. In het eerste scenario stijgt het aandeel van kwetsbare tewerkstelling tot 48,9% van de wereldwijde actieve bevolkingsgraad. In scenario 2 stijgt dit tot 50,2% en bij een worst case scenario stijgt dit tot 52,8% of tot 1,6 miljard mensen. Daarnaast zijn de meer dan 620 miljoen mensen die het moeten stellen met minder dan 1,25 dollar/dag helemaal de pineut. Dankzij de crisis kan hun aantal oplopen tot 700 à 885 miljoen mensen die moeten zien te overleven met minder dan 1,25 dollar/dag. Diegene die met minder dan 2$/dag het moeten zien te rooien, kan bij een worst case scenario oplopen tot 1,4 miljard mensen.

(1999 – 2009) Evaluatie Westerse strijd tegen werkloosheid en onderbetaalde en kwetsbare tewerkstelling
Ook al stijgt de werkloosheid, toch benadrukken de onderzoekers van ILO dat werkgelegenheid niet krimpt. Tussen 2000 en 2007 groeide de werkgelegenheid gemiddeld met 1,8%. Voor 2008 werd een groei van 1,4% opgetekend en voor 2009 verwacht men een stagnatie of in het beste geval een lichte groei van 1%. Niettemin beschouwt ILO 2009 als het slechtste jaar voor werkgelegenheid. Het spreekt voor zich dat de stijgende werkloosheidscijfers zijn te danken aan de wereldwijde crisis.

De vraag is echter of in Westerse landen de werkloosheid afgelopen 10 jaar wel effectief werd bestreden.

Liberale ideologen zeggen doorgaans dat in democratische markteconomieën de werkloosheid effectief wordt bestreden dankzij innovaties, verhoging van arbeidsproductiviteit en flexibilisering van de arbeidsorganisatie. Het is daarom interessant om de ILO statistieken van westerse landen eens van naderbij te bekijken. Als we alleen al de statistieken van de ontwikkelde landen en de Europese unie van naderbij bekijken, dan zien we dat over een tijdspanne van 10 jaar de werkloosheid lichtjes is blijven stijgen. De werkloosheidcijfers balanceren tussen 30 à 45 miljoen werklozen. Uit deze cijfers kan men eenvoudig afleiden dat men er sinds 1999 nog steeds niet in is geslaagd de werkloosheid effectief te bestrijden of in andere woorden de werkloosheid te halveren of in het beste geval tot een absoluut minimum te herleiden.

Dezelfde tendens geldt voor de cijfers van kwetsbare tewerkstelling. Al 10 jaar balanceren die cijfers tussen 47 miljoen en 53 miljoen. Als men deze cijfers in het licht van de totale actieve bevolkingsgraad beschouwt, dan komt men uit op 5 % à 6%. Men zou haast geneigd zijn te zeggen dat dergelijke werkloosheidscijfers niet veel voorstellen. Maar het gaat tenslotte om miljoenen mensen die werkloos zijn of in een kwetsbare tewerkstelling zitten. Bovendien meet ILO niet hoeveel mensen in de rijke ontwikkelde landen het moeten stellen met ongeveer een luttele 30 à 40 euro per dag of zelfs minder. Daar bestaan geen cijfers over. Maar het lijkt niet overdreven te zeggen dat het over ettelijke miljoenen mensen gaat die wel werken, genieten van sociale zekerheid, maar te weinig verdienen om een degelijk leven te kunnen leiden… In de Verenigde Staten bestaat het fenomeen van de working poor al langer, maar ook in de landen van Europese unie duikt de laatste jaren het fenomeen op.

Het kapitalisme faalt ook in Westerse landen
Conclusie: in rijke, ontwikkelde, kapitalistische landen slaagt men er nog steeds niet in maximale werkgelegenheid te garanderen, laat staan er voor te zorgen dat mensen kunnen rekenen op goed betaald en beschermd werk. Liberale ideologen moeten dan ook niet meer komen vertellen dat het probleem van enorme werkloosheid en kwetsbare en slecht betaald werk slechts alleen voorkomt in ontwikkelingslanden die gebukt gaan onder een lage arbeidsproductiviteit, aan overregulering en surtout despotische regeringen. Niet alleen de huidige crisis, maar ook al de laatste neoliberale ontwikkelingen zoals deregulering, verhoging van de arbeidsproductiviteit en flexibilisering zetten het leven van miljoenen mensen in westerse landen op de helling van werkloosheid, kwetsbare tewerkstelling, onderbetaald werk en armoede.

Dit moet stoppen!