Zelaya spreekt zijn aanhangers toe vanuit de Braziliaanse ambassade (bron)

“Ik ben hier in Tegucigalpa. Ik ben hier om de democratie te herstellen.” Met een interview aan een lokale tv-zender maakte president Manuel Zelaya een einde aan de speculatie. Hij was wel degelijk terug in de hoofdstad waaruit hij 86 dagen geleden in zijn pyama en met de loop van een geweer op hem gericht werd ontvoerd.

Even voordien had coupleider Roberto Micheletti de geruchten nog in alle toonaarden ontkend. “Hij zit gewoon in zijn suite in Managua”, zei Micheletti op beelden die te zien waren op CNN. Hij noemde de geruchten een voorbeeld van “mediaterrorisme”.

Zelaya verschuilt zich in de Braziliaanse ambassade. Duizenden aanhangers trotseerden het haastig uitgeroepen uitgaansverbod en omsingelden de ambassade. Zelaya riep de Hondurezen op om naar de hoofdstad te komen om er deel te nemen aan vreedzame protestacties. Hij bezwoer het leger om kalm te blijven. “De soldaten zijn deel van het volk en mogen nooit hun geweer richten op hun eigen mensen”, zei hij.

Naast een uitgaansverbod van 26 uur (!) sloot de coupregering ook alle luchthavens om te vermijden dat aanhangers gehoor zouden geven aan de oproep van Zelaya. In wijken waar media zijn gehuisvest zou de stroom zijn afgesneden. Dat zegt het Franse persagentschap AFP. Ook in de wijk rond de Braziliaanse ambassade zou er geen elektriciteit meer zijn.

Hoe Zelaya ongezien kon terugkeren naar Tegucigalpa blijft een raadsel. Volgens de Venezolaanse president Chavez werd Zelaya vergezeld door vier companen en duurde de reis twee dagen “over land, bergen en rivieren, terwijl ze hun leven riskeerden”.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Clinton had een eerdere poging van Zelaya om het land binnen te geraken “roekeloos” genoemd. Deze keer spoorde ze beide partijen aan om rond de tafel te zitten. “Het is noodzakelijk dat de dialoog begint”, aldus Clinton.

Mark Weisbrot, directeur van het Centre for Economic and Policy Research zei dat dit wel eens een moment van de waarheid kon zijn voor de regering Obama. “Als Zelaya terug is, zullen ze nu echt kant moeten kiezen.” Zeker de arrestatie van Zelaya zou een golf van protest op gang brengen. De VS reageerden aarzelend op de coup. Slechts een deel van de hulpprogramma's aan Honduras werd stopgezet.

De VS stonden met dat standpunt wel geïsoleerd. De Unie van Zuid-Amerikaanse Naties (Unasur) had twee weken geleden nog gedreigd om het resultaat van de presidentsverkiezingen in november niet te erkennen als de coupregering dan nog in het zadel zit.

De nationale vakbond van leraars kondigde ondertussen al een staking tot de finish aan. Volgens Juan Barahona, de coördinator van het Nationaal Front tegen de Coup, kan het bewind van Micheletti niet lang meer duren. “Het zal voor het coupregime moeilijk zijn om nog langer dan 24 uur aan de macht te blijven.

Zelaya werd op 28 juni het land uitgezet. Bij de repressie tegen betogingen en blokkades vielen al verschillende doden.