frauksel26 november 2009 – 22:52

Het mooie aan de betoging van 10/11 vond ik niet alleen ons aantal, maar ook de diversiteit in dat aantal. Jong, oud, student, werkend, werkloos, technoliefhebbers of punks, gekleed in alle kleuren van de regenboog of gewoon zwart. Wat iedereen gemeen had was dat men op straat kwam om zijn afkeer te tonen voor fascisme. Iets anders wat een meerderheid gemeen had was dat ze niet kwam betogen onder één of andere partij of vlag, geen rode en geen zwarte.
Er was nog een andere vorm van diversiteit aanwezig op de betoging. In tegenstelling tot wat het ALS (Actief Linkse Studenten, de studentenorganisatie van de LSP (Links Socialistische Partij), beweert zijn er niet louter 3 modellen in de strijd tegen fascisme (waaronder één juiste: de hunne), maar een enorme verscheidenheid aan strategieën (waarbij de één niet noodzakelijker juister is dan de andere, en de “juiste” aanpak altijd contextueel is). Die diversiteit, en solidariteit en respect ervoor, is voor mij anarchisme.

De teneur van het ALS manifest gaat als volgt: 'zij' de slechte betogers, degenen die niets doen zoals het Comac, Rood Gent, Animo, etc. of degenen die de confrontatie zoeken zoals 'de anarchisten’, en 'wij' die de waarheid in pacht hebben over de enige juiste manier om fascistische optochten te verslaan. 'Wij' dat zoveel oprecht gedisciplineerd volk optrommelen, 'zij' die vuile anarchistische parasieten die ónze nietsvermoedende achterhoede gijzelt voor hun verachtelijke daden.

Als we dan toch zieltjes gaan beginnen tellen, waar het ALS gedurende het hele artikel gebrand op lijkt, de meeste betogers kwamen niet omdat ze zich verwant voelden met het ALS, maar omdat ze gekant waren tegen fascisten. Het aantal onder hen dat zich anarchist noemt is niet zo klein als het ALS beweert. Toch ontpopte het ALS zich in de media achteraf vlug als dé organisatoren van de manifestatie en beschrijft het AK en 'de anarchisten' als kleine bende gewelddadige parasieten, maar verzwijgt dat deze wel enorm veel volk optrommelden (iets wat het ALS informeel voor de betoging ook toegaf) en dus wel volwaardige medewerkers aan deze betoging waren.
Is deze criminalisering en generalisering van anarchisten onbedoeld of een smerige manier om zieltjes te winnen? 'Verdeel en heers' is een welbeproefde en effectieve strategie, doch allesbehalve links.

Voor alle duidelijkheid, mijn kritiek hier gaat niet in op het al dan niet gebruiken van geweld (wat zeker een discussie waard is), maar over de gevaarlijke generalisering en stigmatisering van een hele diverse anarchistische beweging. Dit wij-zij denken, het gebrek aan respect voor diversiteit en het over eenzelfde kam scheren van een heel diverse groep is kenmerkend voor niet zo linkse bewegingen.

Het ALS lijkt als een rechter te bepalen waar juist links stopt en extreem, onverantwoord links begint. Zij, de eeuwige onverbeterlijke relschoppende anarchisten, moeten gevreesd en geweerd worden. Wij, de consequente linkse socialistische oppositie, en enkel wij, kunnen een oplossing aanreiken voor de bestrijding van extreemrechts.
Ofwel wordt hier uit onwetendheid veralgemeend, ofwel uit een moedwillige stemmingmakerij. De anarchistische bewegingen hebben verschillende morele grondslagen. Constructief en destructief. Anarchistische bewegingen hebben geen verantwoordelijken en leiders en organiseren onhiërarchisch van onderuit waardoor ze divers, contradictorisch en chaotisch zijn. Anarchisme is echt niet alleen brandbommen en winkelruiten kapotsmijten, het is evengoed volkskeukens, bosbezettingen, weggeefwinkels, boekenbeurzen, ludieke geweldloze acties tegen allerhande onrecht, solidariteit. Zoals er een stroming is die geweld predikt is er zeker ook een sterke stroming binnen het anarchisme die zweert bij geweldloosheid. Indien het ALS zichzelf als links beschouwt behoed het zich best om onbedacht mee te marcheren met politie, politici en mediaberichtgeving in een criminalisering van die diversiteit.
Het ALS lijkt terecht verontwaardigd over politiebrutaliteit, maar door hun ondoordachte criminalisering en over dezelfde kam scheren van anarchisten lijkt het ALS zonder schroom te kunnen argumenteren dat als dit tegenover 'die gewelddadige anarchisten' gaat zij het 'zelf uitgelokt hebben'. Zoals ze ook de oorzaak van foutieve en eenzijdige berichtgeving evenzeer bij die altijd gewelddadige anarchisten legt dan bij een kapitalistische elitaire pers, lijkt ze de oorzaak van massa-arrestaties evenzeer bij een hoop relschoppers dan bij een verziekt ondemocratisch politiebeleid te leggen. Beter nog, aangezien 'de anarchisten' per definitie altijd op geweld uit zijn, schrijft het ALS dat ze ook niet in een goede positie staan om politiegeweld aan te klagen. Zij wel natuurlijk.

Ik wil hier zeker niet de slachtofferrol voor anarchisten opeisen tegenover de grote boze ALS, ik wil hen wel duidden op enige onregelmatigheden in hun linkse discours. Elke gezonde beweging moet kritiek kunnen geven en slikken, en die commentaar moet zowel van buiten als van binnen kunnen komen. Na zoveel kritiek eindigt dit artikel dus best met wat nodige zelfkritiek. Zeker ook vele anarchisten maken zich schuldig aan het wij-zij denken en denken spijtig genoeg de waarheid in pacht te hebben. Vooral als het over het gebruik van geweld op betogingen gaat is het gevaarlijk te denken de waarheid in pacht te hebben en geen rekening te hoeven houden met, en luisteren naar, degenen die daar niet van overtuigd zijn. Zoals ook de per definitie vreedzame betogingen in vraag moeten kunnen gesteld worden, moeten ook de per definitie gewelddadige betogingen in vraag kunnen gesteld worden. En gezien de evolutie van de laatste betogingen wordt dit misschien veel te weinig gedaan. Een dogmatische romantisatie van geweld is voor Hollywoodfilms.