Roeland26 september 2006 – 05:09

Heel wat burgers mikken bij gemeenteraadsverkiezingen dikwijls op een verbetering van hun plaatselijke problemen en bekommernissen, zoals bijvoorbeeld het straatbeeld, veiligheid, huisvuil en geluidsoverlast. Is het mogelijk om gemeentelijke problemen te koppelen aan thema’s als de globalisering of de Palestijnse kwestie?

"De gemeentepolitiek is op het eerste zicht niet mijn natuurlijke omgeving. Maar ik ga uit van het adagium ‘think global, act local’, waarmee ik bedoel dat lokale problematiek onlosmakelijk verbonden is met de wereldproblematiek. Dat is een principiële manier van denken en daarom maak ik niet graag een onderscheid tussen de federale en de lokale politiek, ook al hebben ze verschillende bevoegdheden. Ik vind dat men vanuit een stad de andere politieke niveaus onder druk kan en moet zetten om voor verandering te zorgen."

"Er is een waslijst aan signalen die ons lokaal bereiken, en die een mondiale oorzaak hebben. Zo moeten we beseffen dat bijvoorbeeld de asielzoekers waar we lokaal mee te maken hebben, het gevolg zijn van mondiale ontwikkelingen. Ik maak daarbij liever geen onderscheid tussen politieke en economische vluchtelingen. Die laatste groep lijdt immers onder een vorm van structureel geweld. Het is namelijk zo dat het economische en financiële beleid dat mondiaal wordt gevoerd door instellingen als het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Wereldhandelsorganisatie (WHO) en de Wereldbank consequenties hebben op lokaal vlak in de landen waar de vluchtelingen vandaan komen en op het lokaal vlak hier."

"Zo worden bijvoorbeeld ook boeren uit het Zuiden door het Europees landbouwbeleid uit de landbouwsector gestoten. Die zoeken daarom in extreme gevallen, zoals iedereen zou doen, naar een beter bestaan in het Noorden. We krijgen zo de gevolgen van ons beleid, de vluchtelingen, op ons bord. De gemeente kan haar verantwoordelijkheid opnemen door haar solidariteit te laten blijken, door voor logistieke ondersteuning aan die mensen in nood te zorgen en door bij te dragen tot het gebruik van een consumptie- en productiesysteem dat minder belastend is op ecologisch gebied. Onze ecologische voetafdruk moet immers verkleinen."

Wat bedoelt u met ‘ecologische voetafdruk’?

"De landen in het Noorden nemen op ecologisch gebied ruimte af van het Zuiden. Het is namelijk zo dat de aarde niet de capaciteit heeft om de hele wereldbevolking het consumptie-niveau van het Noorden te laten hebben. We moeten er hoe dan ook voor zorgen dat er bij ons een nieuw consumptiesysteem komt waarin we onder andere minder materialen verbruiken, en waarin we andere maatregelen nemen waardoor onze ecologische voetafdruk verkleint. Daardoor tonen we bovendien solidariteit met het Zuiden, waar de ecologische voetafdruk veel te klein is. We geven hen zo meer ruimte en de kans om meer te consumeren. We moeten daarom onze verantwoordelijkheid opnemen door bijvoorbeeld een goed klimaatbeleid te voeren op lokaal niveau."

Groen!-voorzitster Vera Dua verklaarde onlangs in het tv-programma ‘Terzake 06’ dat ze trots is op het voedselveiligheidsagentschap, wat ze een ‘Groene’ verwezenlijking noemde. Waarom koos u voor de partij?

"Ik werd gevraagd om op de lijst te staan en ik wilde dat enkel doen als onafhankelijke kandidaat omdat ik andere accenten wil leggen. Politiek is geen eigendom van de partijpolitiek en daarom geloof ik in eerste instantie het meest in buitenparlementair werk. Daarbij spelen nog wat van mijn anarchistische roots. Die bewogenheid vertaalt zich al twee decennia in militantisme in sociale bewegingen."

"Mijn interesse gaat uit naar de internationale Noord-Zuidverhoudingen en de vredesproblematiek, wat zorgt voor vroegere en huidige engagementen in Wereldwinkels, de Cactus Brugge, het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling, het vroegere weekblad Markant, de raad van beheer van 11.11.11. en van het Vlaams Palestina Komitee, media-activisme met onder meer Uitpers , enzovoort."

"Mijn eerste contacten met de partijpolitiek dateren van de jaren tachtig, toen ik actief was bij de Jongcommunisten. In 1991 - zwarte zondag - stond ik op de groenrode antikapitalistische lijst ‘Regenboog’ in Gent. Omdat ik de analyse maakte dat klein-links electoraal voorlopig geen haalbare kaart was ben ik mij gaan engageren bij het toenmalige Agalev. Dat duurde tot begin 2000 toen ik als vredesactivist moeite had met een aantal dossiers zoals de Europese defensie en de Nepal–affaire. Nu zet ik opnieuw de stap naar Groen, zij het als onafhankelijke kandidaat."

Mag ik veronderstellen dat u, zoals de partij Groen! doet, de strijd van de mensen zonder papieren steunt?

"Het is niet gemakkelijk om voor hen een oplossing te vinden met de beperkte lokale bevoegdheden in dit dossier, maar ik wil benadrukken dat gemeentes hun solidariteit moeten betuigen aan personen die hier in kerkasiel zitten. Dat kan door hen om te beginnen in leegstaande gebouwen op te vangen. Het is louter een humanitaire zaak die ons allemaal aanbelangt en daarbij is niemand illegaal. ‘Een illegaal’ is een absurd begrip. Het gaat immers om mensen in nood die naar hier worden gedreven."

Polst u uw studenten over hun kennis en geëngageerdheid in verband met wereldproblemen en politiek?

"Ik heb het geluk dat ik vakken geef waarbij de inhoud het wereldgebeuren is: Noordzuid-beleid, Duurzame Ontwikkeling en mediavakken waarbij internationale communicatie belangrijk is. Maar ik houd de partijpolitiek buiten de klas, ik sta niet voor de klas om te zeggen “stem op mij”. Studenten zijn jonge mensen die dikwijls voor het eerst in aanraking komen met die problematiek. Desondanks zie ik dat jonge mensen wel degelijk bezig zijn met actuele problemen en ze leggen zich niet zomaar neer bij het feit dat neoliberale recepten het antwoord zouden zijn op problemen zoals de Noord-Zuidkloof. Dat merk ik ook bij mijn zonen, die zich vragen stellen over de klimaatwijzigingen en over andere ecologische problemen. Door fouten die inherent zijn aan het systeem en door onwil zijn we blijkbaar niet in staat om een beleid te voeren dat een antwoord voor die problemen heeft."

Méér liberalisering is volgens anderen nochtans de oplossing voor die problemen. Voor u duidelijk niet.

"Het neoliberale beleid bewijst dagelijks zijn failliet doordat het grootse deel van de wereld verstoken blijft van de voordelen van dat beleid, wat voor een enorme inkomenskloof zorgt. Dat gebeurt internationaal, en ook in België. Men moet afstappen van het dogma dat de privé het beter doet, want de privé is a priori geïnteresseerd in het maken van winst, en niet in het leveren van dienstverlening - of enkel dienstverlening van zij die het kunnen betalen. In het Verenigd Koninkrijk heeft men dat nu door omdat de grote privatiseringsgolf van Thatcher zorgde voor hogere waterfacturen en onveilige spoorwegen."

"Maar het is natuurlijk niet zo zwart-wit, want de privatisering van de schoonmaakdiensten in Gentse scholen zorgde voor een verbetering van de kwaliteit van de diensten. Maar dat zegt misschien eerder iets over de wijze waarop die dienst werd bestuurd: immers, waarom zou die openbare dienst dat zelf niet hebben gekund als er wat meer aandacht zou zijn geweest voor kwaliteitszorg en voor het afleggen van verantwoording als er iets verkeerd liep."

"Trouwens, in veel gevallen zorgt het uitbesteden van taken aan de privé of in onderaanneming voor slechtere arbeidsomstandigheden, lagere lonen of minder gunstige arbeidscontracten."

Men noemt Groen! wel eens een zweeppartij en vergelijkt het daarom met een 'andere' zweeppartij, het Vlaams Belang. Wat vindt u daarvan?

"Het is denk ik niet juist om Groen! zomaar een zweeppartij te noemen. Het is wel zo dat de partij op veel plaatsen in de oppositie zit en zo rond diverse thema’s een zweepfunctie vervult. Maar je ziet evengoed dat Groen! een professionele beleidspartij kan zijn en in bepaalde gemeenten zoals Mortsel en Zwijndrecht zelfs de burgemeester levert."

Waarom moet men voor u stemmen?
"Ik ben, zoals ik al zei, niet gemaakt voor een politiek waarbij ik markten zou afschuimen om te zeggen: stem op mij! Maar ik verdedig bepaalde ideeën over werk-en woningbeleid. Ik benadruk daarbij heel uitdrukkelijk dat ik de vrije markt-principes aan de kaak wil stellen."

"Wonen is een universeel recht. Er moet daarom een plafond komen op de huurprijzen; dat wil zeggen dat wonen als recht niet enkel een zaak is van de vrije markt, ook voor eigendomswoningen. Je kan deze immers niet loskoppelen van de huurwoningen, want de prijzenslag daar wordt automatisch gevolgd door de huurmarkt. Dus moeten ook bij eigendomswoningen absurde prijsstijgingen worden tegengegaan. Criteria voor dergelijk plafonneringen kunnen via het kadastraal inkomen of via kwaliteitsindicatoren."

"Betaalbare woningen kunnen ook gerealiseerd worden door een inhaalbeweging op de sociale woonmarkt, door meer sociale woningen aan te bieden. Bovendien is het een schande dat zoals in Brussel, zelfs werkende mensen met een regulier inkomen naar het ocmw moeten stappen omdat ze zoveel huur moeten betalen dat ze hun facturen niet meer kunnen betalen. We moeten daarom regulerend durven optreden op de vrije markt. Want zeg nu zelf, waarom is dat zo, en waarom zouden we ons daar bij neerleggen? Ik stel bijvoorbeeld vol verbazing vast dat mijn woning op tien jaar tijd vier maal zoveel waard is geworden. En daar heb ik trouwens niets aan, want wonen moet ik toch ergens."

"Ook tewerkstelling is een basisrecht. Gent scoort slecht op vlak van werk voor jongeren en mensen van etnisch-culturele minderheden. Aangepast onderwijs en opleiding zijn belangrijk, maar ook jobs in de sociale economie zoals kinderopvang. We zitten namelijk in een perverse cirkel waarbij de overheid ervan uitgaat dat beide partners in een gezin moeten werken, maar dat het aan de andere kant onmogelijk wordt om nog kinderopvang te voorzien."

"Wondermiddelen bestaan niet, maar het kan geen toeval zijn dat jonge allochtonen een te grote groep vormen binnen de werklozenstatistieken. Er is een structureel probleem dat gaat van onaangepast onderwijs tot het probleem van racisme of discriminatie op de werkvloer.
Er moet meer in tewerkstelling geïnvesteerd worden, door de overheid en niet alleen door de markt."

"Ik geloof daarom ook in het heil van redelijke belastingen: soms moeten we stellen dat die omhoog moeten als we een sociaal beleid willen kunnen voeren. Werkloosheid is een maatschappelijke kost en kan zelfs een veiligheidskost worden. Werkloosheid aanpakken betekent dus een besparing."

Er zullen waarschijnlijk ook Gentse kiezers zijn die vinden dat er altijd al oorlog is geweest, dat onrecht en oorlog menselijk en onvermijdelijk zijn en dat grootmachten onaantastbaar zijn. Hoe gaat u met dat cynisme om?

"Ik kan niet ontkennen dat oorlog zo oud is als de mensheid, hé? Op lokaal niveau betekenen thema’s zoals vrede en Noord-Zuid verhoudingen toch wat. Er zijn namelijk heel wat dingen die Gent goed doet: burgemeester Frank Beke heeft zich voor een deel geprofileerd met het thema ‘Gent als vredesgemeente’ en zijn voorganger lag aan de basis van de oprichting van het Gentse Vredeshuis."

"Gent heeft ook het convenant met de Vlaamse regering ondertekend voor een lokaal Noord-Zuidbeleid. Dat heeft geleid tot het aanwerven van een speciale ambtenaar. Er is ook de stedenband met een Zuid-Afrikaanse gemeente, het fair trade aankoopbeleid of de dynamische adviesraad met leden van de lokale Noord-Zuidbeweging. Gent doet het op dat vlak niet zo slecht en vervult hier zelfs een pioniersfunctie."

"Maar toch is er nog werk aan de winkel. Zo zijn we nog ver verwijderd van het principe dat onze stad 0, 7 procent van het budget aan ontwikkelingssamenwerking zou besteden. Ook ontbreekt nog altijd een breed draagvlak voor een Noord-Zuidbeleid. Het mag dus allemaal nog zichtbaarder."