Sofie Put, studiedienst ACW29 september 2006 – 15:00

Deze provisies werden in de loop der jaren via een bijdrage in de KiloWatt-uurprijs van de Belgische energieconsument bijeengespaard en bedragen nu zo’n 4,3 miljard Euro.

Dit bedrag zit opgeslagen bij Synatom, een volle dochter bij Electrabel, om te voorkomen dat de staat de verantwoordelijkheid van de afbraak van de kerncentrales en de sanering van de sites erbij zou moeten nemen.

Die sanering-de berging van het Belgisch nucleair afval en de ontmanteling van de kerncentrales zal volgens NIRAS (Nationaal Instituut voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen) ongeveer 9,75 miljard euro kosten. Maar NIRAS zegt ook dat de technologische onzekerheid en de complexiteit van dit project een schatting van de uiteindelijke kostprijs zeer moeilijk maken.

ACW drukte bij de overname van Electrabel door Suez reeds zijn bezorgdheid uit over de bestemming van deze nucleaire provisies en benadrukte dat de voorziene provisies in Synatom niet meer kunnen uitgeleend worden aan Suez: beleggen in Suez is een risicovolle activiteit.

Daarenboven betekent het kapitaal dat Electrabel NV bezit via deze provisies, een groot concurrentienadeel voor andere spelers in een vrijgemaakte energiemarkt.

ACW ijvert voor een reële vrijgemaakte energiemarkt, waar voldoende spelers zorgen voor betaalbare energieprijzen en waar ook producenten van hernieuwbare energie volwaardige spelers worden.

Nu dreigt de overheid de door de consument bijeengespaarde provisies als goocheltruc te hanteren om een begrotingsgat te dichten. Het ACW vindt dit onaanvaardbaar omwille van verschillende redenen.

- Die consument riskeert zo twee keer de rekening voor het beheer van het nucleair afval te betalen: de voorbije jaren heeft hij die 4,3 miljard euro reeds bijeengespaard; binnen enkele jaren kan hij via de belastingen hetzelfde doen als de regering de provisie nu opsoupeert.

- Zulk een operatie maakt fondsvorming als beleidsinstrument ongeloofwaardig en het maakt bijgevolg de overheid tot onbetrouwbare partner.

- Het is ethisch onverantwoord om deze gelden voor andere doeleinden te hanteren dan voor de behandeling van het nucleair afval. Het zou een signaal van ‘je m’en foutisme’ van deze overheid zijn tegenover de volgende generaties en ten aanzien voor de mogelijke consequenties voor het leefmilieu.

Het ACW stelt daarom wel voor:

- een duurzame oplossing voor dit nucleaire afval, geen gegoochel met de (te beperkte) middelen die er nu voor voorhanden zijn.

- een degelijk maatschappelijk debat rond onze toekomstige energievoorziening, waarin gestreefd wordt naar duurzame oplossingen.

- een overdracht van de provisies aan NIRAS, een overheidsinstelling met rechtspersoonlijkheid. Zo komen de provisies voor berging en ontmanteling niet in handen van elektriciteitsproducenten, maar onder de controle van de gemeenschap. Ondertussen heeft de overheid de mogelijkheid dit fonds te gebruiken voor doeleinden van rationeel energiegebruik. Derde betalerleningen kunnen hiervoor een goed voorbeeld zijn.