De Colombiaanse vakbond CUT telt 550.000 leden. De twee andere vakbonden hebben samen iets meer dan 300.000 leden. Dat betekent dat nog geen 5 % van de werknemers lid is van de vakbond, zegt Fabio Arias. “Meer dan 80 % van de werknemers werkt niet volgens de arbeidswetgeving. De meesten hebben zelfs geen contract en hebben geen recht op sociale zekerheid.”

Vroeger hadden de vakbonden wel veel leden in de grote staatsbedrijven, maar die werden één na één geprivatiseerd. De rechtse president Uribe volgt gedwee de liberale recepten van de Wereldbank en het IMF. “Electriciteit, communicatie, gas, de haven en de spoorwegen, allemaal geprivatiseerd, waardoor er eigenlijk maar één groot staatsbedrijf meer overblijft en dat is het petroleumbedrijf,” zegt Fabio Arias. Heel veel werknemers werden ontslagen en in de nieuwe bedrijven moesten de vakbonden van nul beginnen.

Werkgevers doen er alles aan om het de vakbonden moeilijk te maken. “Om van de CAO's af te geraken, worden steeds weer nieuwe bedrijven opgericht. Onlangs werd het ziekenhuis van Cartagena gesloten. De 800 werknemers kregen zelfs een ontslagpremie uitbetaald. Maar de volgende dag konden dezelfde werknemers al terug aan de slag in het zelfde ziekenhuis. Met dat verschil dat er geen CAO meer was, geen recht op sociale zekerheid en dat de vakbonden uitgeschakeld waren.”

Ook in bekende multinationals als Coca-Cola en Nestlé krijgen de vakbonden geen voet aan de grond. “In Nestlé werken 3000 werknemers en slechts 300 daarvan zijn lid van de vakbond. Het bedrijf sluit enkel akkoorden met de arbeiders die niet georganiseerd zijn en zet zo de vakbonden buitenspel. Staken is uitgesloten want een staking is enkel wettelijk als de helft van de werknemers er achter staat. 98 % van de stakingen zijn illegaal waardoor de politie kan ingrijpen. Stakers vliegen in de gevangenis."

Die multinationals kunnen hun gang gaan dankzij het klimaat van terreur tegen syndicalisten. Drieduizend vermoorde vakbondsactivisten in twintig jaar tijd. In diezelfde periode werden ook duizend mensenrechtenactivisten vermoord. De Colombiaanse werknemers zijn bang dat ze hun doodvonnis tekenen als ze een lidkaart kopen van de vakbond. “Vaak richten we vakbondskernen op in het geheim. 's Nachts verzamelen we dan de werknemers die zich willen organiseren," zegt Fabio Arias.

Achter de moorden zitten de schimmige privé-milities. Ook het leger en de politie zijn niet vies van geweld. De milities werkten vroeger voor de grootgrondbezitters en moesten voor bescherming zorgen tegen de guerilla die een groot stuk van Colombia bezetten. Nu werken de meeste van die milities samen met de drugsmaffia, legt Fabio Arias uit. “Het probleem van Colombia is dat alle actoren te maken hebben die drugshandel. De moorden op syndicalisten worden vermomd als acties tegen de guerilla."

Met dank aan Françoise Vermeersch voor de vertaling

CUT behoorde tot nu toe niet tot één van de vakbondskoepels. Nu worden ze wel lid van de nieuwe wereldvakbond CUT. “Binnen het IVV is er voortaan een veelheid van ideologische stromingen en daarom kunnen wij nu ook aansluiten,” aldus Fabio Arias. Een linkse stroming binnen de CUT zag tijdens de koude oorlog het IVVV als een instrument van de VS. De Colombiaanse syndicalisten kunnen op heel wat steun rekenen van de internationale syndicale beweging. De Belgische vakbonden ABVV en ACV richten de actiegroep Syndicol op. In zijn toespraak op het stichtingscongres van het IVV benadrukte ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw dat de verdediging van vakbondsrechten één van de kerntaken moet zijn van de nieuwe wereldvakbond.

Guy Tordeur van ACV-Brussel hoopt een internationale actiedag te organiseren. “De vakbonden zouden dan elk in hun land actie kunnen voeren bij de Colombiaanse ambassades om er het geweld tegen syndicalisten aan te klagen,” aldus Tordeur.

De internationale solidariteitsacties hebben ondertussen al resultaat opgeleverd, meent Fabio Arias. “De situatie verbetert langzaamaan. De internationale syndicale beweging blijft druk uitoefenen, maar de regering gaat voorlopig wel vrijuit. We hebben ook buren die goed zijn voor het syndicalisme zoals Venezuela en Bolovia.” Er komt ook een permanente missie van de Internationale Arbeidsorganisatie in Colombia. Dat is het resultaat van een akkoord tussen de regering, de vakbeweging en de werkgevers. Een akkoord dat aanvankelijk nog op wat verzet stuitte. Sommigen binnen CUT vonden dat er geen akkoorden kunnen gesloten worden met Uribe die verdacht wordt zelf banden te hebben met de privé-milities.