raf08 juni 2007 – 16:19

Vooraf
· Op 23 april raakt bekend dat Wendel Trio bij Greenpeace stopt als top-campaigner. Hij stapt over naar sp.a en komt in Oost-Vlaanderen op de kamerlijst van deze partij.
· Greenpeace werkt hard op de natuurlijke rijkdommen in het Congo-bekken. In april pakte de milieu-organisatie nog met een rapport over de houtkap uit: Carving up the Congo.
· In dat rapport is Greenpeace niet mals voor o.m. het houtkapbedrijf Safbois uit de Amerikaans-Congolese Blattner-groep. Safbois is actief in Isangi aan de monding van de Lomami-rivier. Greenpeace tekende er in oktober 2005 getuigenissen op. Safbois behandelt dorpelingen en werknemers slecht, komt zijn contractuele sociale verplichtingen niet na, vernielde velden en een markt om bomen te kunnen kappen en transporteren enz..
· Blattner exploiteert in Congo ook palmolie- en cacao-plantages. De groep levert cacao aan Barry Callebaut.
· Midden mei pakt sp.a-voorzitter Johan Vande Lanotte met een idee voor Congo uit: laten we daar ontwikkelingsgeld in palmolieplantages investeren. Het idee past in een sp.a-plan om groene stroom op te wekken.
· Vande Lanotte bezoekt ook een fabriek van Barry Callebaut in Wieze waar ze stroom gaan maken uit stearine, een residu van palmolie.
· Eind mei raakt bekend dat Congo met de Chinese groep ZTE International een contract van US$ 1 miljard sloot om op een oppervlakte van 3 miljoen hectaren oliepalmen te telen.

Interview

Vraag - Wendel Trio, hoe valt dit idee te rijmen met de grote
terughoudendheid, eerder dit jaar, ten aanzien van Congo van een
Dirk Vandermaelen?

Wendel Trio – We willen een aantal zaken koppelen. Er is om te beginnen biomassa nodig, niet voor biobrandstof maar om stroom te maken. Daarom ons biomassa-actieplan. De vraag is dan : hoe kunnen we die duurzaam produceren in België of importeren uit ontwikkelingslanden? We vinden wel dat men ginds zowel voor export als voor de binnenlandse markt moet produceren.
Als antwoord zien we een aantal pistes. Eén: er moeten criteria ontwikkeld worden voor het verantwoord produceren van biomassa. Dat moeten we naar het Europese niveau tillen. Maar we wachten niet op het Europese niveau, we willen intussen al pilootprojecten in gang steken.
Eén pilootproject betreft de jathropa. Dat is een doornige struik die groeit op droge gronden. Het is een duurzaam energiegewas dat niet deugt voor de voeding. het is economisch nog niet rendabel, maar het kan het worden. Het kan bvb. in teelt worden gebracht om biomassa te hebben. Het gewas kan ook nuttig zijn in combinatie met voedingsgewassen, bvb. om velden tegen wind te beschermen.
Het tweede pilootproject betreft palmolie. Palmolie heeft het imago van absoluut niet duurzaam maar wel zeer rendabel te zijn. Daarvoor kijken we naar Congo. Congo had vroeger enorme plantages, zo'n 250.000 hectaren. Veel van die plantages zijn vervallen, door de instabiliteit, door het wegtrekken van buitenlanders en het verval van de infrastructuur. Onze suggestie is: laten we in Congo in palmolie investeren.

Vr - Verbindt u daaraan voorwaarden?

WT - De vraag is: hoe kunnen we dat financieren? en welke zijn de voorwaarden voor de uitvoering? Volgens ons moet minimum 25% van de productie in het land blijven. Congo voert nu palmolie in, voor gebruik in de keuken. Een tweede voorwaarde is dat de teelt op de vroegere plantagegronden moet gebeuren, waar ontbossing (aarzelend) geen ecologische ramp hoeft te zijn. We vinden dat ook gestimuleerd moet worden dat kleine boeren veel van deze productie voor hun rekening nemen.
Ook in de DRCongo wordt hierover nagedacht. Onze hoop is dat er vanuit België met ontwikkelingsgeld pilootprojecten met primordiale ontwikkelingswaarde worden opgezet. Eerder dan dat Aziatische bedrijven dat zouden doen die het met milieu- en andere normen niet zo nauw nemen. De Wereldbank zou ook hiermee bezig zijn. Men is trouwens ook het potentieel van het tropisch woud aan het herontdekken. Wij zeggen dan: laten we dat verstandig aanpakken.

Vr – Is dit toch geen ommezwaai, denkend aan het scepticisme van Vandermaelen?

WT – Ja. Ik heb niet bij Vande Lanotte en Vandermaelen gezeten toen dit plan werd opgevat. Maar in het verkiezingsprogramma staat wel dat het budget voor ontwikkelingssamenwerking omhoog moet, op termijn naar 1% BBP. Daar zal Congo zeker een grote rol in spelen.

Vr – Maar Vandermaelen suggereerde toch dat België er in de huidige omstandigheden moet wegblijven?

WT – Ik denk dat er in sp.a voldoende mensen zijn die zeggen dat Congo zéér belangrijk is voor België.

Vr – Strookt dit met wat Greenpeace zegt?

WT – Conceptueel strookt dit zeker. De vroegere plantages moeten hergebruikt worden, dat betekent dat er géén primair bos gekapt mag worden. Ook de G8 stelt: tegen 2050 zou de uitstoot van broeikasgassen gehalveerd moeten worden en zouden er kerncentrales moeten sluiten. Dus is er sowieso biomassa nodig om groene stroom op te wekken. Ik heb er bovendien op gehamerd dat in het Congo-concept nog een belangrijk element opgenomen wordt. Er mag pas met de oliepalm-plantages gestart worden als er een Land-Use-plan is voor de regio. Daarin staat de bestemming van de gronden. Alleen zo zal men kunnen uitmaken welke de impact op de omgeving zal zijn, of er andere landbouwactiviteiten zullen verschuiven e.d.
Dus conceptueel strookt dit zeker. De vraag is alleen: hoe zal dit in praktijk gebracht worden. Het plan formuleren is zeer ambitieus. Het gaat er ook over dat de capaciteit in Congo wordt versterken, zodat bvb. de overheid bekwaam zal zijn toezicht te houden.

Vr – Bevat het palmolie-idee ook een Human Resources-component om in deze projecten eventueel ook Belgen aan het werk te zetten?

WT – Daar zijn we niet echt mee bezig geweest. Wel zullen er bedrijven moeten meedoen die in de plantagesector actief zijn of geweest zijn. Een andere kwestie is of die bedrijven betrouwbaar zijn. Maar toch zullen er Europese bedrijven bij betrokken moeten worden die al in Congo werken, of in Cameroun bvb.

Vr – Er is ook sprake van Liberia?

WT – Dat is er op het laatst aan toegevoegd.

Vr – In hoeverre is dit idee aan uw brein ontsproten?

WT – Het idee komt niet van mij. Ik heb wel een aantal zaken toegevoegd. Zoals de piste om jathropa te telen voor biomassa en het aspect duurzaamheid.