Modus Operandi: deportatie Belgische joden anders belicht

SaraHelena26 februari 2008 – 21:43

MECHELEN -- De deporatie van Joden in België tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt voor de eerste maal verteld op het witte doek. Modus Operandi is een film van Hugues Lanneau, een Belgische regisseur.

Gedeporteerde Joden uit België die de Endlösung niet overleefden (Copyright: Modus Operandi)

Met dit verhaal wil de maker vooral het vraagstuk "Hoe ging de deportatie van Joden in België in zijn werk?" bespreken. Hij beschrijft de Endlösung in België van 1942 tot 1944. 24.916 Joden uit België werden gedeporteerd naar Auschwitz. Slechts 1.206 van hen keerden levend terug. Dat is minder dan één op twintig. De film gaat geen taboes uit de weg. Hij handelt ook over de houding van de Belgische autoriteiten tijdens de bezetting door Duitsland. Zij speelden vaak een dubbele rol in deze kwestie. Hun betrokkenheid was zeer verscheiden. Ze ging van absolute weerstand tot vrijwillige of onbewuste collaboratie met de vijand.

Eind 1941 verplichtte de Belgische overheid alle Joden in het land lid te worden van de VJB. Een organisatie die de bezetter oprichtte om op die manier meer controle te krijgen over de Joodse bevolking.

Zij promootten deze vereniging onder het mom om hulp te bieden aan verarmde Belgische Joden. Alle Joden werden verplicht zich in te schrijven en lidgeld te betalen om de organisatie te financieren. Maar het privé-OCMW had ook een keerzijde.

De vereniging stelde lijsten op met exacte informatie over haar leden, waaronder woonplaats, beroep en geboortedatum, die ongeveer twee jaar later werden gebruikt bij razzia's die leidden tot de Endlösung.

Alle 26 konvooien die vertrokken vanuit de Dossin-kazerne met als eindbestemming Auschwitz krijgen van de eerste tot de laatste een plaats in het verhaal. Per transport reden gemiddeld duizend mensen de dood tegemoet.

Enkele van de 24.916 weggevoerden krijgen in deze film een gezicht aan de hand van fotomateriaal en filmopnames. Dit om de kijker duidelijk te maken dat deze mensen een naam hadden, dat het individuen waren, net zoals jij en ik.

Deze zijde van het verleden was lange tijd onderbelicht. Maar met deze film komt daar verandering in. Hoewel de getuigenissen hard zijn, hoeft u niet bang te zijn dat er gruwelijke of overdreven emotionele beelden te zien zijn.

Wie het verleden niet kent, is gedoemd om het te herleven.

Deze film is vanaf 5 maart te zien in de Belgische bioscoopzalen