Gianni22 mei 2008 – 17:02

“In 2007, heeft de EU15 (15 landen die reeds lid waren voor de uitbreiding in 2004) maar met 0,33% van het BNP bijgedragen tot de ontwikkelingshulp, waarmee ze de doelstelling van 0,36% volledig mislopen. Als deze trend zich verderzet, zullen Europese lidstaten 75 miljard euro minder schenken tegen 2010 dan belooft. Dit hiaat heeft de potentie de milleniumdoelstellingen ernstig te doen ontsporen,” zo klinkt de algemene conclusie van het rapport uit de mond van Nuria Molina (lid van Eurodad en auteur van het rapport, werkt al lange tijd rond armoedeproblematiek met de focus op de Wereldbank en IMF).

“De manier waarop de overheden hun hulp berekenen is misleidend” zegt Nuria. “In 2007 heeft de EU meer dan 5 miljard gespendeerd aan de aflossing van staatschulden. Hoewel dit essentieel is voor de verdere ontwikkeling van de arme landen mag het niet gerekend worden bij ontwikkelingshulp. Dit creeërt een paradoxale situatie waardoor verarmde mensen, zij die het meest baat hebben bij hulpacties, schulden van overheden in het Noorden en het Zuiden aflossen en minder hulp ontvangen dan hen was beloofd. Ook deportatiekosten van vluchtelingen, subsidies voor buitenlandse studenten (zij spenderen hun geld in Europa) behoren niet to ontwikkelingshulp.”

“Het rapport kent ook enkele goede uitvoerders, waaronder Denemarken en Luxemburg. Slechte uitvoerders zijn o.a. Italië, Griekenland en Portugal. Frankrijk en Duitsland noteren ook een daling aan hulp ten opzichte van 2006. Spanje levert nu goede inspanningen en Zweden blijft een schoolvoorbeeld inzake ontwikkelingshulp.”

Kwaliteit
In het rapport wordt niet enkel de kwantiteit van de ontwikkelingshulp kritisch geanalyseerd maar ook de kwaliteit ervan. Europese overheden hebben beloofd de effectiviteit van de hulp te verbeteren door meer transparantie, voorspelbaarheid en coördinatie. De mogelijke veranderingen voor ontwikkelingslanden die toegepast zouden kunnen worden blijven echter uit.

“Een groot probleem op kwalitatief vlak is de voorspelbaarheid van de hulpacties. Donaties komen, als ze al komen, vaak later dan aangekondigd, waardoor de lokale hulpverleners tijd verliezen wachtend op middelen. Vele akkoorden zijn ook tijdelijk, maar zonder meerjarige akkoorden hebben de ontvangende overheden het moeilijk langetermijninvesteringen voor de reductie van armoede te organiseren. Zich hiervan bewust engageerde Europa zich om de kwaliteit van de ontwikkelingshulp de hoogte in te jagen. NGO's identificeren de voorspelbaarheid van de hulp als een zwak punt en 'één van de grootste porblemen'. Dit probleem is ook sterk gelinkt met de rol van internationale financiële instellingen, in het bijzonder het IMF. Europese landen hebben de neiging hun uitbetalingen, zeker deze in de vorm van begrotingssteun, te linken aan de voorwaarde dat de begunstigde landen actief zijn met een IMF-programma. Dit betekent dat wanneer de begunstigde landen ingaan tegen het IMF, ontwikkelingshulp plots een halt wordt toegeroepen. ”

“Dit zijn echte mensen achter de cijfers” zegt Justin Kilcullen, voorzitter van CONCORD sinds 2006. “Dit jaar is bijzonder, er vinden binnenkort drie conferenties plaats, de timing van dit rapport kon niet beter zijn. In dit rapport hebben we ook bijzondere aandacht besteed aan vrouwen en gender gelijkheid. Meer dan 180 overheden wereldwijd, waaronder ook leden van de EU, hebben de conventie van de VN voor de verwijdering van alle vormen van discriminatie tegenover vrouwen, het Beijing Platform for action, alsook de milleniumdoelstellingen, ondertekent en zich daarmee geëngageerd om dit probleem ernstig aan te pakken. Spijtig genoeg, volgens NGO's verspreid over Europa, falen de overheden in hun doelstellingen. In de meeste gevallen ontbreken er specifieke fonsen voor gendergelijkheid. Enkel Ierland, Italië, Nederland, Spanje en Zweden zorgen voor een specifiek aanbod. De situatie is des te kritieker in nieuwe EU lidstaten waar gendergelijkheid en de empowerment van vrouwen 'secundair' (Roemenië) of 'niet bestaande op de ontwikklingsagenda'(Letland).We eisen dat de overheden zich opnieuw engageren achter hun beloftes, het gaat hier tenslotte om mensenlevens!”

“We dienen ons de vraag te stellen wat voor hulp we moeten bieden, hoe we de vicieuze cirkel van armoede kunnen doorbreken” zegt Moussa Faye van Actionaid Senegal. “Kosten om vluchtelingen te deporteren zijn geen ontwikkelingshulp! Miljoenen mensen zitten gevangen in een net van onderhandelingen tussen Afrika en Europa waarbij Afrika steeds de verliezende partij is. Ontwikkelingshulp moet vooral de armste mensen bereiken, zij die de meeste hulp nodig hebben. Om dat te controleren moet er gewerkt worden aan de transparantie van de ontwikkelingshulp. Militaire interventies, ook al hebben deze positieve gevolgen voor de plaatselijke bevolking, zijn geen ontwikkelingshulp. De EU dient zijn leiderschapspositie in te nemen en zowel de kwantiteit als de kwaliteit van de hulp te verhogen.”

Europese NGO's treden de OESO ( Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) en de Europese Commissie toe in de vraag naar Europese overheden om hun beloftes eer aan te doen en zich toe te leggen op klare, meetbare en bindende tijdschema's om hun jaarlijkse stijgende hulp vorm te geven en zo tot de vooropgestelde milleniumdoelstellingen te komen.

België
Het rapport analyseerde voor elk Europees land hun ontwikkelingsbeleid. De belgische bijdrage voor ontwikkelingshulp is gedaald van 0.53% in 2005, tot0,5% in 2006, tot 0,43% in 2007. De hoofdoorzaak daarvan is het gebrek aan politieke wilskracht. De overheid heeft recent nieuwe beloftes gelanceerd om in 2008 weer 0,5% van het BNP aan ontwikkelingssamenwerking te doneren. NGO's vrezen wel dat er naar het einde van het jaar toe weer geknipt zal worden in het budget waardoor men de doelstellingen niet zal kunnen waarmaken.
Gendergelijkheid is een ander werkpunt voor de Belgische overheid. Een genderstrategie is wel al uitgewerkt en goedkegeurd in 2002, maar er is weinig vooruitgang in de praktijk te bemerken. Project- en programmamanagers zijn geregeld niet getraint op genderproblematiek. Een tijdschema om de doelstelling van 0,7% te bereiken tegen 2010 is reeds gemaakt, maar NGO's schatten de kansen twijfelachtig in dat deze bereikt wordt.