Jo09 juli 2008 – 12:41

Non Proliferatie Verdrag bestaat 40 jaar. Maar op de veertigste verjaardag is er weinig reden tot feestvreugde. Op 1 juli 1968 werd de tekst van het Non Proliferatie Verdrag open verklaard voor ondertekening. Het verdrag is op drie pijlers gebouwd: geen verspreiding van het kernwapen, iedereen heeft recht op civiel gebruik van kerntechnologie en de bestaande kernwapenstaten zullen ontwapenen. Helaas is de werkelijkheid anders.

zie: Uitpers
zie: Mo

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice ondertekende dinsdag 7 juli 2008 een verdrag met Tsjechië dat een omstreden raketschild mogelijk moet maken. Rice sprak van een 'historisch akkoord'. Het Tsjechische parlement moet nog instemmen met het verdrag, maar de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberg ondertekende alvast een bilateraal akkoord waardoor de Amerikanen op Tsjechisch grondgebied een radarinstallatie mogen bouwen.

Tussen haakjes: het is overigens eigenaardig dat ongeveer gelijktijdig met de Tsjechische goedkeuring van het raketschild, de president Vaclav Klaus zich uitspreekt tegen het Europese verdrag van Lissabon. Klaus hoopt dat het grondwettelijk hof of de senaat van zijn land de ratificatie van het Europese verdrag blokkeert. Hij lijkt dus betere vriendjes met de VS dan met de EU? Welke reactie geven de leiders van de EU hierop aan het relatief jonge (2004) EU-lid Tsjechië?

In de 100e uitgave van Uitpers roepen de auteurs de Europese Unie op om opnieuw de kaart te trekken van politieke ontwapeningsakkoorden. (zie onderaan)

Het bezoek dat Rice aan Praag bracht, ging gepaard met demonstraties, onder andere door de milieuorganisatie Greenpeace. Volgens opiniepeilingen is twee derde van de Tsjechen tegen het inplanten van de radarinstallatie. Wegens de krappe meerderheid die de regering in het parlement heeft, is het niet zeker dat daar groen licht komt.
(Bron: De Morgen)

Behalve het radarstation in Tsjechië, wil Washington tien onderscheppingsraketten in Polen stationeren. De besprekingen tussen de Verenigde Staten en Polen over het plaatsen van die raketten verlopen nog altijd moeizaam. De VS zouden nu overwegen de raketten te plaatsen in Litouwen. Volgens de Amerikanen is het raketschild nodig om de VS en Europa te beschermen tegen eventuele aanvallen door Iran. Israël en de VS zijn bang dat het islamitische land in het geheim aan kernwapens bouwt. (Waar hebben we zoiets nog gehoord?)

De Russische regering heeft de ondertekening van het raketschildverdrag door Tsjechië en Amerika scherp veroordeeld en dreigt met 'militair-technische' acties als het raket-defensiesysteem wordt geactiveerd.
(bron Elsevier.nl)

Rusland is fel tegen het raketschild. Moskou vindt het een offensief wapen, dat niet enkel gericht is tegen Iran, maar dat ook de trans-Atlantische relaties tussen Rusland en de VS in gevaar brengt. De Russische president Dmitri Medvedev, die op dit moment in Japan is in het kader van de G8, zei vandaag dat het de Amerikanen helemaal niet te doen is om zich tegen Iran te verdedigen, maar om Rusland te ondermijnen. (belga/sd) Volgens het Britse persagentschap Reuters hebben Russische generaals gedreigd Russische Iskander-raketten in buurland Wit-Rusland te activeren. Ook zouden ze overwegen de productie van raketten voor korte en middellange afstand te hervatten als reactie op de uitbouw van een Amerikaans raketschild aan de voordeur van het Russische grondgebied.

Iran zelf liet niet lang wachten op een reactie. Iraanse staatsmedia meldden dat Iran negen lange- en middellange afstandsraketten heeft getest, waaronder een raket die militaire bases van Israël en de Verenigde Staten kan bereiken. Het zogeheten type Shahab-3 kan doelen op 2000 kilometer afstand halen.

Israël en de VS zijn bang dat het islamitische land in het geheim aan kernwapens bouwt. Teheran stelt dat de nucleaire activiteiten van Iran zijn alleen gericht op energievoorziening en niet op het maken van wapens. Ze zijn dan ook niet van plan om het verrijken van uranium te stoppen, ondanks druk van het Westen. Israël en de VS hebben aanvallen op Iran wegens zijn nucleaire programma niet uitgesloten.
(bron: Telegraaf.nl)

Iran wordt in de Westerse pers afgeschilderd als een agressieve natie en een bedreiging voor de veiligheid in de wereld. Uit Teheran komt veel gespierde taal, maar ook Washington maakt zich hieraan schuldig. Iran is omgeven door kernmachten (Rusland, India, Pakistan, de USA-bases in de Arabische Golf-staten en Israël). Bovendien zijn ze omgeven door twee voornamelijk Amerikaanse oorlogen in Afghanistan en Irak. Is het dan zo ondenkbaar dat Iran zich in die positie bedreigd voelt en zich in staat wil stellen zichzelf te beschermen?

De recente ontwikkelingen met de bouw van het Amerikaanse raketschild, maken onderhandelingen er niet gemakkelijker op. De Iraanse tests van afstandsraketten op 9 juli 2008 zijn te begrijpen als een reactie op de ondertekening van het akkoord over het raketschild in Tsjechië, maar ook als waarschuwing aan het adres van Israël.

Aanval van Israël?

Volgens The New York Times hield Israël vorige week grootscheepse legeroefeningen voor een eventuele aanval op Iraanse nucleaire installaties. Het voormalige hoofd van de Israëlische geheime dienst de Mossad, Shabtai Shavit, zei dat de Joodse staat nog een jaar heeft om Irans kerninstallaties te vernietigen. Zo niet dan loopt Israël volgens hem het risico te worden aangevallen met kernwapens door Iran.

Israël heeft al eerder blijk gegeven van de gretigheid om 'preventieve aanvallen' uit te voeren. In september 2007 vernietigde Israël een nucleaire reactor in Syrië. De VN was vooraf niet op de hoogte gebracht, de VS wel. Washington had groen licht gegeven voor de aanval.

'Oil addicted nations' nog lang niet afgekickt

In de conflicten met Iran gaat het uiteraard, net zoals bij Irak, ook om de oliereserve. De bevelhebber van de Iraanse Revolutionaire Garde Mohammad Ali Jafari zei zondag 6 juli 2008 dat Iran bij een aanval van Israël of de VS de scheepsroutes in de Straat van Hormuz zal blokkeren.

Straat van Hormuz

(bron: Wikipedia)

De zeestraat tussen Iran en Oman is van vitaal belang voor de brandstofleveringen voor de hele wereld. Veertig procent van de ruwe olie in de wereld moet hierlangs. "Als het tot vechten komt, staat ook de olie op het spel, hetgeen betekent dat de prijzen drastisch zullen stijgen", aldus de Iraanse generaal.

De commandant van de Vijfde Vloot van de Amerikaanse marine reageerde maandag in Bahrein: "De Verenigde Staten zullen niet toestaan dat Iran de routes van de olietankers in de Straat van Hormuz, bij de Perzische Golf, afsluit." (bron: Telegraaf.nl)

Ondanks de belofte om de CO2-uitstoot tegen 2050 minstens te halveren, blijven de industrielanden meer dan ooit olieverslaafd ...

Non Proliferatie Verdrag bestaat 40 jaar door Georges Spriet
tekst gedeeltelijk overgenomen van
Uitpers, nr 100, 9de jg., juli-augustus 2008

First strike

De Verenigde Staten hebben in de Nuclear Posture Review van 2002 al bepaald dat de strategie van afschrikking vervangen moet worden door politiek van preventie militaire operaties. Hierbij baseert het Pentagon zich op drie elementen: de nucleaire slagkracht, de capaciteit om het land te verdedigen tegen een nucleaire aanval, en de verdediging tegen terroristische aanvallen. In deze strategie wordt het kernwapen voorzien enerzijds als antwoord op een grootscheepse aanval, maar anderzijds ook in aanvulling van de conventionele strijdkrachten. De VS en de NAVO houden vast aan hun strategie van nucleaire 'first strike'.

Centraal staat de vaststelling dat de grote spelers kennelijk het idee van ontwapeningsverdragen hebben opgegeven. Wat meer is, de militaire doctrines van de grootmachten houden weer rekening met het gebruik van het kernwapen in een first strike operatie, of zelfs preventief. De term 'first strike' betekent als eerste het kernwapen gebruiken in een conflict.

Het ruimteschild is onderdeel van deze 'first strike' logica. Inderdaad een beperkt rakettenschild is slechts militair zinvol als defensie na een massale aanval die de vijandelijke raketten maximaal heeft uitgeschakeld. Het uitbouwen van een ruimteschild wakkert dus alleen maar de schrik aan bij andere wereldspelers voor een 'first strike' aanval vanwege de VS. Het schild verhoogt de spanningen, en duwt naar een nieuwe wapenwedloop. Hierbij komt nog dat de ontplooiing van het rakettenschild een belangrijk element is in de militarisering van de ruimte.

De Russische doctrine 2000 voorziet een nucleair antwoord tegen een atoomaanval, maar ook tegen een belangrijke conventionele agressie die de nationale veiligheid van de Russische Federatie of haar bondgenoten zou bedreigen. Op 19 januari 2008 zei de Russische legerchef, generaal Joeri Baluyevski: "Wij willen niemand aanvallen, maar het moet boven alle twijfel verheven zijn dat het leger onze soevereiniteit en territoriale integriteit zal verdedigen met een preventieve actie of door gebruik van het atoomwapen". Half juni zei Leonid Ivashov, het hoofd van de Academie voor Geopolitieke Wetenschappen in Moskou, dat Rusland de Europese landen moet waarschuwen dat in het geval van potentiële militaire confrontatie, hoofdsteden, grote woongebieden, industrie- en communicatiecentra van de landen die elementen van het VS ruimteschild op hun grondgebied hebben, het eerste doelwit zullen vormen van Russische nucleaire aanvallen.

Verdragen

We zijn de weg al volop ingeslagen naar een wereld zonder ontwapeningsakkoorden. Het ABM verdrag (verdediging tegen ballistische raketten) werd door de VS opgezegd. De NAVO-lidstaten gaven hun aval aan deze stap door de plaatsing van ruimteschildelementen in Polen en Tsjechië te aanvaarden. Omdat Polen een harde onderhandelingspolitiek voert en eist dat Washington zou betalen voor de modernisering van het Poolse luchtdefensiesysteem, is er sprake dat de lanceerbasis voor interceptieraketten in Litouwen zou komen. Rusland antwoordt door de conventie voor conventionele strijdkrachten in Europa in vraag te stellen, en dreigt ermee het akkoord over de middellangeafstandsraketten (INF) van 1987 te negeren.

De teksten over verificatie van effectieve en onomkeerbare kernwapenverminderingen worden afgezwakt. START (Strategic arms reduction treaty) loopt op zijn einde zonder dat er aanstalten worden gemaakt voor een nieuw akkoord. Het CTBT, algemeen testverbod, is nog niet door alle kernwapenstaten geratificeerd.

De doelstelling om naar een volledige kernontwapening te gaan is duidelijk volledig opzij geschoven.

Dit alles vormt een flagrante overtreding van het Non Proliferatie Verdrag, dat heel duidelijk stelt: staten die kernwapens kunnen ontwikkelen zullen daar van afzien, en de staten met kernwapens zullen hun nucleaire arsenalen ontmantelen. Indien deze wederkerigheid niet wordt gevolgd, stort gans het verdrag in mekaar, meent Michail Gorbatsjov.

Als het Non Proliferatie Verdrag zijn belang verliest, dreigt de wereld een nieuwe bewapeningswedloop tegemoet te gaan met militaire recordbudgetten, en een veralgemeende instabiliteit tot gevolg.

Nieuwe wapenwedloop of nieuwe verdragen?

De Europese vredesbeweging moet alles in het werk stellen opdat dit scenario zich niet zou voltrekken. Kunnen de krachtsverhoudingen voldoende veranderen om de Unie te doen evolueren naar een buitenlandse politiek die de logica van militaire macht verwerpt, en zeker die van het nucleaire?

Volgens Henry Kissinger, George Schultz en andere voormalige politieke leiders is de doctrine van nucleaire afschrikking dood. Kunnen zij een beslissende invloed uitoefenen op de nieuwe president van de VS in 2009?

Daarom is het cruciaal dat de Unie opnieuw de kaart trekt van politieke ontwapeningsakkoorden. Het verwerpen van het kernwapen zou moeten het centraal punt zijn van het gemeenschappelijk veiligheidsbeleid, en niet de lijn die Sarkozy uittekende. De Franse president heeft beslist de langeafstandsraketten en de luchtraketten te moderniseren 'om de Franse afschrikking geloofwaardig te houden' ...

Het advies van het Internationaal Gerechtshof van Den Haag over de verplichting voor elke staat om onderhandelingen voor totale kernontwapening op te starten én tot een goed einde te brengen, voorziet een juridisch kader. Een ontwerpverdrag bestaat al in de schoot van de Algemene Vergadering van de VN.

Tegenbeweging

De openbare opinies in Europa en in de wereld moeten van zich laten horen opdat onze leiders de weg naar vrede in zouden slaan.

Links:

Uitpers.be

Mo*

Abolition 2000 Belgium (netwerk voor de afschaffing van kernwapens, met meer dan 50 Belgische lidorganisaties) www.abolition2000.org

Mayors for Peace (319 Belgische burgemeesters vragen de afschaffing van kernwapens tegen 2020) www.mayorsforpeace.org