Wat moet je doen als industriële boten met hun mega visnetten de vis voor je neus in tonnen komen weghalen en de zee waar jij en je voorouders al je hele leven hebben gevist leeg achterlaten...? Door de strenge visquota's in Europa gaan de industriële vissersboten naar zeerijke gebieden in derde wereldlanden zoals Marokko. De combinatie van soepele regelgeving en corruptie in die landen zorgt ervoor dat de industriële vissersboten onbeperkt kunnen vissen in de visrijkste gebieden van de wereld. Maar voor hoe lang nog?

De Marokkaans Belgische documentaire maker Jawad Rhalib geeft in "Les damnés de la mer ", een heel indringend beeld van de perverse gevolgen van deze situatie. De arme vissers in Marokko moeten kilometers zuidwaarts trekken om nog vis te vinden omdat de plekken waar ze altijd hebben gevist zijn leeggevist.

In de documtaire start Jawad in Essouira een visserstadje in het zuiden van Marokko. Essouira was ooit een van de grootste vissershavens ter wereld. Duizenden vissers verdienen er met hun kleine bootje voldoende om hun families te onderhouden. De conservenfabrieken draaiden er goed. Sinds enkele jaren ligt het stadje op zijn gat. Door de strenge quota's in Europa en de soepele vergunningen in Marokko zijn de buitenlandse Industriële boten massaal de Marokkaanse wateren komen bevissen. In heel wat vissershavens moeten de plaatselijke vissers steeds verder varen om nog enkele kilo's vis te kunnen vangen. Hele gebieden zijn er door buitenlanders leeggevist.

Veel vissers trekken daarom nog zuidelijker naar Dahkla waar nog vis te vinden is. Maar ook de industriële vissersboten trekken er naartoe. Jawad Rhalib trekt ook naar Dakhla, een stad waar meer dan 80 procent leeft van de visvangst. Hij volgt een groepje gevluchte visser die noordwaart niets meer verdienden en dus afzakten naar Dahkla. Ze wonen er in halve barakken gemaakt van stokken, doeken en plastieke zeilen. Ze moeten telkens wachten op een toelating van de overheid om met hun kleine bootjes de zee op te mogen. Maar voor hun ogen zien ze de cargo schepen passeren die tonnen vis meeslepen in hun mega visnetten. Ze kunnen niets anders doen dan machteloos toekijken. Het is bijna schapenfeest en de mannen maken zich zorgen. Ze kunnen niet met lege handen naar hun dorpen gaan...

Jawad Rhalib geraakt ook op één van die grote industriële vissersboten en interviewt de kapitein. De Zweedse kapitein legt hem schaampteloos uit dat hij in Dahkla is omdat hij er alle vrijheid heeft en geen rekening moet houden met quota's in tegenstelling tot Zweden waar alles poltiek is en iedereen maar zaagt over de bescherming van het milieu. "We hebben zelfs twee boten," zegt de kapitein "en we doen een kleine competitie om het meeste vis vangen…".

De kapitein toont hem de technologie aan boord. Op de computers kan je tot in de details zien waar de grote scholen vis zijn en wanneer de netten precies moet uitgooien worden. Telkens ze hun net uitgooien vangen ze ongeveer 200 ton vis. De vis stroom in tonnen het laadruim in. Op één dag tijd vangt hij meer vis dan de plaatselijke Marokkaanse vissers in één jaar vangen. Het contrast tussen de twee werelden is enorm. De jonge Zweedse industriële visser zit in zijn fancy bermuda hoog en droog met zijn tenen aan zijn stuur te draaien, terwijl hij op zijn computerschermpjes kijkt. Aan de oever zitten de armzalige plaatselijke Marokkaanse vissers te schrapen om iets te verdienen.

De industriële vissersschepen krijgen licenties van corrupte ambtenaren waarmee ze onbeperkt de zee mogen plunderen. Sommige schepen gebruiken zelfs speciale stofzuigers die alles opzuigen wat maar beweegt. Terwijl de Marokkaanse vissers zich moeten houden aan quota's en tijdelijke visstop. Er is zowel machteloosheid als woede als ze de grote zeeschepen zien langsvaren.

Jawad Rhalib slaagt er heel goed in om een intimistisch portret te schetsen van de gevolgen van deze situatie voor de plaatselijke vissers. De conversaties tussen de vissers en de grappen zijn heel herkenbaar. In hun vaak zwarte en cynische humor zit een feilloze analyse van hun problemen en de oorzaken daarvan.

De documentaire werd gespeeld in het Muhka media in Antwerpen in het kader van Open Doek filmfestival ism Moussem. De documentaire heeft al verschillende nominaties en prijzen gewonnen. Meer informatie over data en locaties van de vertoning en de trailer van de documentaire kan je hier vinden