Raf Custers15 november 2006 – 23:21

Vier dagen vroeger dan verwacht heeft de kiescommissie de complete uitslag bekendgemaakt via de Congolese staatszender. De tweede ronde van de presidentsverkiezingen is op 29 oktober gehouden. Joseph Kabila, die in 2001 president werd (na de moord op zijn vader) en met zijn 35 jaar het jongste staatshoofd in Afrika is, wint met 2,6 miljoen stemmen verschiL Hij haalt 58,05% van de stemmen. Jean-Pierre Bemba, rebellenleider en pro-Ugandees collaborateur tijdens de oorlog (1998-2003), haalde nu 41,95%. De voorzitter van de kiescommissie, abbé Malu-Malu, heeft vanuit een streng bewaakt Grand Hotel in Kinshasa volgende officiële mededeling gedaan: "gezien hij de absolute meerderheid heeft behaald van de stemmen in de tweede ronde, is Kabila Kabange Joseph uitgeroepen tot president van de Demokratische Republiek Congo". 65,36% van de zowat 25,6 miljoen ingeschreven kiezers hebben dit keer hun stem uitgebracht.

Radio Okapi, het station van de VN-vredesmissie in Congo, meldt (vandaag donderdag) dat de bevolking in het Oosten van Congo de overwinning van Kabila heeft gevierd.
"In grote steden als Goma, Kisangani, Bukavu, Kindu en Lubumbashi ging de bevolking de straat op", aldus Radio Okapi, "om luidruchtig en uitbundig de overwinning van de president op de "ex-rebel" (Bemba) te vieren".

Hoe zal Bemba reageren? Sinds de tweede ronde op 29 oktober heeft zijn kamp constant de overwinning geclaimd en de tegenpartij van grove fraude beschuldigd. Bemba zelf leek zich eind vorige week bij een nederlaag neer te leggen. Een deel van zijn achterban beschuldigt hem intussen van “verraad”. Maar gisteren nog kwam Bemba’s alliantie, de Union pour la Nation, opnieuw met zogenaamd officiële zege-cijfers.

Die propaganda is bedoeld om Bemba’s militante aanhang op te jutten. Vorige zaterdag nog heeft die aanhang opnieuw zware rellen uitgelokt in Congo’s hoofdstad Kinshasa, die naar verluidt aan 4 mensen het leven hebben gekost.
Daarmee herhaalde zich het stramien van eerdere troebelen: bendes shegue (straatkinderen), omkaderd door leden van Bemba’s militie, lokten botsingen met de politie uit en probeerden zo een grootschalig oproer te ontketenen.
Bij gevechten in augustus, die ook door het Bemba-kamp waren uitgelokt, zijn minstens 23 doden gevallen. Incidenten na een meeting van Bemba op 27 juli, drie dagen voor de eerste verkiezingsronde, kosten aan zes politiemannen het leven.

Bondgenoten van Bemba, zoals ex-minister Olenghankoy of Justine Kasavubu, kunnen nog extreem uit de hoek komen. Ze waren kandidaat voor het presidentschap, maar zijn niet verkozen en zullen het tijdens de duur van de legislatuur zonder mandaat moeten rooien. Vandaar hun soms felle agitatie.
Toeval of niet: eerder deze week goot ook kardinaal Etsou, aartsbisschop van Kinshasa, olie op het vuur. Etsou verklaarde aan de Franse radiozender Rfi dat de verkiezingsuitslagen niet de werkelijk wil van de Congolese kiezers uitdrukten. Er zou, met andere woorden, met de uitslagen zijn gesjoemeld. In de jaren ’90 was de kardinaal, net zoals Jean-Pierre Bemba, een fan van Congo’s toenmalige dictator Mobutu.

De vandaag bekendgemaakte uitslagen moeten nog door Congo's hoogste gerechtshof bevestigd worden. Maar Joseph Kabila heeft zich intussen al de "president van alle Congolezen" genoemd en de bevolking tot broederlijkheid en tolerantie opgeroepen. Kabila wacht de aartsmoeilijke taak "de harten en geesten" van een groot deel van de Congolese bevolking - het electoraat uit het Bemba-kamp - voor zich te winnen. In die hoek geloven velen de propaganda-leugens dat Kabila een Rwandees is die voor rekening van het Westen werkt.

Eens de president geïnstalleerd, zal het Congolese parlement een premier moeten aanduiden. Die komt normaal gezien uit het Kabila-kamp. Diens aliantie, de Alliance pour la Majorité Présidentielle heeft de meerderheid in het parlement.
Kabila krijgt wel af te rekenen met stevige oppositie op provinciaal niveau. In verscheidene provincies, onder andere de provincie Kinshasa, haalt Bemba's MLC met zijn bondgenoten allicht de meerderheid. De telling van de uitslagen van de provincieraadsverkiezingen, die ook op 29 oktober gehouden zijn, is nog volop bezig. Bemba zelf zou nu mikken op de functie van goeverneur in zijn thuisbasis, de Evenaarsprovincie. Of Bemba een rustige politieke loopbaan kan uitbouwen, is niet zeker. Het internationaal strafhof wil hem vervolgen wegens oorlogsmisdaden, gepleegd in de Centraal-Afrikaanse Republiek. En een groot stuk van de bevolking is zijn oorlogsmisdaden tijdens de oorlog in Congo allerminst vergeten.