Een kind met een kaal hoofd en een graatmager lichaam staart naar een fijne waterstraal die uit de boden ontspringt. Daarbij staat de vraag “Moest je geen water kunnen drinken?” Deze stencil - die overal in de straten van Mendoza (in Argentinië) opduikt - is geen campagne voor bewust waterverbruik, maar een waarschuwing voor het nakende gevaar van de mijnbouw in de Andes.

In een brochure van het Argentijnse Mijnbouwsecretariaat wordt de 4500km lange bergketen die Argentinië van Chili scheidt, ter exploitatie aangeboden. Mendoza is een van de provincies waar mijnbouwbedrijven geïnteresseerd zijn om concessies te bemachtigen. Maar Mendoza leeft ook van natuurtoerisme en wijnproductie en dat is onverzoenbaar met de vervuilende mijnbouw. “Water is meer waard dan goud!” vinden de lokale milieugroeperingen.

Toch groeit de mijnbouw in Argentinië bijna geruisloos, want de schreeuw van milieuorganisaties en buurtverenigingen vindt zeer weinig weerklank in de media. Wat er in de pers over verschijnt, is meestal positief. Zo juicht journalist Julio Sevares de groei in de sector toe met een artikel in Clarín getiteld “De mijnbouw, een activiteit met diverse en royale voordelen”.

Maar de royale voordelen voor investeerders in de sector zijn weinig hoopgevend voor de Argentijnen. De mijnbouwwet van ’93 stelt dat mijnbouwbedrijven maximum 3% belastingen betalen op de ontgonnen ertsen. Ze worden vrijgesteld van exportheffingen en met overheidsgeld worden heel wat infrastructuurwerken uitgevoerd. Dat is een grote tegemoetkoming, want de kosten lopen op voor de wegenbouw en elektriciteitsvoorziening naar de verafgelegen Andestoppen waar de rotsen in goudstaven worden omgezet.

Dat de boom in de mijnbouw de gunstige wetgeving pas een decennium later volgt, komt omdat goud meer dan ooit in de lift zit. Voor een ons (31,103 gram) betaalde je in 2001 nog gemiddeld 271 dollar, vandaag kost een ons goud 685 dollar. Dat is een toename van meer dan150%. En analisten voorspellen dat de goudprijs zal blijven stijgen tot 800 dollar (dit is geen beurstip!)

Door de goede vooruitzichten op de goudmarkt gaan mijnbouwbedrijven nu ook op zoek in onontgonnen gebieden met een lage goudconcentratie. De mineraallichamen van de nieuwe mijnen bevatten slechts 1 g goud per ton. Om dat goud uit de rotsen te onttrekken wordt cyanide gebruikt. Dat is een giftige stof die langs de bergrivieren in het drinkwater terecht komt.

Om het blauwe goud voor de komende generaties te beschermen, zijn over gans de lengte van het Andesgebergte vele lokale buurtverenigingen actief. In Jujuy, Catamarca, San Juan, Chubut, Mendoza, La Rioja en vele andere Argentijnse provincies klinkt steeds opnieuw dezelfde kreet: “No a la minería”. En ook al hebben deze kleine groeperingen niet de zelfde propagandamiddelen als de grote multinationals waar ze tegen opkomen, met een creatief idee, een spuitbus & sjabloon wordt hun standpunt toch gezien.