Jo25 april 2007 – 22:41

In 2006 is de Nashuatec MVO-scriptieprijs in het leven geroepen door Nashuatec, in samenwerking met CSR Academy (Academy for Corporate Social Responsibility) en P+ (MVO-magazine). Studenten van hogescholen en universiteiten kunnen hun scriptie over maatschappelijk verantwoord ondernemen inzenden om kans te maken op deze prijs.

Een Nederlandse studente zond haar werkstuk in met de titel ‘Battle for the standard’. Welk keurmerk voor duurzame koffie gaat leidend in de industrie worden? Marrit Rooda adviseerde hierin certificeerder Utz Kapeh wat te doen om als overwinnaar uit de strijd te kunnen komen. De studente hield er zelfs een baan als projectcoördinator bij Utz Kapeh aan over.

Marrit Rooda lust zelf geen koffie, "Geef mij maar een chocomel." Maar toch heeft ze een duidelijke visie op duurzame koffie: "Wie wordt er als oppervlakkige gebruiker nog wijs uit het woud van keurmerken? Noem ze allemaal maar eens op: Utz Kapeh, Fair Trade, Max Havelaar, Rainforest Alliance. Zelfs komt er nog een nieuwe bij: 4C, neergezet door de Duitse overheid."

Roorda biedt een hardhandige oplossing voor de ergernis van heel wat consumenten: "Mijn doel is dat je over tien, vijftien jaar alleen nog Utz Kapeh over hebt." Die is inmiddels de marktleider van gecertificeerde koffie in Nederland. Van de 28 procent van koffie die in supermarkten wordt verkocht, zou Max Havelaar/Fair Trade 3 procent marktaandeel hebben en Utz Kapeh grotendeels de overige 25 procent. Volgens Rooda ben je een standaard wanneer je een marktaandeel van 50 procent behaalt. Haar visie op de nieuwste concurrent op de keurmerkmarkt, 4C, de Common Code for the Coffee Community: "Zij gaan op zo’n laag niveau van eisen aan koffieproducenten zitten, dat heeft voor mij een beetje de smaak van greenwashing. Als je zulke minimale eisen stelt, en toch de goedkeuring van maatschappelijke organisaties
wilt hebben, heb je grote kans op problemen."

Roorda geeft acht strategische aanbevelingen aan Utz Kapeh om de grootste of de enige te worden. Opvallend is dat ze daarmee de aandacht wil verschuiven van producten naar consumenten. Slechts één van de acht aanbevelingen gaat over de producentenzijde: "Verminder het risico aan producentenzijde door een goed kwaliteitsprogramma op te zetten."

Als kritische Wereldwinkel-consument kunnen we heel wat bedenkingen uiten bij de bevindingen van Roorda. Hoe kan je bijvoorbeeld garanderen dat Utz Kapeh niet leidt tot praktijken van greenwashing? Met andere woorden: hoe geloofwaardig is het label? En hoe kan je dat nog controleren wanneer Utz Kapeh het doel van 50% marktaandeel heeft bereikt? Kan je dan nog spreken van een geloofwaardige, onafhankelijke controle? Een laatste bedenking, er zijn er ongetwijfeld nog vele te maken: waarom zou een betere kwaliteit van koffie de consumenten eerder overtuigen dan een eerlijke koffie? Zijn het niet juist de goedkopere koffiemerken van mindere kwaliteit, die ervoor zorgen dat de koffieprijzen op de wereldmarkt kelderen en dat de goede, Afrikaanse koffie niet meer verkocht geraakt?