"De Islam motiveert de mens om zichzelf in vraag te stellen, zichzelf te beheersen, zich naar de kennis te begeven en elkaar te leren kennen," zo schrijft Victoria Vandersteen. Dat is mooi, en wie kan niet akkoord zijn met deze minzame en intellectueel stimulerende levenshouding? Ik dank de schrijfster ook voor deze verklarende nota bij heel de hetze.

Maar waar zit'm dan de relatie met de talloze verboden in godsdiensten zoals de Islam (en evengoed het Christendom)? Zoals mevr. Vandersteen verder schrijft: "Niet enkel de afbeeldingen van de profeet zijn verboden in de Islam, maar eveneens alle soorten bespottingen, eveneens jegens anderen." Enerzijds, als je bedenkt dat religieuze verboden ooit genoteerd zijn omdat ze een sociaal corrigerende functie vervullen en het groepsdier dat mens heet wat lijnen geeft waarmee de harmonie in de groep kan behouden blijven, lijkt dit een progressievere aanvulling op de tien geboden uit het Oud Testament. Anderzijds blijf ik zitten met het onbestemde gevoel dat een religie moet kunnen evolueren en dat de volgers van die religie de vrijheid moeten hebben om als groep te werken aan de invulling van hun 'hemel op aarde.' Hoe gebeurd dat doorgaans? (1) Doordat een aantal vrije denkende mensen die lid zijn van de geloofsgemeenschap amendementen de wereld insturen, het publiek debat stimuleren en dat nieuwe consensussen groeien over hoe religie en samenleving samen kunnen groeien. En (2) doordat diverse strekkingen die hun invulling van het geloof anders zien naast elkaar kunnen bestaan en elk een positieve rol kunnen spelen. Tenslotte, (3) doordat er een seculiere overheid of instantie bestaat die ervoor zorgt dat er geen inbreuken worden gepleegd of gestimuleerd op een basisset aan door de samenleving overeengekomen wetten.
Let wel, dit is geen pleidooi voor het puur Westerse concept van scheiding tussen kerk en staat dat godsdienst als een puur individuele keuze bestempeld. Tijdens de gouden tijd van de Islamitische globalisering (ruwweg van de 10e tot de 14e eeuw) kon je vrij reizen tussen Cordoba, via Bagdad naar Samarkand, floreerden handel en de kunsten en was er relatieve vrijheid van meningsuiting. Religieuze filosofen dachten vrij na over de dingen, Kaliefen hielden een oogje in het zeil maar hielden zich meestal buiten de discussies.
Anders dan nu dus, waar dictatoriale willekeur een groot stuk van dat voormalige gebied beheerst en de onvrije massa's hun frustraties aan de straatstenen niet kwijt kunnen, tenzij het de heersers goed uitkomt en ze op die manier het latente geweld kunnen kanaliseren naar een buitenlandse vijand.
Neen, ik blijf ervan overtuigd dat een gelovige die vrij zijn geloof kan beleven maar daarnaast weet dat hij kan deelnemen aan een maatschappelijk debat dat vrij is in een samenleving die constructieve dialoog toe laat, eens hartelijk zou kunnen lachten om zo'n cartoon van tenslotte een buitenlandse ongelovige. Dat zou in ieder geval de beroemde Islamitische filosoof uit het historische Cordoba Averroës doen. Dat een sowieso moegetergde maar oorspronkelijk trotse Islamitische bevolking nu nog eens met het vingertje wordt gewezen door het 'arrogante westen' helpt natuurlijk niet. Wie houdt immers al die regimes al jaar en dag in het zadel?

Tareq Al-Suweidan, in Copenhagen during the Mohammed Cartoon Crisis. explains why moslims where enraged en gives solutions to avoid similar future situations.

http://www.youtube.com/watch?v=Ecews5f7xts