Jan Leyers ontloopt politieke vraagstuk

"Op weg naar Mekka" was een mooie reeks als reisreportage. Maar ook niet meer dan dat. Spijtig genoeg werd ze overal veel te serieus genomen en dat heeft veel te maken met de opstelling van Jan Leyers zelf. Leyers bediende zich tijdens zijn reportages meer dan eens van een pseudo-journalistieke aanpak. Hij stelde vaak dezelfde directe vragen en kreeg doorgaans antwoorden die het cliché bevestigden. Tot daar toe. Problematischer werd het als Leyers werd opgevoerd in de media als een grote islam-specialist die hij niet is.
Als Leyers dan toch een journalistieke kijk op de wereld die hij doortrok wilde bieden waarom geeft hij dan niet wat meer politieke context mee? Nu lijkt het of de islam onverenigbaar is en blijft met onze Westerse wereld: een puur geval van 'botsing tussen beschavingen.' Als in de islamitische wereld (waarvan Leyers met deze reis slechts een klein, weliswaar belangrijk deel van bezocht) religie en staat moeilijk te scheiden zijn dan heeft dat veel te maken met de belangen van de régimes. Die misbruiken de islam voor hun eigen beperkte doeleinden. En zolang ze daarbij de westerse belangen niet schaden, blijft kritiek uit de VS of Europa uit. Een prachtig voorbeeld daarvan viel recent te noteren in Egypte. Daar zei een hoge rechtsgeleerde dat smaad aan de president bestraft moet worden met zweepslagen en dat de politieke opvolging van vader op zoon conform is met de Koran. De grootimam van de invloedrijke Al-Azhar Universiteit in Caïro, Sjeik Mohamed Sayed Tantawi, verklaarde dat op een religieus festival waarop ook de Egyptische president Hosni Moebarak aanwezig was, en haalde een koranvers aan om zijn stelling te staven. De man in kwestie is benoemd door president Moebarak hemzelf...

Jan Leyers had beter eerst eens naar Michael Palin gekeken voor hij hieraan begon. De zelfrelativering en ook de milde humor van de Britse reportagemaker en acteur blijven gewoon superieur. Palin geeft zich dan ook niet uit voor tweedehands journalist.

http://koenstuyck.blogspot.com

vraagstuk

Jo, 04/12/2007 – 18:58

Je hebt gelijk, maar Leyers had het in de eerste plaats over het sociale vraagstuk en dat is vele malen complexer dan het politieke.

En een verschil met Palin is dat Leyers antwoord zocht op een zelf gestelde verwondering en die in beeld bracht, terwijl Palin een antwoord wou geven op duizende vragen die hem gesteld worden. Palin kan verwondering goed acteren. Bij Leyers is die in beeld, bij Palin gebeurt het tijdens zijn onderzoeken.

Vooral een verschil in stijl. Maar wel een onderzoek en een relativering van het gewicht van de politiek op het sociale. En omgekeerd, van het gewicht van sociale verhoudingen tot politiek.

Jan Leyers is een

StijnD, 05/12/2007 – 00:13

Jan Leyers is een circusclown die zich prostitueert en interessant probeert te maken door serieuze thema's licht op te vatten en ludiek in de kijker te brengen. Net als de Goedele Liekens, Bono's e.d.
Naast keukens of salons verkopen is 3e wereld problematiek aankaarten het hoogste wat een BV kan bereiken in het zielige en verzadigde mediagebeuren.
Geen aandacht aan besteden, naar serieuze mensen luisteren en afvoeren die handel zou ik zeggen.

-----
It is at least arguable that belief in gods is irrational and that social policy based on belief in the supernatural is absurd and potentially dangerous.

de waarachtigheid van een clown

Jo weer, 05/12/2007 – 02:08

Berichten die beginnen met die of die is een ... negeer ik meestal. Maar omdat u een serieuze mens bent, wil ik naar u luisteren.

Het enige wat ik daarin kan bijtreden, is dat er weinig Europese moslims in de media aan het woord komen of het woord nemen.

Ligt dit te gevoelig? Misschien voor sommige media.

Er zijn bijvoorbeeld moslimjongeren die wel een genuanceerde mening willen geven, maar zij worden gepasseerd door heethoofden aan beide kanten van de journalistieke grenzen, ik bedoel hiermee aandachttrekkers aan moslimzijde en sensatiedruk van de grote media.

charmant

piet, 05/12/2007 – 09:25

ik nam het boek van Jan Leyers even ter hand in de boekhandel : mooie uitgave, charmant, kunstige foto's, onderhoudend geschreven
gezellig voor de lange winteravonden
maar ook niet meer
als ik het bvb vergelijk met mijn ervaring tijdens mijn reis in Palestina is wat Jan zegt gekenmerkt door een grote oppervlakkigheid
hij raakt het probleem aan (en zelfs met de juiste accenten) maar scheert er in vogelvlucht
overheen (kan ook moeilijk anders als je ziet wat hij op een paar uur reportage allemaal bezocht heeft)
nog best te vergelijken met die motorbende van wim (waarschijnlijk was dat ook wat de bedoeling van CANVAS, gezien het tijdstip van uitzenden : inhoudelijk entertainment voor de kleine massa van de wat meer intellectuele medemens)
uiteindelijk kocht ik dan maar "het rampenkapitalisme" van Naomi Klein (das pas gewicht op het nachtkastje)

als het niet oppervlakkig

raymand, 05/12/2007 – 17:59

als het niet oppervlakkig is, wordt het spijtig genoeg te saai voor de massa.

"Nu lijkt het of de islam

staf, 05/12/2007 – 18:00

"Nu lijkt het of de islam onverenigbaar is en blijft met onze Westerse wereld: een puur geval van 'botsing tussen beschavingen."

Is dat dan niet het geval? Welke waarheid wil jij dan horen? Nadat we uiteindelijk onze eigen seculiere samenleving bevrijd van pastoors en nonnen hebben kunnen realiseren moeten we nu ook hier bij ons weer van nul beginnen met uitputtende discussies over religieuze hoofdoeken, besnijdenissen, enz., enz...

nuancering

Dijean Lestys, 05/12/2007 – 20:08

Bovenstaand artikel n.a.v de 10 uitzendingen van De Weg naar Mekka vind ik eerder flauwtjes. 1/MP mag dan groots zijn, diens geacteerde en geënsceneerde werkwijze is niet echt journalistiek te noemen. 2/ik hoorde een spectrum aan meningen en ideeën gedurende de 10 afleveringen waarover ik me heb kunnen verbazen. Zeggen dat de geïnterviewden clichéverhalen brachten, vind ik in die zin onterecht. 3/Natuurlijk heeft de serie minder bodem dan LC's "Islam voor ongelovigen". JL keek, reisde en praatte vanuit de menselijke verbazing, nieuwsgierigheid en interesse. Dat daar dan minder politiek in zit dan jij verwacht is dan een beetje voorspelbaar, maar daarom niet minder boeiend. Het is inderdaad de sociologische kant, menselijke relaties, ideeën en gevoelens die de kern vormden. 4/Je kritiek blijft zeer abstract, kan je met een voorbeeld concreet en duidelijk maken waar je je aan stoort? Aan de persoon JL? Zou ik jammer vinden, want hier sluipt het gevaar van de perceptie en vooroordeling. Onvoldoende objectief? Zou ik vreemd vinden, ik hoorde - zoals reeds eerder vermeld - een spectrum aan ideeën en overtuigingen; met allen ging hij in gesprek en dialoog. 5/Je zegt dat door deze serie blijkt dat de islam onverenigbaar is met het Westen. Op zich zit daar een deel waarheid in, maar wel op deze manier: fundamentalisme verspreidt zich in de islamitische wereld, en van daaruit leeft óók de idee dat het onverzoenbaar is met het Westen (dus de intolerantie is echt niet louter andersom). Vanuit die wetenschap concludeer ik dat voor een groep mensen (en ik weet echt niet hoe groot dat die groep is, en in welke richting die evolueert) islam en Westen onverenigbaar zijn.
Ongetwijfeld heeft JL naar MP gekeken. En ongetwijfeld heeft hij moeten bekennen dat hij van aparte talenten is voorzien.

ce plat pays qui est le tien

Jo, 05/12/2007 – 20:16

Oppervlakkig of laagdrempelig, zo je wil. Da's ook weer een andere invalshoek.

Hoeveel sterren?

drempelverlagend

Dijean Letys, 05/12/2007 – 20:25

Naar aflevering 9/10 van "...Mekka" keken 290000 mensen. Naar de top-15 programma's op VTM keken minimum 475000 mensen. Ondanks voor- of tegenstanders van het programma is dit een spijtige vaststelling. Quoi, drempelverlagend?

feminisme en Jan Leyers

Noël, 06/12/2007 – 15:57

Volgens Lucas Catherine heeft Awsa de vereniging van schrijfster Nawal al Sadawi een bloeiende afdeling in België.In de reeks kwamen progressieve feministen zoals zij niet aan bod.Extreem religieuze bewegingen kwamen wel uitgebreid aan bod .Wat uiteindelijk toch leid naar een scheefgetrokken beeld van de realiteit.

schoenmaker blijf bij uw leest

rikke, 06/12/2007 – 19:49

Toch wel straf dat iemand die af toe toe een aangenaam muziekske maakt, plots zonder enige kennis en achtergrond voor ons aller VRT reportages mag gaan draaien.
Westerse vooroordelen bevestigen met gemeenschapsgeld, dat is wat je dan krijgt.
Fundamentalisten zitten overal, in alle godsdiensten, in alle ideologiën en zijn er altijd geweest.
Iemand die dit mooi uitlegt is Karen Armstrong in haar "De Strijd om God". Maar da's natuurlijk een turf van bijna 500 bladzijdes, niet onmiddellijk vlotlezende lektuur. Voor nuances en historische achtergrond is op het semi commerciële medium TV geen plaats. En af en toe een aangenaam muziekske maken, geeft blijkbaar aanleiding om naast uw schoenen te gaan lopen.

helemaal eens met koen stuyck

Geert Calis, 06/12/2007 – 23:05

ik zou zelfs nog meer zeggen : Een delicaat onderwerp als de Islam snij je vandaag de dag niet aan zonder grondige voorkennis en vooral duiding en achtergronden. Het probleem zijn vooral de regimes die de religie gebruiken en misbruiken. Punt uit. Dat is de toon die in elke aflevering had moeten zitten.
Indien niet, handen af, Jan Leyers. Je maakt veel kapot en bevestigt de gevaarlijke clichés.
JL is een pak in mijn achting gedaald...

laagdrempeligheid troef

rachid, 07/12/2007 – 11:48

Wij zeggen wat u denkt! Is dat niet pas laagdrempelig?

Islam is hot hé...

Keltoum, 07/12/2007 – 12:12

Deze morgen hoor ik nog de reclame voor de DVD's van deze serie..."Jan Leyers... op zoek naar het hart van de Islam.."

Ik heb zelf enkel fragmenten gezien van deze serie om er een gefundeerde kritiek op te kunnen geven maar van mijn moslimvriendinnen en vrienden hoor ik wel enorm veel kritiek op deze serie vooral over de oppervlakkigheid ervan, gebrek aan nuance en het feit dat men een kans heeft nagelaten om ook de kritische stemmen en bewegingen in deze landen in beeld te brengen. Zoals iemand hierboven heeft aangestipt, Jan Leyers van BV tot Islamspecialist ahum...veel nuance zal je wellicht niet verwachten... enkel een zwart wit beeld plakt beter op t scherm hé..acht die nuance en de socio-economische context...pffft saai...dan zapt iedereen weg... Zeg Fatima doe die sluier nog eens op want de camera draait...

systeemdenken

Jo, 08/12/2007 – 03:23

Ik zag in de serie vooral menselijke portretten. Toegegeven, ik heb niet alles gezien. Maar ik zie geen tekenen van verraad. Ik zie niet iemand die een rolletje speelt of niet zichzelf zou zijn. Ik zie alleen wel een eenzijdige montage.

Misschien is dit een les in nederigheid? TV is altijd slechts TV. Pas als iemand in het echte leven ontmoet, zie je hem echt. En dan nog... Ik ga ervan uit dat Jan zijn serie wel oprecht gemaakt heeft, maar dat hij vertrekt vanuit zijn visie en daar uiteindelijk weinig van afwijkt. Als een soort semi-fundamentalist, maar wie ben ik om daar een etiket op te plakken. Oordeel niet en gij zult niet geoordeeld worden. Alle respect voor de kritiek, maar doen jullie niet net hetzelfde door eenzijdig te kijken naar wat Jan fout in beeld heeft gebracht?

De waarheid ligt in het midden. Als gelovige moslims en christenen willen samenleven, zullen ze elkaars waarheid moeten eerbiedigen. Dat kan eerder op persoonlijk vlak dan vanuit een of ander systeemdenken.

proficiat Indymedia

staf, 08/12/2007 – 11:53

Waarom werd mijn posting van gisteren verwijderd? Waarom mag een on-topic gegeven als de gewelddadige onderdrukking van vrouwen in islamitische landen niet getoond worden?

Wat jullie hier doen is even erg als de Holocaust censureren. Erger nog: dit is puur negationisme. Schokkend.

Indymedia

Dijean Lestys, 08/12/2007 – 14:54

Als vaste bezoeker van de website ben ik wederom ontgoocheld in de visie die ze soms nastreeft. De laatste bijdragen van Jo en Staf vatten samen wat ik denk: afschieten wat niet in de foorkraam past en de eigen aanpak, ideeën e.d. vaak hoger inschatten. Ik hoopte dat dít een plek was van tolerantie. Blijkbaar komt die maar enkelen ten goede...? Elk idee vertegenwoordigt toch maar een segment van de samenleving, ook de idee van de auteur van het artikel (waarom wordt dat artikel niet verwijderd?).

De post van Staf, die ik wel nog heb kunnen bekijken, vormde een nuancering van de kritiek op de reportages van JL. Door het verwijderen ervan heb je alvast één aanhanger verloren vrees ik; het verwijderen ervan ontkracht ook alle bovenstaand de kritiek. Ik begrijp het niet...

Kom kom

christophe, 08/12/2007 – 18:45

Kom kom wel een beetje serieus blijven hé.
Hier kan heel veel, maar er zijn toch grenzen.
Wat verwijderd werd is een link naar een videofilmpje gemaakt door David Horowitz, de neoconservatieve publicist die niet aarzelt allianties te sluiten met het meest racistische segment van de Amerikaanse samenleving.
http://en.wikipedia.org/wiki/David_Horowitz_(conservative_writer)

Horowitz en zijn meningen komen al zo uitgebreid aan bod in de media en op andere fora. Is dat echt een verrijking om dat ook op Indymedia.be te hebben? Wij hebben geen zin om het zoveelste extreemrechtse, anti-waalse, anti-allochtone of anti-islam scheldforum te worden. Commentaren hier dienen om artikels aan te vullen of te wijzen op feitelijke fouten. Niet om te tonen dat progressieve stemmen mijlenver afstaan van de het militaristische gebral van de neocons.

verhitte discussie

Jo, 09/12/2007 – 22:40

Wat Jan Leyers toch allemaal lijden moet.
Laten we a.u.b. wat afkoelen. De aarde is al warm genoeg.

Onderweg naar Mekka, Medina.

Jo, 16/12/2007 – 21:16

Veli Yüksel volgt enkele Antwerpse pelgrims tijdens de hadj in Medina.

http://www.vrtnieuws.net/cm/vrtnieuws.net/mediatheek/1.220211

De weg naar Mekka

Mikey, 30/12/2007 – 18:34

Ik heb 'De weg naar Mekka' als kerstgeschenk gevraagd, ik zit halverwege het boek en het laat me niet los. Anderhalf jaar geleden was ik in Egypte samen met een vriendin (2 vrouwen dus), wat Jan neerschrijft hebben we aan'den lijve' kunnen ondervinden.
Wat het boek van Jan betreft, ik vind het een neutrale neerslag van zijn ervaring, aan u lezer om u verder te verdiepen in de materie en te checken. Het wakkert je nieuwsgierigheid en je open onderzoekende geest aan. Bovendien heeft Jan nooit de pretentie gehad om Islamspecialist te zijn of te worden, geeft in het boek ook niet zijn eigen visie weer en laat de open dialoog primeren. Humanisme ten top zou ik zo zeggen !

zoals één van de reacties

jan, 04/01/2008 – 15:00

zoals één van de reacties hierboven al had aangehaald geven onze media weinig of geen aandacht aan Europese moslims die een duidelijke en genuanceerde mening kunnen geven. Een moslim is vooral interessant wanneer hij/zij (liefst in gebrekkig Nederlands) extreem uit de hoek kan komen (al is dat een kleine minderheid). Hoeveel moslims hebben wij in de media gehoord die De weg naar Mekka hebben becommentarieerd. Ik heb wat rond gegoogled. Weinig of niemand met uitzondering van een blogger: http://abdelhays.blogspot.com/2008/01/de-weg-naar-mekka-van-jan-leyers.h...

heel triestig

een beetje respect aub!

C, 04/08/2008 – 19:29

Hallo,
Iemand afkraken is altijd gemakkelijk, maar er is heel waarschijnlijk niemand van jullie die het hem zal nadoen, op 1 enkeling na misschien.
Probeer maar eens een cultuur volledig uit te diepen en te doorgronden in een paar uur reportage. Ik kan er best wel inkomen dat Jan niet de juiste technische vaardigheden heeft om een interview af te nemen, zoals men op school leert. Maar toch vind ik dat hij met meer respect behandeld mag worden, want hij doet het toch maar. Hij heeft het lef om moslimwereld te ontrafelen.
En bovendien, hij heeft deze serie misschien ook wel gemaakt om zijn eigen visie bij te schaven en om een beter beeld van de islamwereld te schetsen,zowel voor zichzelf als voor tv-kijkend vlaanderen.
Dus ik wil graag oproepen voor meer verdraagzaamheid en respect naar Jan toe: hij is ook maar een mens die probeert de mensen iets bij te brengen. En ik vind het al mooi dat hij zo een poging onderneemt!

ps: lees eerst maar eens na wat je schrijft. Het is nogal hard en misplaatst.