D. Nimmegeers04 maart 2008 – 21:28

De Gravensteengroep (de Grgr) waarschuwt ons. Progressieven ‘dreigen de trein van de geschiedenis te missen’, er is een ‘moderne visie’ nodig rond ‘decentralisatie en schaalverkleining’.
Dit is een oud verhaal met een nieuwe cover. Kom in actie en verdedig de grenzen van uw land, is de kern van hun betoog. Het staat eigenlijk vrij duidelijk in hun Manifest: ‘In 1962-63 werden de definitieve grenzen vastgelegd van Vlaanderen ... de taalgrens heeft de kracht van een staatsgrens’ en met bijtend sarcasme vraagt de Gravensteengroep (de Grgr) wat er zou gebeuren ‘mocht een Duitstalige meerderheid in een Franse grensgemeente eventjes de grenzen tussen beide landen willen wijzigen.’
Dat is even schrikken, maar we begrijpen dat het een uitnodiging is om enkele forse stappen te zetten. Achteruit evenwel...

Die grens trekt de Grgr namelijk niet voor een efficiënter bestuur of een democratische besluitvorming, maar voor het taalnationalisme. Dat mensen in meerderheid dezelfde taal spreken maakt hen volgens de Grgr tot een volk, een volk met zijn eigen staat waarvan het territorium mag en moet verdedigd worden.
De grens ligt vast, als een heilig of natuurlijk gegeven, en wordt voortdurend bedreigd door demografische of culturele ontwikkelingen.
Ons gebied kan zich maar beter afsplitsen van het grotere geheel. Het beleid in die autonome, of zelfs onafhankelijke, regio zal minder rekening houden met de belangen van de grotere entiteiten België, Europa, de wereld. De burgers die er wonen of komen wonen, zullen inspanningen moeten leveren voor de concurrentiekracht en de cultuur van het thuisland. De welvaart en de identiteit van het eigen volk komen eindelijk op de eerste plaats.

Dit nationalisme van de regio’s heeft inderdaad de wind mee. Volkeren moeten van hun leiders op zoek naar een identiteit die hen zal verbinden. Deze ‘trein van de geschiedenis’ is niet toevallig op gang gekomen na de ineenstorting van een aantal socialistische staten. Is dit ‘een moderne visie’ of gewoon ‘een oude reactionaire ideologie’ die aan een comeback bezig is?
Maar bestaat er dan geen linkse variant van dit volksnationalisme? Basken, Catalanen, Schotten, zelfs een aantal Franstalige Belgen geloven toch dat zij hun eigen socialisme zullen opbouwen, als ze zich eenmaal afgescheurd hebben van de staat waarin ze wonen? Er valt te vrezen dat dit een illusie is; het is in elk geval een flagrante tegenstrijdigheid. Het socialisme wil immers de collectieve belangen dienen en niet het eigen belang van één groep of volk. Voor links is het internationalisme het ideale streefdoel.

Het klopt dat het separatisme hier en nu een strategie is van de rijke, moderne ‘Vlaamse’ ondernemers om nog competitiever te worden over de rug van ‘hun Vlaamse’ arbeiders. Maar het is niet in de eerste plaats daarom dat het taalnationalisme van de Grgr verwerpelijk is. Het principe van de territorialiteit - taalgrens is staatsgrens - is en blijft fout in iedere periode en onder alle omstandigheden.

Voor het fundamenteel rechtse programma van deze zelfverklaarde verlichtingsfilosofen zijn alle tactieken goed. Het Manifest van de Grgr wekt de schijn dat de eis van staatshervorming alleen over BHV gaat en doet alsof de kwestie BHV de oorzaak is van de eisen om de gewesten op vrijwel alle terreinen meer bevoegdheden te geven (CD&V), of de gewesten af te splitsen (NVA en Vl.B).
De Grgr probeert de eisen van het flamingantisme door te drukken door te doen alsof ze al verwezenlijkt zijn. Er is geen onafhankelijk Vlaanderen, maar het taalgebruik suggereert dat het wel degelijk bestaat: ‘de taalgrens heeft de kracht van een staatsgrens’, ‘het territorialiteitsbeginsel is in de grondwet verankerd’. België is geen confederale staat, maar het Manifest beweert dat alleen tweetaligheid in Brussel ‘de confederale staat België’ kan laten overleven. De theorie lezen we bij de Grgr, de praktijk zien we bij de ministers van de Vlaamse regering en de Vlaams-nationalistische politici: bezoekjes aan het buitenland om bilaterale betrekkingen aan te knopen, een eigen beleid ontwikkelen en aanprijzen op zoveel mogelijk terreinen. Andere snelheidsbeperkingen dan in de rest van België, Walen uitnodigen als gastarbeiders enz.
De waarheid wordt verdraaid. De absurd ingewikkelde staatsstructuur zou het gevolg zijn van het verzet tegen de strijd voor het behoud van het Nederlands. In werkelijkheid was elke nieuwe toevoeging aan het kluwen van miniregeringen telkens een stapje in de richting van het separatisme. De regionale autonomie zou een onschuldige decentralisatie, een vorm van hedendaags goed bestuur zijn, maar eigenlijk schuilt achter de hele tekst de aankondiging van de collaboratie met NVA en Vl.B. Deze collaboratie wordt ook voorbereid door de flaminganten in de grote partijen en op de redacties van de grote media met als excuus dat ‘de Franstaligen erom hebben gevraagd’.

Links moet beseffen dat er al jarenlang een hele slimme en fanatieke campagne gevoerd wordt om de begrippen Vlaanderen en Vlaams ingang te doen vinden. Die campagne neemt schijnbaar onschuldige of licht belachelijke vormen aan. Denk aan de gordel, die zogenaamd sportieve familiedag of aan de leeuwenvlaggen bij wielerwedstrijden in Europa. Maar de hersenspoeling gaat continu door: we luisteren en kijken naar de Vlaamse radio en TV, onze Vlaamse minister-president gaat op bezoek bij zijn Nederlandse collega Balkenende. Bij de laatste verkiezingen hebben de Vlamingen op meer Vlaams gestemd en Leterme moet en zal premier worden. Zo langzamerhand domineren Vlaams-nationalisten alle grote partijen, tot en met de sociaal-democratische SP.a. Zelfs Groen! legt zich meer en meer bij de overheersing van de Vlaamse gedachte neer.
Links laat zich in deze kwestie in slaap wiegen, is te voorzichtig en te zeer verdeeld. Ook wij mijden het V-woord niet, in plaats van systematisch te spreken over Nederlandstaligen of het noorden van België. Vooraanstaande progressieve figuren gaan dan wel tegen de nationalistische hetze in, maar haasten zich om duidelijk te maken dat ze beslist geen unitaristen of belgicisten zijn. In de vakbondswereld hoor je dat de mensen niet geïnteresseerd zijn in BHV of in de staatshervorming. Men zou toch beter moeten weten: ook al zijn de mensen misschien niet in politiek geïnteresseerd, de politiek is wel in hen geïnteresseerd.

Goede alternatieven voor het communautaire gestook bestaan wel: een federale kieskring, geen splitsing van BHV, maar de uitbreiding van het tweetalige Brussel, het herfederaliseren van een aantal beleidsterreinen enz. Ze worden echter niet stoutmoedig en met de nodige kracht naar voren gebracht. Vertegenwoordigers van nationalistisch rechts binnen de linkse beweging zoals Abicht, Vermeersch en co. krijgen nog steeds het voordeel van de twijfel. We vinden het jammer dat ze een vijandbeeld creëren, maar wat verwacht je anders?
Het wordt hoog tijd dat linkse Belgen even systematisch, slim en radicaal als hun nationalistische, dus rechtse tegenstanders te werk gaan. Socialisten moeten consequent streven naar een verenigde Belgische staat. De staat hoort ongetwijfeld administratief ingedeeld te zijn en waar nuttig gedecentraliseerd, maar dan zuiver voor de efficiëntie en flexibiliteit. Een dergelijk België is de beste omgeving om waarden te laten gedijen die marxisten dierbaar zijn: solidariteit onder de werknemers, democratische rechten voor alle mensen die wonen en werken in een land, de kans voor alle individuen om van vele culturen te proeven en vele identiteiten in zich te verenigen.

D. Nimmegeers