Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

VN-voedseltop stelt zwaar teleur

VN-voedseltop stelt zwaar teleur

Weinig hoop voor 's werelds hongerlijders en familiale boeren. "De resultaten van de FAO-top stellen zwaar teleur," zeggen Broederlijk Delen, Oxfam-Solidariteit en Vredeseilanden. “De eindverklaring formuleert op geen enkele manier een degelijk antwoord op de grote uitdagingen waarvoor we staan. Dit is een gemiste kans,” aldus Gert Engelen van Vredeseilanden in Rome.

“Alle belangrijke politieke leiders waren hier samen. Het was mogelijk om een bocht te maken – al was het maar een voorzichtige bocht - in de richting van een meer structurele, duurzame aanpak. Die bocht is er niet gekomen. In de eindverklaring horen we de oude recepten van vrijmaking van de handel, inzetten op nieuwe technologieën,... allemaal zaken die helemaal niet ten goede komen aan de grote meerderheid van de landbouwers van onze planeet, en zeker geen structurele oplossing voor de voedselcrisis,” zegt Engelen.

Hoe ziet zo'n oplossing er volgens jullie dan uit?

Engelen: “Een globale aanpak vergt twee essentiële zaken. Ten eerste een coherente ondersteuning van duurzame landbouw in al zijn facetten: het versterken van lokale en regionale markten, hogere overheidsbudgetten voor landbouw,... - te organiseren op een manier die tegemoet komt aan de noden van de meerderheid van familiale landbouwers, niet van enkele grote spelers. Ten tweede moet je er ook voor zorgen dat dat niet wordt doorkruist of uitgehold door handelsovereenkomsten. Dat is precies wat nu in de praktijk gebeurt: landbouw wordt uitverkocht aan handelsbelangen.”

Hoezo?

“Multilateraal en tussen regio's zijn er allerlei besprekingen bezig om de handelsbarrières af te bouwen. Voor het gros van de kleinschalige landbouwers in het Zuiden is dat in de praktijk een grote bedreiging. Zij kunnen op geen enkele manier concurreren met de Westerse landbouwers, die de mogelijkheid krijgen om hun producten vrijwel zonder beperking af te zetten in het buitenland. Er bestaat wel enige bescherming, maar die is onvoldoende om de landen van het Zuiden nog toe te laten om zélf hun model te kiezen. Als ze overspoeld worden door goedkope import van buitenaf, kunnen ze hun lokale en regionale markten niet op een coherente manier uitbouwen. Je kan de vrijhandel niet gewoon op zijn beloop laten zonder de ontwikkeling van een duurzame landbouw te hypothekeren. Dat is het probleem van wat er gebeurt in bijvoorbeeld de Wereld Handelsorganisatie (WTO).

Staat er in de eindverklaring iets over voedselspeculatie?

“Nauwlijks, maar we zijn er samen met de Belgische regering wel in geslaagd om er een passage in te krijgen over het tegengaan van fluctuaties op de wereldmarkt. Er wordt in het bijzonder opgeroepen tot hulp aan ontwikkelingslanden om hun vermogen om voedsel te stockeren te vergroten. Een globale aanpak van de voedselvoorraden is cruciaal, want het is daarop dat gespeculeerd wordt.”

Hoe moet het nu verder?

“Er komt een 'High Level Task Force', met o.m. de Verenigde Naties, de Wereldbank, het IMF, het World Food Program,... Haar opdracht is om - op basis van de aanbevelingen van deze voedseltop - een actieplan op te stellen. Met de huidige aanbevelingen hebben de wereldwijde sociale bewegingen daar weinig vertrouwen in. Dit gaat niet in de richting van een oplossing waarin we geloven.”

nieuwe politiek: hongershock?

Niet dat we de klimaatcrisis moeten onderschatten, maar de voedselcrisis is een dringender gevaar voor de stabiliteit in de wereld.

Geheel in de stijl van de shockdoctrine, beschreven door Naomi Klein, krijgen we nu oproepen van neo-liberalen die aansturen op nog meer privatisering en het opdringen van genetisch gewijzigde gewassen. Honger wordt niet enkel gebruikt door kleine speculanten om winst te maken. Multinationals zien er hun kans in om hun greep op de wereldhandel te verstevigen. En het lijkt er sterk op dat ze in deze voedselcrisis het pleit winnen, met nu al catastrofale gevolgen in meer dan dertig landen.

Nochtans zijn er, net zoals bij de klimaatcrisis, meer dan voldoende wetenschappers die de oorzaken en de mogelijke oplossingen van de problemen aanduiden. Alleen is er de onwil van de rijke landen om op wereldschaal goed bestuur te leveren.

Voedselhulp maakt ontwikkelingslanden afhankelijk en breekt hun weerbaarheid. Echte oplossingen moeten gaan in de richting van sterke lokale en regionale markten, waar vraag en aanbod op elkaar aansluiten. De Afrikaanse Unie heeft zo'n programma klaar om de lokale landbouw in de Afrikaanse landen te ondersteunen. De vraag is, net zoals bij de milleniumdoelen, of er geld zal zijn om alle mooie programma's uit te voeren.

Structurele oplossingen voor duurzame landbouw zijn berekend op jaarlijks 20 tot 30 miljard dollar. Met 190 miljard dollar per jaar zouden de milleniumdoelen ruim gehaald kunnen worden. Het is mogelijk om geschiedenis te schrijven en extreme armoede en honger uit te roeien.