Ik ben 15 euro armer maar ik glimlach het weg als ik de bio-shop uitwandel. Mams is jarig en ik ga haar een 100 procent biologische appeltaart bakken. Ik voel me een Goed Mens en ik straal de straat op. Dat ik de moeite genomen heb verder te fietsen dan de plaatselijke City Delhaize en dat ik er vrij en bewust voor kies om méér te betalen, alleen maar voor de wereld … knap hoor.

En toch knaagt er iets. Twee dingen om precies te zijn. Ik verfoei mensen die geluk proberen kopen of zin en status zoeken in hun winkelkarretje, maar ik lijk het zelf te doen. Bovendien besef ik, na het lezen van Benjamin Barbers’De Infantiele Consument, dat mijn keuze voor bio helemaal niet zo vrij en bewust is als ik zelf denk. Immers, ‘de markt vertelt ons niet wat we moeten doen, de markt geeft ons wat we willen - na ons eerst ‘verteld’ te hebben wat we eigenlijk willen.’

Voor zij die al eens iets biologisch kopen: worden jullie ook blij bij het volladen van je kar in de Bio Planet? Kiezen jullie ook gretig voor plantaardige chipolata’s, eieren van kippen met belachelijk vrije uitloop en artisanaal bereide yoghurt (je weet wel, die met een dikke laag, door de boerin geplette, bosbessen onderin)? Speuren jullie eveneens de rekken van de GB Express af naar groene labels met EKO of AB (Agriculture Biologique)? Om ze vervolgens ostentatief aan de kassa boven te halen en ze semi-achteloos op de salontafel te laten slingeren als er visite is?

Ik wel.

Een vriendin, die helemaal niet zo into bio is, zei me vorig jaar dat ze het maar elitair gedoe vond. ‘Een echte hype, al die bio.’ Ik stuiteren en blazen natuurlijk. Dat je het haast verplicht bent aan de wereld als je er de middelen voor hebt, dat het gezond én lekker is. Ik goochelde met voedselkilometers en voetafdrukken, googlede naar groentenkalenders en voedselteams. Een beetje dramatisch sprak ik de hoopgevende woorden uit dat je als consument wel degelijk de macht hebt om dingen te veranderen.

Maar nu, terwijl ik mijn taart sta te bakken, snap ik haar punt. Hoewel ik achter de essentie van bio sta, laat ik me evenzeer vangen. En met mij het hele correcte bioconsumentenclubje. Want bio is evengoed een sfeertje. Een gezellig onderonsje. Een ons-kent-onsje van blanke hogeropgeleiden met een hart voor de wereld en een zwak voor hun lichaam.

Ik ken mensen, nochtans consuminders in hart en ziel, die
beginnen kreunen als ze het logo van Ben & Jerry’s zien. Ze doen dat omdat het merk waarmee ze zich identificeren past in hun ecologisch denkkader. Het is klimaatneutraal én fair trade, dus erop kicken ‘mag’ als het ware. Handig voor Ben en Jerry.

Marketeers verpakken bio als een goed gevoel. Het heeft iets van een religie. Het kopen van biologische producten werkt louterend en eraan meedoen doet je status in het clubje stijgen. Je doet het evenzeer voor de wereld als voor jezelf. Moeder aarde is een god, bioshops zijn tempels, de producten in de rekken aflaten voor onze ecologische schuld. Ik besluit mijn taart zonder label te presenteren.