Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Kerncentrale versus persvrijheid?

Kerncentrale versus persvrijheid?

Wat zal de rol van het dossier Anja Hermans versus de Doelse kerncentrale betekenen voor de rangschikking van België op de lijst van persvrijheid? Zal de persvrijheid uiteindelijk ook plaats moeten maken voor de macro-economische gevolgen van de kerncentrales en van de bouw van extra kerncentrales? Er werd in de pers al de vergelijking gemaakt met Nederland, het land waar niet alleen ook kerncentrales staan, maar ook het land waar journalisten niet vervolgd worden wanneer ze een nepbom diep in de luchthaven van Schiphol binnensmokkelen. Maar welke adviezen krijgt de Nederlandse overheid, niet het gerecht, van het Nederlandse ECN, een onderzoekscentrum dat advies geeft aan de Nederlandse overheid in verband met kerncentrales?

Doel.jpg

Foto: Doel. Christophe Vander Eecken, flickr.com

België op de persvrijheidslijst
Volgens Reporters sans Frontières (RSF) is oorlog de belangrijkste oorzaak van de inperking van persvrijheid. Daardoor was Georgië in 2008 de grootste daler, van 66 naar 120. België stond eind 2008 op de zevende plaats in de ranglijst van de persvrijheid die Reporters sans Frontières (RSF) heeft bekendgemaakt. Dat was twee plaatsen lager dan in het jaar daarvoor. De lichte achteruitgang zou te wijten zijn aan de talrijke rechtszaken tegen journalisten door mensen die in artikels of reportages beschuldigd worden.

Wat zijn de risico’s van terrorisme en hoe kunnen die worden verkleind?
Er zijn volgens het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN)drie soorten terroristische bedreigingen: het gebruik van een explosief waarbij radioactief materiaal wordt verspreid, ook wel ‘vuile bom’ genoemd, het verkrijgen van een kernwapen en een aanslag op een nucleaire installatie, opslagplaats of transport van radioactief materiaal, met als doel radioactieve stoffen te laten ontsnappen en daarmee de omgeving te besmetten. Voor de constructie van een ‘vuile bom’ is geen materiaal uit de splijtstofcyclus nodig. Radioactief materiaal is ook buiten de kernenergiesector aanwezig. Beveiliging van de splijtstofcyclus moet ervoor zorgen dat dit materiaal niet in handen van terroristen terecht komt. Beveiliging van nucleaire installaties moet zorgen voor het verkleinen van het risico van terroristische aanslagen. Verder zijn er veiligheidssystemen die er voor zorgen dat bij verkeerde acties van de operator de reactor automatisch afschakelt. Daarnaast wordt bij het ontwerp van nucleaire installaties en transportcontainers rekening gehouden met terroristische aanslagen. Dat geldt ook voor de dreiging van een neerstortend vliegtuig. Oorspronkelijk zijn kerncentrales niet expliciet ontworpen tegen een vliegtuigongeval. Voor nieuw te bouwen centrales worden wel expliciete ontwerpeisen gesteld aan de bestendigheid tegen een aanslag met een verkeersvliegtuig.

Socio-economische rol van kerncentrales in Nederland
Los van het feit dat de Europese Seveso-richtlijn volgens de actievoerders van Doel industrie verbiedt nabij een kerncentrale, is het zo dat wanneer de kerncentrales geacht worden veilig te zijn, er allicht meer kans is dat er nieuwe gebouwd worden. Maar zo een keuze is vanzelfsprekend afhankelijk van heel wat factoren en invloeden. In Nederland is er bijvoorbeeld het ECN. Zo kan kernenergie volgens het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), de volgende effecten op sociaaleconomisch terrein brengen: In een scenario waarbij op lange termijn geen klimaatbeleid wordt gevoerd, is het macro-economische effect (d.w.z. effect op het BNP) van uitbreiding van kernenergie onzeker. Dit hangt af van de rentabiliteit van kernenergie ten opzichte van de andere elektriciteitsproductieopties en van marktverhoudingen (bijv. of er sprake is van import of export). Is kernenergie rendabeler, dan kan er macro-economisch een positief effect ontstaan.

Wanneer dit niet het geval is, kan het effect ook negatief zijn. Onder de condities van een scenario met streng klimaatbeleid en hoge CO2-prijzen kan een kerncentrale ten opzichte van het fossiele alternatief een macro-economisch voordeel opleveren wanneer de kosten voor de elektriciteitsproductie met een toegenomen aandeel kernenergie lager zijn dan wanneer dezelfde elektriciteit met kolen- of gascentrales wordt geproduceerd. Ook wanneer dezelfde elektriciteit uit hernieuwbare bronnen (zonder CO2-emissies) wordt geproduceerd, ontstaat met uitbreiding van kernenergie een voordeel, vanwege de aanvankelijk hogere kosten van duurzame energietechnologie, meldt het centrum.

Daartegenover staat dat er bij uitbreiding van kernenergie volgens het Nederlandse onderzoekscentrum mogelijk minder geïnvesteerd wordt in nieuwe energietechnologieën en minder geprofiteerd kan worden van positieve economische effecten die met de ontwikkeling en toepassing van innovatieve technologie samenhangen. Van uitbreiding van kernenergie met één centrale wordt nauwelijks effect op de elektriciteitsprijzen verwacht. Dan zullen er ook geen concurrentievoordelen ontstaan voor industriële afnemers en is hiervan ook geen werkgelegenheidseffect te verwachten (m.u.v. de bouw van de kerncentrale). Een verdere uitbreiding van kernenergie zou wel kunnen leiden tot een relatief iets lagere elektriciteitsprijs.

Uitbreiding van kernenergie stimuleert naar verwachting het nucleaire onderzoek, vooral bij onderzoeksinstituten en universiteiten. Onderzoek naar andere innovatieve elektriciteitsproductieopties (bijv. hernieuwbare energie, afvang en opslag van CO2, etc.) zal blijven plaatsvinden al zal de omvang van dit energieonderzoek volgens het Nederlandse onderzoekcentrum ECN, "mogelijk worden beïnvloed". Het vergroot de nucleaire sector in Nederland, en er is "mogelijk een (gering) positief economisch effect op de regio waar een kerncentrale staat".