In de VS is ophef ontstaan over de publicatie van een foto van een stervende soldaat. De foto werd op 14 augustus genomen door Julie Jacobson van het persagentschap AP. Ze was op stap met een groep Amerikaanse soldaten in het Afghaanse dorp Dahaneh toen ze plots werden bestookt met kogels en granaten.

Eén van de granaten raakte de benen van lance corporal Joshua Bernard. Hij werd nog weggebracht met een helicopter, maar overleed later aan zijn verwondingen. AP heeft gewacht met de publicatie tot na de begrafenis van Bernard. De vader van de soldaat was het niet eens met de publicatie.

De Amerikaanse minister van Defensie Robert Gates probeerde de publicatie van de foto te verhinderen en toen AP toch doorzette, schreef hij een boze brief. “Uw gebrek aan medeleven en gezond verstand in de keuze om dit beeld van hun verminkt en getroffen kind op de voorpagina van kranten te zetten is verbijsterend”, schreef Gates.

“Het is onze journalistieke plicht om de realiteit van de oorlog te tonen, hoe onaangenaam en brutaal die soms ook is”, reageerde Santiago Lyon, directeur fotografie van AP.

Sinds de oorlog in Vietnam weten de Amerikaanse autoriteiten dat foto's de sfeer aan het thuisfront kunnen doen omslaan. In 1972 haalde de foto van het naakte, huilende meisje Phan Ti Kim Phuc de voorpagina's van alle kranten. Haar kleren waren verbrand door Amerikaanse napalm. Dit hadden 'onze jongens' haar aangedaan.

Het Amerikaanse leger probeert daarom de informatie over de oorlogen in Irak en Afghanistan zo goed mogelijk te controleren. De meeste journalisten zijn embedded. Hun bewegingsruimte is beperkt en als ze toch buiten de lijntjes kleuren worden ze daarvoor gestraft.

Onlangs nog lekte uit dat het Pentagon een communicatiebedrijf inschakelde om embedded journalisten te screenen.

“Als oorlogsverslaggever is het je primaire taak om schendingen tegen de mensenrechten te registreren en niet zoals mijn embedded collega’s doen: vertellen hoe leuk de militairen het hebben, hoe lekker het eten is in Kamp Holland en of de post op tijd komt. Het is een gemakzuchtige oplossing én het is financieel voordelig, want het kost de journalisten helemaal niets. Embedded journalisten hebben doorgaans weinig ervaring en geloven al die oorlogspropaganda meestal wel. Maar het ergste is dat ze zich vrijwillig laten kortwieken”, zei oorlogsverslaggever Arnold Karskens daar ooit over in een interview met Indymedia.be.

De foto werd uiteindelijk in een twintigtal Amerikaanse kranten gepubliceerd, maar het was vooral de controverse rond de foto die de voorpagina's haalde. De BBC besliste om de foto niet te tonen. Een beslissing met een politieke impact op het moment dat zoveel Britten vragen stellen bij de vele Britse slachtoffers in Afghanistan. Dat geeft de zender ook toe.

“Men begrijpt waarom regeringen zich verzetten tegen het tonen van de dood van een soldaat, terwijl diezelfde regeringen zelf foto's van dode tegenstanders vrijgeven. Eén bekend voorbeeld zijn de foto's van de zonen van Saddam Hoessein in 2003,” aldus de BBC.