david van peteghem18 oktober 2009 – 11:45

De electorale machine achter het immigratiedossier

Immigratie is een dankbaar thema om electoraal te scoren. De autochtone bevolking ziet immigranten en vluchtelingen niet graag komen. Hun ellende en ontberingen vormen een bedreiging op onze relatief veilige leefsituatie. Dat vooroordeel wordt nog eens versterkt door de crisis. In plaats van de oorzaken van de crisis aan te pakken, zoeken hoofdzakelijk (extreem)rechtse en conservatieve politici uit electoraal gewin een zondebok: de immigrant en de vluchteling worden kop van jut.

Dat is een verschrikkelijk effectieve oplossing om de frustraties, onzekerheden en angsten onder bevolking te kanaliseren. De media en politici, zoals de Engelse filosoof Michael Dummett het trefzeker stelt, handelen op dat vlak vanuit een zeer simpel principe: ‘lokaliseer een tamelijk breed gekoesterd vooroordeel, speel hier op in, wakker het aan, en lieg of misleid de bevolking zoveel als men er mee weg kan komen.’

Jean-Marie Dedecker is er met zijn kosten- batenanalyse heel goed in geslaagd om vanuit dat principe te handelen. Dat immigranten en vluchtelingen ons werk afpakken of onze sociaal zekerheidsstelsel uithollen is onder de bevolking immers een wijdverspreid vooroordeel. Niet alleen het Vlaams Belang maar ook de massamedia hebben jarenlang hun best gedaan om dat vooroordeel bij de hardwerkende bevolking er in te lepelen. De tijdsgeest is er bovendien ook naar om het probleem van immigratie op cultureel/ etnische gronden af te bakenen.

Dedecker heeft het namelijk over het probleem van niet-westerse immigranten. En om de kwestie nog doelgerichter te maken, richt Dedecker zijn pijlen uitsluitend op immigranten van Turkse of Marokkaanse afkomst. Het past allemaal perfect in het kader van de botsing der beschavingen. Voorlopig blijft het nog beperkt tot een heftige discussie. Maar het beheerst wel het maatschappelijke debat dat verontrustend genoeg niet alleen meer door extreemrechtse en conservatieve krachten wordt gedomineerd. Ook allerhande progressieven zwichten voor het beruchte paradigma van Samuel Huntington. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Dedecker met zijn kosten- batenanalyse wederom zijn klok kon laten luiden in de media. Zonder weerstand.

Onbetrouwbaar bronnenmateriaal en onduidelijke berekeningen.

Wat moet doorgaan als Dedeckers doctoraatthesis over de kostprijs van immigratie is niet meer dan een orakelende uiteenzetting van een drietal pagina’s. Maar de belangrijkste bedenking is of Dedecker wel met betrouwbare en juiste gegevens juiste berekeningen maakt en of het wel moreel gerechtvaardigd is de kwestie vanuit louter een utilitaristisch standpunt te benaderen. Een andere pertinente vraag die zich hierbij opdringt is of er – zoals Dedecker vaststelt – wel degelijk een causaal verband bestaat tussen de kostprijs van immigratie en de bedreiging dat de sociale zekerheid wordt uitgehold door niet-westerse immigranten van Turkse en Marokkaanse afkomst.

Volgens Dedecker kost de niet-westerse immigratie ons jaarlijks 7,67 miljard euro per jaar of 2% van het BBP. Hoe komt hij aan dit hallucinant kostenplaatje? Als je zo een berekening wil maken, lijkt het voor de hand te liggen dat men de onderzoeksresultaten van jaarrapporten van het CKGR en de statistieken van immigratie van het Nationaal instituut voor Statistiek raadpleegt.

Dedecker vond het echter niet nodig beide bronnen te raadplegen. In plaats daarvan baseert Dedecker zich op een studie van het Nederlandse planbureau uit 2003, een studie die werd uitgevoerd net na de moord op Pim Fortuyn. Dedecker lijkt het volkomen wetenschappelijk legitiem te vinden om op basis van een Nederlandse studie te extrapoleren naar de Belgische situatie. Nochtans vermelden de onderzoekers van die Nederlandse studie dat hun resultaten enkel opgaan voor de Nederlandse situatie.

Hoe komt Dedecker nu aan die hallucinante som van 7,67 miljard euro? Eerst geeft hij zonder bronvermelding de kostprijs van de begroting voor de Dienst vreemdelingenzaken, voor het Commissariaatgeneraal voor de vluchtelingen, voor de Raad Vreemdelingenbetwistingen, voor de terugbetalingen aan de OCMW’s voor het recht op maatschappelijke hulpverlening, voor Fedasil, enzovoort. Dat brengt hem op een totaal kostenplaatje van 807 miljoen euro. Vervolgens stelt Dedecker op basis van berekeningen van het Belgische planbureau dat geïndexeerd naar 2009 een werkloze de staat 30000 euro jaarlijks kost.

Voor de 42000 niet-westerse allochtonen komt er daarbovenop nog eens 1,3 miljard euro per jaar bij (p.74). Dan zegt Dedecker dat er nog ‘tienduizenden illegalen’ zullen geregulariseerd worden (p.75). Een paar pagina’s verder stelt Dedecker, weliswaar verwijzend naar de Dienst voor vreemdelingzaken, maar zonder bronvermelding, dat er voor 2009 uiteindelijk 381000 allochtone inwoners zullen bijkomen. Of die allemaal van niet-westerse afkomst zijn en Marokkaan of Turk zijn, laat Dedecker in het ongewisse (p.76). Nog een paar pagina’s verder haalt Dedecker uiteindelijk de onderzoeksresultaten van het Nederlands planbureau aan.

Deze studie stelt in de woorden van Dedecker ‘dat een gemiddelde niet-westerse immigrant die op zijn 25ste Nederland binnenkomt, gedurende de rest van zijn leven ruwweg 3400 euro per jaar kost’(p.80). De onderzoeksresultaten van die studie gaan echter alleen over de kostprijs van immigratie, niet over de kostprijs van niet-westerse immigratie. Er wordt zelfs gesteld dat de studie niet geschikt is om de kosten en baten van de niet-westerse allochtone populatie te berekenen. Er zijn weliswaar aanknopingspunten, maar dan zijn er nog aanvullende berekeningen en extra veronderstellingen nodig.

Geïnspireerd door een aanvraag van Geert Wilders’ PVV bij de Nederlandse regering borduurde het Nederlandse rechts georiënteerde weekblad Elsevier recent wel verder op die studie. Elsevier kwam tot onthutsende cijfers voor de kostprijs van niet-westerse immigratie. Dedecker baseert zich dus op een onderzoekje van een rechts Nederlands weekblad dat op zijn beurt zijn bevindingen baseert op een studie net na de moord op Pim Fortuyn. De berekeningen van Elsevier worden in Nederland ondertussen sterk betwist. Elsevier geeft zelfs toe dat haar berekeningen niet precies zijn. Ondertussen vraagt men in Nederland dat echte economen een nieuwe kosten- batenanalyse moeten maken.

Dedecker trekt zich niets aan van de kritiek die op het onderzoek van Elsevier is gekomen en besluit: “als we de Nederlandse situatie even doortrekken naar ons landje, en dat is niet fictief want het pamperbeleid onder de Moerdijk is groter dan erboven, dan betekent dit dat het migratiebeleid voor niet-westerse allochtonen 7,67 miljard euro per jaar kost. Dit is 2,2 procent van ons bbp. Kortom de immigratie kost ons jaarlijks miljarden.”(pag.80) Hoe Dedecker nu juist aan dat kostenplaatje komt, legt hij gewoonweg niet uit. Het heeft ook geen zin om op basis van een onduidelijk samenraapsel van gegevens die Dedecker aanreikt zijn berekeningen te controleren. Aangezien Dedecker zich baseert op onduidelijke bronnen en niet haarfijn uitlegt hoe hij aan het bedrag van 7,67 miljard euro komt, kunnen we niet anders dan besluiten dat zijn kostprijsberekening langs alle kanten kraakt.

Utilitarisme is geen humanisme

Dat immigratie geld kost, spreekt voor zich. Maar de kwestie utilitaristisch benaderen, is niet humanistisch. Op basis van zijn berekeningen herleidt Dedecker de niet-westerse immigranten immers tot ‘menselijk afval’. Op basis van enkele berekeningen suggereert Dedeceker dat ze gewoonweg nutteloos zijn, haast geen reden van bestaan hebben. Net zoals de Nederlandse planbureaustudie concludeert, concludeert Dedecker voor het aandeel niet-westerse immigranten dat ze alleen kosten of beter zware lasten met zich meebrengen. De eigen bevolking kan er niet in het minst voordeel uittrekken.

Het kwetsbaarste deel daaronder wordt zelfs bedreigd, want niet-westerse immigranten zorgen voor een neerwaartse druk op de lonen. Hun zogenaamde ‘achterlijke’ Islamitische cultuur vormt daarbovenop ook nog voor een culturele bedreiging. En ze zijn arm, laagopgeleid en dus hoe dan ook voorbestemd om niet te slagen in ‘onze’ samenleving. Volgens Dedecker komen ze alleen naar hier ‘om te zijn’, a fortiori om te profiteren van de sociale zekerheid.

In een poging om zich te distantiëren van het VB voorstel voor een radicale immigratiestop zijn immigranten voor Dedecker echter nog welkom. Daar moet alleen een strikt regularisatiebeleid tegenover staan. Dedecker pleit voor het invoeren van bluecard systeem. Immigranten zijn alleen welkom om te studeren en te werken en op voorwaarde dat zich compleet integreren tot een hardwerkende democratisch gezinde allochtoon. Alleen als ze aan die voorwaarden kunnen voldoen, zullen ze geleidelijk aan kunnen genieten van sociale rechten. Voor niet-westerse immigranten van Marokkaanse of Turkse herkomst pleit Dedecker tussen de lijnen door voor een immigratiestop

Immigratie is geen probleem.

Dedeckers kosten-batenanalyse is niet alleen onbetrouwbaar; ze is evenmin humanistisch en in feite racistisch gestemd. Eigenlijk zijn Dedeckers waarschuwingen voor immigratie een storm in een glas water. Uit een pas verschenen studie van UNDP blijkt immers dat Dedeckers berekeningen buiten alle proporties zijn. In een interview met MO stelt Antonio Vigilante dat de impact van migratie op nationale begrotingen slechts tussen 0,2 en 0,7 % van het BBP bedraagt. Verder concludeert het rapport dat het niet statistisch is bewezen dat migranten zorgen voor een neerwaartse druk op de lonen. Ze nemen de banen van de autochtonen niet af en ze profiteren evenmin van de sociale zekerheid. Het lijkt dan ook verstandig dat beleidmakers geen rekening moeten houden met de sardonische bevindingen van Jean-Marie Dedecker.

Bronmateriaal en noot

- Michael Dummett, Vluchtelingen en immigratie, routledge, 2002
- Jean-Marie Dedecker, Hoofddoek of Blinddoek?, Van Halewyck, 2009
- Immigration and the Dutch economy, studie centraal planbureau, 2003 : http://www.cpb.nl/nl/pub/cpbreeksen/bijzonder/47/bijz47.pdf
- Trouw, Kosten immigratie toch onderzocht, 25 september 2009
- Elsevier, immigratie kostte tweehonderd miljard euro, 29 juli 2009
- Mo*, Migratie is geen probleem, 16 oktober 2009
- het begrip ‘menselijk afval’ is afkomstig van de Poolse cultuursocioloog Zygmunt Bauman

.