Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Iedereen Witse: de media na de dubbele moord

Iedereen Witse: de media na de dubbele moord

In La Dernière Heure was de bekentenis van de moord in Halen goed voor een bondig artikel op pagina 18. Deze Franstalige populaire krant herleidde het nieuws zo tot zijn ware proporties. Dit in sterk contrast met de Vlaamse kranten. Van de kwaliteitskrant De Standaard tot de populaire bladen, allen smeerden ze de moord uit over vele bladzijden vol smeuïge details.

Tel maar mee in de kranten van vrijdag. Het Nieuwsblad spant de kroon met 14 bladzijden. De Standaard heeft 7 pagina's. Het Laatste Nieuws 6 en De Morgen 4.

Elke krant gaat over de schreef. Door het obligate moddergevechtje tussen Yves Desmet van De Morgen en José Masschelin van Het Laatste Nieuws gaat alle aandacht naar de discussie of de media wel de naam en de foto van de verdachte mochten publiceren voor hij overging tot bekentenissen. Toen dat laatste bekend raakte, zullen ze op de redacties van HLN en VTM vast wel een zucht van verlichting geslaakt hebben, maar uiteindelijk is die discussie ook maar een detail in de mediastorm die over Vlaanderen raasde.

De Morgen van Yves Desmet gaat zeker niet vrijuit. De krant doet nu ook vrolijk mee met de overkill en net zoals bij de andere kranten loopt het journalistiek fatsoen daarbij nogal wat collateral damage op. Zo publiceerde De Morgen een lijst met de namen van de collega-leraars van de dader die gisteren “spijbelden”.

Helikopters
Alle kranten bezondigden zich ook aan een eindeloze reeks interviews met buren en kennissen van de dader. Het moraliteitsonderzoek – normaal een taak van het gerecht - stond zo vandaag al in de kranten. We weten hoe de man met zijn kinderen omgaat, van welke clubs hij allemaal lid was en hoe hij zich daar gedroeg. Voor de wat onthechte lezer zijn die dingen alleen maar interessant omdat het nog eens wat leert over la Flandre Profonde, waar je “vreemd” bent als je na 23u00 nog rondspookt in je huis. En waar je een “eenzaat” bent als alleenstaande, ook al ben je lid van een wandelclub, de milieuraad en de heemkundige kring.

VTM en VRT huurden helikopters in om beelden te kunnen schieten van de huiszoeking. Dat laatste inspireerde minister van Media Ingrid Lieten in Phara tot de snedige opmerking: “Als ik zie dat de VRT daar geld voor heeft, is het nog zo erg niet met de besparingen.”

Toevallig raakte gisteren bekend dat de Waalse cineast Joachim Lafosse een film wil maken over Geneviève Lhermitte, de vrouw die in 2007 haar vijf kinderen vermoordde. De Vlaamse media lijken nu al bezig met de verfilming van de dubbele moord in Halen. De verslaggeving staat vol referenties aan de filmkunst. De Morgen-editorialist Walter Pauli verwijst naar Twin Peaks. In Het Nieuwsblad heeft een commentaarschrijver het over een “obscure B-film”.

De gebeurtenissen worden ook in beeld gebracht als een aflevering van Witse: de luchtfoto's waarop de vluchtroute wordt uitgestippeld of de foto van de tuin van de dader in Het Laatste Nieuws met daarop de vindplaatsen van de wapens.

Wat je op tv te zien krijgt, is ook al geregisseerd. In het Nieuwsblad vertelt een leerling: “Omdat de televisieploegen daarom vroegen, hebben we toch nog even les gehad.”

Tragisch kantelpunt
In de mediabijlage van De Morgen stond vrijdag een interview met Ilse Beyers, hoofdredactrice van Dag Allemaal. Op de vraag wat haar slechtste herinnering is in de media, antwoordt ze: “De dag dat alle kranten op dezelfde manier over het drama in het kinderdagverblijf in Dendermonde berichtten. Niemand, ook de zogenaamde kwaliteitskranten niet, durfde het aan om die zaak tot de feiten te herleiden. Op zulke momenten moeten merken zich differentiëren, trouw aan hun redactionele concept. Het was een tragisch kantelpunt voor onze Vlaamse printmedia.”

Ook na de dubbele moord in Halen is er geen enkele krant meer die dat nog doet. “Hoe komt het toch dat het telkens nog wat erger wordt met die sensatiezucht?”, hoorde ik de voorbije week wel eens verzuchten.

Tja, dat is die moordende commercialisering. Geen enkele krant durft zich nog te houden aan een nuchtere verslaggeving gebaseerd op de droge feiten. Het moet allemaal sensationeler en dramatischer in de hoop dat dat enkele verkochte exemplaren meer oplevert.

Er is nog een tweede reden, een reden waar je niet meteen vrolijk van wordt. De opeenvolgende herstructureringen hebben de kritische massa op de redacties aangetast. Om het plastisch uit te drukken: de journalisten die zich enkele jaren geleden misschien zouden hebben verzet tegen het oprukken van het emo-nieuws in de Morgen schrijven nu onbezoldigd voor de groepsblog De Werktitel. Op veel redacties werkt nu een generatie die niet meer zoals Ilse Beyers verrast is dat geen enkele krant de zaak tot de feiten durft te herleiden.

Hevige discussies over de vraag of je nu initialen moet gebruiken of niet, zullen we nog wel krijgen. Maar vragen als: welke plaats moeten dergelijke zaken krijgen in een kwaliteitskrant of moeten kranten Hollywood binnenlaten in hun nieuwskolommen, die worden niet meer gesteld. Na de crèchemoord in Dendermonde haalde burgemeester Piet Buyse nog scherp uit naar de media. Deze keer moeten we het zelfs zonder lucide burgervader stellen.

de mogelijke rol van de media bij het oplossen van een delict

Ik begrijp heel goed dat sommige media zich meer niet dan wel aan de deontologie houden. Een groot aantal dingen die deze week over de dubbele moord in Loksbergen verschenen zijn, gaan over die grens en dat is erg betreurenswaardig, want dat strooit zout in de wonden van de liefhebbende nabestaanden van de slachtoffers. Ik vind bijvoorbeeld de opmerking die Minister Ingrid Lieten maakt, heel terecht. Waar zijn die 'massa-media' in hemelsnaam mee bezig?

Anderzijds wil ik ook dit vertellen. Een familielid dat heel dicht bij mij stond, werd acht jaar geleden vermoord. Die moord is binnen twee dagen opgelost en de dader is gevat, dankzij details die in de krant verschenen waren.

We moeten de media (en overigens de grote oorlogen en natuurrampen) absoluut niet volgen als een feuilleton! We moeten nuchter kunnen reflecteren bij het aanschouwen van eender welke werkelijkheid, hoe mooi of lelijk die werkelijkheid soms ook kan zijn.

Maar we moeten wel begrijpen dat de maatschappelijke rol van de media ook kan zijn het verspreiden van informatie over een delict, dat met behulp van burgers die iets gezien zouden kunnen hebben, sneller tot een oplossing van het speurwerk kan leiden en tot arrestatie en veroordeling van de dader(s). Wel moeten we er daarbij nauwgezet op letten dat de regie van het speurwerk in handen blijft van de bevoegde autoriteit.

Ik vind verder ook dat de burgemeester van Halen in deze niets, maar dan ook niets en zeker geen sensatiezucht te verwijten valt. Wie het tegendeel beweert, moet dat kunnen staven en dat doet Christophe niet, terwijl hij met de laatste zin van zijn opiniestuk wel insinueert dat die burgervader fouten heeft gemaakt.

Integendeel, ik ben getroffen door de bijzonder ingetogen en oprechte wijze waarop de gemeenschap van Loksbergen en omstreken uiting geeft aan hun medeleven en verdriet. Het zal voor de familieleden en vrienden ook een riem onder het hart zijn.

Na de moord, de revolutie

Vanaf 1996 hebben we jaren gekend van een publieke verontwaardiging op de moord op 4 meisjes. In 2006 hadden we er 2 kort na elkaar, 1 jongen en een kleuter met oppas. Nieuws tot meer dan 2 jaar nadien. En dat zijn maar 3 gevallen van de vele.

Ik kan me niet herinneren dat ik ooit toen iets gehoord hebt van teveel media. Men mocht wel niet de verkeerde schrijven, er was geen politieke betrokkenheid en nog wat meer stilte.

Nu gaat het volgens de laatste berichten over de eerste Belgische seriemoordenaar met al 4 slachtoffers. Maar oei, wat een slechte media. Zeker zijn media een commercieel circus dat is geen nieuws. Maar waarom is het nu ineens zo verkeerd om deze gruwel te beschrijven en is het niet zo erg als men dagen over de Boezem van weet ik veel wie schreef.

Punt 1, men verteld niet de feiten. Zeker met Dendermonde liep dat serieus mis. Deze week nog was er een andere moord in Mortsel waar de pers het overdeed. Geen onderzoek op feiten, klakkeloos de litanie van de moordenaar. Maar hier leg je zelf uit dat men juist extreem werkt om feiten te verzamelen. Heeft de politiek natuurlijk niet graag. Zeker de staatsmedia moeten daarvoor inbinden en zeker niet de anderen aanmoedigen.
En niet enkel technische middelen werden ingeroepen, blijkbaar zaten de reporters zeker niet stil. Had men dat een paar jaar eerder ook gedaan was er nu geen moord geweest.
Natuurlijk gebeuren hier fouten bij, maar dat is nu eenmaal het gevolg van een mensenrecht als recht op informatie.

Dat brengt ons op punt 2, het is sensatiezucht. Een gevaarlijke bewering die zowat alles kan dekken. De media leven natuurlijk op onze gevoelens, we kopen echt niet het witte reukje omdat we nadenken over de kreun ervan. Maar wat was er nu eerst de media-kip of het ei dat we droegen?

Het ei bestond al voor er een stenen krant gehouwen werd. Een van de eerste dingen die ons mens maakte zal een verontwaardiging over moord geweest zijn. En dat is vandaag niet anders, doodt een kleuter en de stad schudt, dood een lief koppeltje en Vlaanderen weent. En daar is niets mis mee, integendeel zonder dat zouden we kunnen denken dat er geen mensen meer zijn. Ok we doen het niet altijd, die dode in Mortsel kennen we niet, die in Irak tellen we niet meer. Kunnen we ook niet want dan zouden we gek worden.

Het vreemde is dat we juist niet naar die gevoelsprikkel streven. Media brengen amper een verslag van pijn, de mishandelde vrouw was een voetnoot en zelfs moord is er bijna niet, meer een slechte droom dan een prikkel. De enige sensatie die we zoeken is alles willen weten. Misschien te veel misschien te weinig. Is natuurlijk kassa voor de media, maar is het nu echt slechter dan worstjes verkopen op de voetbal?
En vooral de sensatiezucht zo die er is is dan bij de gewone mens en niet bij de media te zoeken. Mogen we natuurlijk niet zijn we moeten braaf lachen met Daerden, genieten van de wijsheid van commissarissen en andere en vooral gehoorzamen.

Een klein detail wordt hierbij ook vergeten. Die sociale treurnis draait nu enkel op een leraar maar de ervaring van Dutroux ea leert dat er ook een sociaal/politiek staartje volgt. Bij Dutroux was de link met het systeem, politie, gerecht en politiek wel uitgebreid. Volgende exploten hebben de gevestigde structuur wat ontzien. Men kon er zelfs racisme in uiten of het racisme veroordelen. Niet echt een probleem dus.

Maar nu zitten we wel met een moord waar gerecht/politie het al jaren wisten maar om nog duistere redenen er maar gemoord kon worden. Nu is de waanzin nog groter dan bij Dutroux en de dader vormde als leraar mee het hart van ons systeem. Dit gaan de kranten zeker niet uitbazuinen, ze zouden gek zijn. Maar de bodem ervoor wordt al gelegd. En politici voelen al nattigheid.
We gaan nog een hoop pijn richting de dader gooien, maar wat men ook gaat doen is afvragen welk systeem dit toelaat.

Men zou misschien wel liever een preek van de Paus horen, een toespraak van Obama is veel leerrijker en de lezingen van een wijsgeer veel betrouwbaarder. Maar het is nu eenmaal met moorden dat men oorlogen en revoluties begint. Zeker is dat iets vies en ongewild maar je mag kiezen nu of nog een paar moorden wachten? Of nee, niemand mag kiezen men mag enkel niet bang zijn of dood zijn.

Wie heeft er voordeel bij het zwijgen van de media?

Wie niets te verbergen heeft hoeft toch niets te vrezen van de media.
Zij brengen tenminste aan het licht dat onze instanties in casu de gerechtelijke diensten weer veel steken hebben laten vallen en in dit geval beter de verantwoordelijk voor de dood van deze 2 jongeren zouden opnemen, in plaats van weer naar de boodschappers te schieten.

Anti-kapitalisme of egocentrisme?

Een heel bedenkelijk politiek gevolg van deze pers moet braaf zijn redenatie is nu reeds ingezet. Er werd door Bert Anciaux opgeroepen om wetten te maken om de pers aan banden te leggen.
Hetzelfde praatje als hierboven van commercie en zo. "Het gaat hier niet meer om nieuwsgaring en duiding, maar om verkoop en misbruik van emoties en menselijke ellende" Natuurlijk gaat het daarom dat is nu eenmaal wat commercie inhoudt, dat leert men in een eerste les economie. De conclusie: "Dit kan zo niet meer verder. Ik deel ten volle de roep om dringend wetgevend werk hieromtrent"
Bravo dus.

Maar denkt er nu iemand dat men echt 1 komma in de wet gaat schrijven dat gaat verbieden dat media commercieel zijn. Geen reclame meer toelaten rond het nieuws, kranten mogen pas advertenties zetten op pagina 10 of zo. Het zouden druppels op een hete plaat zijn, maar wie dat zou voorstellen zou direct afgevoerd worden als leidend aan een zware depressie. Daerden heeft bewezen dat men wat gekte kan verdragen in kamer en senaat maar dit is toch echt de waanzin voorbij.

Bartje kan misschien wel bekeerd zijn tot enige ascetische sekte. Het is zeker mooi om te streven naar een wereld zonder geld, zonder banken, zonder reclame. Waar iedereen enkel werkt en koestert om de goedheid van mensen. En men mag daar zeker niet van denken dat het niet kan. Maar wel even realistisch blijven, zulk systeem op zetten gaan we niet even snel met een wetje doen. En zeker gaat dat niet werken met repressieve wetten, politie en dergelijke praktijken. Dan is men nog dwazer dan een onderbroek-terrorist die ook de commercie bestrijdt.

De media-commercie kan en wilt men niet aan banden leggen maar welk 'wetgevend werk' gaat Bertje dan wel doen. Het antwoord is wel duidelijk, beletten dat media toekijken, beletten dat media mensen ondervragen en wat reporters nu volop doen. Een idioot als mezelf zou denken dat ze nu eens hun werk echt deden, jammer genoeg maar beperkt en niet voor alles. Maar de wijze politiek vindt het misdadig. Is het voor hen zeker, met zulk gedrag komt men uit op gebreken van politie, komt men uit op falen van gerecht, stelt men onderwijs in vraag en zelfs de politiek wordt bedreigd. En zeker niet vergeten men zou geldstromen kunnen ontdekken. Zoals in een vorig commentaar gesteld het kan zelfs leiden tot revoluties.

Zulke wetten zouden ook niets anders kunnen zijn dan een ondergraving van Artikel 19 van de VN mensenrechten:
- Een ieder heeft recht op vrijheid van mening en meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid om zonder inmenging een mening te koesteren en om door alle middelen en ongeacht grenzen inlichtingen en denkbeelden op te sporen, te ontvangen en door te geven. -

Het kan pijn doen, maar het is een fundamenteel recht en een van de meest essentieele dat men als mens moet kunnen weten, wie dat beperkt creeert massamoorden. Het is juist die geheimhouding die parasieten als BA medeschuldig maakt aan de moord op Shana en Kevin.

Journalisten kunnen vervelend zijn, politici en sterren weten dat zeker. Maar dat weegt niet op tegen de wreedheid van een politiek, politie en recht dat zwijgt en misdaden niet wilt zien. Shana en Kevin hadden niet moeten sterven als de wormen al bezig geweest waren na de eerste moord. Dan hadden ze de dwaasheid van politie al eerder tegengekomen. En dat is toch ontoelaatbaar voor de politiek van emoties en geld.

Straffe beweringen

@Emmanuel Paulus: "Maar nu zitten we wel met een moord waar gerecht/politie het al jaren wisten maar om nog duistere redenen er maar gemoord kon worden. Nu is de waanzin nog groter dan bij Dutroux [...]." Wat is uw bron voor deze toch wel straffe beweringen?

Larvenlectuur

Naast commercie, sensatie enz vind men in de Vlaamse kranten nog wat lectuur voor larven. Je vind daar een complete beschrijving van hoe ons politie/recht systeem nu toch zo goed als zeker 2 tot 3 moorden geleden al kon weten dat RJ een moordenaar was.

Het is juist hetzelfde liedje als bij Dutroux, de kennis was er maar om duistere redenen werkte het systeem gewoon niet en moest de moordenaar al naast de deur moorden voor men het na dagen doorkreeg.

De waanzin is nu nog groter omdat men ipv het te erkennen het langs diverse kanten nog gekker maakt. Pers is nu fout niet omdat ze een kapitaal-product is maar meer en beter resultaat naar boven brengt dan de politie. Niet moeilijk als men niet wil of kan werken.

Nog juist is er een hele uitleg van het parket van Leuven uitgegeven waar in verhaalt wordt dat er niet 1 maar 2 sporen waren. Dat deze door diverse handen zijn gegaan en uiteindelijk verticaal geklasseerd wegens te vaag. Natuurlijk te vaag als men de moeite niet doet om ze serieus te bekijken.

Niet het enige geval hoor, zo zijn er moorden waar men nog minder moeite doet. Of is dixit rechters het normaal dat een klacht tegen een pedofiel wel een hele circus tov de aanklager opleverde maar dat er 9 maanden later nog niet eens een klein gesprek met de dader is geweest. En dan natuurlijk zeveren over geen bewijs of te vaag. Zeker bedenkelijk als je dat vergelijkt met zaken waar de dader Mohamed noemt of een tatoo draagt. Om maar niet te beginnen over de energie om een huisvredebreuk in een kerncentrale te beteugelen.

Zaken die men niet mag in media plaatsen want het zou de goede orde verstoren. Dat een politieke clown dat verkondigt is al gek genoeg maar de gekheid is dat de mensen die als eerste slachtoffer ervan gaan zijn het nog verdedigen ook. Moorden als dit zijn al erg genoeg maar het systeem kent nog veel meer slachtoffers. En zwijgen erover want dat is sensatie, zeuren en last voor de economie.

Justitie en media

Justitie (de 3e macht) en media (de 4e macht) hebben elk hun rol te vervullen in het indijken van excessen en het beteugelen van het kwade in onze samenleving. Speurders en onderzoeksjournalisten graven elk op hun manier en met hun specifieke motivatie naar de feiten achter de feiten.
Bij ons is het nog niet zo erg dat een journalist daarvoor wordt uitgeschakeld door de maffia. Waar was het ook weer dat onlang, pas vorige week, een belangrijke misdaadjournalist werd vermoord? Bij ons heb je wel de zaak Vanoppen en de zaak Cools. Corruptie is ook bij ons niet uit te sluiten. Maar er zijn zowel bij justitie als bij de media vele mensen die naar eigen vermogen, hun job wél goed doen.
We moeten niet alles door elkaar halen omdat, na een vlugge blik op de krantenkoppen, bepaalde berichtgeving er nogal overdreven en sensationeel uitziet. Bepaalde kritiek is terecht, maar je kan niet alles over dezelfde kam scheren, en het dus niet doortrekken tot alle justitie of alle media.

Vandaag heeft de VRT 1 uur extra over een moordzaak

Vandaag (maandag 11.01.2009) heeft de VRT één uur extra uitzending over een moordzaak. Live verslaggeving van op een persconferentie, ....

Moest men al die journalistieke energie gebruiken om te duiden hoe onze wereld er aan toe is en wat mogelijke oplossingen zijn, .... of het nu gaat over klimaat, Congo, energie, ...

In de De Morgen lees ik vandaag hoe de hoofdredacteurs zichzelf verantwoorden,... Maar over de grond van de zaak, "moeten we een moordzaak opblazen tot staatsbelang" heeft niemand het.
Er wordt al vergeleken met Dutroux, maar de nieuwswaarde rond Dutroux was: het falen van de rijkswacht, hoe ze weigerden de ouders serieus te nemen, hoe ze een "doofpotoperatie" voerden om fouten en mogelijke pistes te verdoezelen, ...

We lezen onnozele discussie over "mogen we de verdachte nu al dan niet een moordenaar noemen" (neen dus, tot nader order blijft hij de mogelijke dader).
Maar over de essentie van de kritiek zwijgen ze in alle talen. "Moeten onze media zoveel energie besteden aan een moordzaak?" of "Welk ander maatschappelijk belang dan de winsthonger van enkele persmagnaten wordt hiermee gediend?"

De kleine en de grote wereld

De leefwereld van ons eigen kleine landje en de grote wereldproblemen zijn beiden heel belangrijk. De verhouding in onze Vlaamse media is inderdaad zoek. Het 'Vlaams belang' overtreft het wereldbelang niet en verbanden tussen beiden worden al helemaal niet uitgelegd door de commerciële media.

Maar ik wil er toch op wijzen dat grote moordzaken in eigen land ook de aandacht van onze samenleving opeisen. Ik vind het overigens absurd om de vergelijking te maken met het wereldnieuws. Behalve de verhoudingen heeft het een niets met het ander te maken, dus haal die zaken dan ook niet door elkaar, a.u.b.!

Sociaal vergif of sociaal voedsel

Dat noemt sociaal gedrag, nl dat het gebeuren van een enkeling impact heeft op een hele groep. Dit is zeker niet altijd even logisch. De eene dode vergeet men, de andere schokt de hele groep.

Commercie heeft daar niets mee te maken, dat is enkel een parasiet dat uit alles voeding haalt. Magnaat X wint zeker met een moordpartij maar wint ook met een stel blote borsten. Voor hem maakt het niet uit wat er gebeurt, het is altijd kassa.

De huidige moord raakt iedereen, maakt niemand veilig en raakt het hart van onze samenleving op zowat elk denkbaar vlak. De sociale mens kan niet anders dan daarbij betrokken zijn. Men kan natuurlijk schermen men een egalitisme, de dode achter de hoek is ook erg. Men kan bekommerd zijn om beperkter problemen, de moord op hufters. Men kan enkel aan zichzelf denken. De een is wat edeler dan de andere maar strikt genomen niet sociaal genoeg. Het kan en zal er mee te maken hebben maar is het niet.
Politiegeweld tot een individu is sociaal niet van belang, het heeft enkel belang als het meer mensen wordt of het individu in de groep bepalend wordt.

Men kan zo niet moet er mooie dromen en idealen over hebben maar de realiteit is dat niet en zal dat nooit zijn. Pers is in de eerste plaats een weergave van de realiteit. En met die weergave kan men dan werken aan idealen. Dat ideaal kan geld verdienen zijn wat de huidige regel is. Er zijn er natuurlijk betere maar dan moet men wel de realiteit willen aannemen. Voor commercie is het eenvoudig dat steunt op parasiteren. Maar waarom zou een beter ideaal dan geen recht op het nieuws-voedsel hebben.

Met gif strooien is natuurlijk het eenvoudigste. Maar het ongedierte overleeft dat wel maar of er dan nog iemand anders van kan eten is zeer de vraag.

De TIJD

In De TIJD heb ik nog steeds geen artikel over de recente gebeurtenissen gezien. Op de website staan al wel enkele artikeltjes die zich beperken tot de feiten. Vermoedelijk is het wachten tot een officiële rechtbank een uitspraak heeft gedaan voor er iets verschijnt in de papieren versie.

de kleur van zalm

Lezers van De Tijd hebben andere bezigheden dan het oplossen van moordzaken.

1. In De Tijd lees je die

1. In De Tijd lees je die dingen inderdaad niet. In Woef ook niet. Raar, hè?

2. La Dernière Heure is een Waalse krant. Wat over de taalgrens gebeurt, interesseert hen geen zier. Raar, hè?

3. Ilse Beyers die mediamakers de les spelt. Stel je dààr vooral geen vragen bij.