“In Spanje zijn er al meer dan 7.000 mensen gemarteld door de politie en het houdt niet op”, zo vertelt Julen Arzuaga. “Madrid erkent en verzorgt de slachtoffers niet.”
Spanje tekent internationale akkoorden tegen martelingen, maar houdt zich er zelf niet aan, zo vindt Arzuaga. “De mensenrechten moeten de grootste steunbeer worden van ons Europa.”

Gisteren is een delegatie Basken naar Brussel gekomen om te praten met enkele EU-parlementsleden. “De Europese Unie heeft de kracht om Spanje een halt toe te roepen en ze te verplichten om te stoppen met de martelingen. We zijn hier dan ook samengekomen in de hoop op een grotere bewustwording bij de mensen”, aldus Julen Arzuaga.

Politieke gevangenen
In de Spaanse en Franse gevangenissen zitten ongeveer zevenhonderd Baskische politieke gevangenen. De meeste van hen zijn gearresteerd op basis van banden met de Baskische afscheidingsbeweging, ETA.
Maar, niet alle gevangen zijn ETA-militanten of hebben met de organisatie samengewerkt. Veel van hen zitten in de cel omdat ze geëngageerd zijn op vlak van de Baskische taal, de cultuur of omdat ze voor een Baskische jongerenbeweging werken.

Bijna zevenhonderd Basken zitten opgesloten in Spaanse en Franse gevangenissen.(foto: thomas)

Incommunicado
Volgens het Spaanse gerecht is het noodzakelijk om een speciale wetgeving op te stellen die justitie mogelijk maakt snel in te grijpen bij verdenking van terrorisme. Daarom heeft Spanje de ‘Incomunicado’-wetgeving ingevoerd. Die houdt in dat iemand die verdacht wordt van terrorisme, zonder proces voor vijf dagen in totale afzondering kan worden gezet op beschuldiging van terrorisme. De wetgeving is opgenomen in artikel 520 bis en 527 van het Strafwetboek.

De incomunicado-maatregel zorgt niet alleen voor veel kritiek bij de Baskische bevolking, ook internationale organisaties zoals Amnesty International en Human Right Watch hebben scherpe kritiek geuit op de wetgeving. Ze verdenken de Spaanse overheid ervan martelpraktijken in de hand te werken door de totale isolatie van de buitenwereld. Ze pleiten voor het plaatsen van controlecamera’s om misbruik tegen te gaan.

Een jonge man van 28 jaar wordt door de Guardia Civil opgepakt voor terrorisme. Na drie dagen ‘incommunicado’ is het duidelijk dat hij hoe dan ook niets te maken heeft met de ETA. Het hoofd van de man is voor bijna de helft dikker geworden omdat de politie hem keer op keer tegen de muur van zijn cel smeet. Als hij terug op krachten komt spant hij een proces aan tegen de agenten in kwestie. Resultaat: de jonge man krijgt terug een proces. Volgens de Guardia Civil heeft hij zelf drie dagen lang zijn hoofd tegen de muur geslagen om op die manier een proces te winnen.

Spreidingspolitiek
De spreidingspolitiek die het Spaanse gerecht toepast was een idee van de PSOE, de socialisten. Oorspronkelijk was het de bedoeling om ETA-gevangenen zo ver mogelijk van hun achterban op te sluiten, zodat ze in geen geval in contact konden komen met elkaar.
Gevangen worden nu nog steeds zo ver mogelijk van huis opgesloten, maar nu alleen voor andere doeleinden: het gevangenisleven nog zwaarder maken voor de gevangenen en hun familieleden.

De spreidingspolitiek gaat in tegen Spaanse wetgeving en tegen het Europees Verdrag voor de Mensenrechten, waarin staat dat elke gevangene in de dichtstbijzijnde gevangenis moet worden opgesloten. De vlag waarop Baskenland is geschilderd met pijlen die naar binnen wijzen en de slogan Euskal Presoak Euskal Herria betekent niets anders dan, Baskische gevangenen naar Baskenland. Om de spreidingspolitiek stop te zetten is er dus geen wetswijziging nodig, alleen goede wil.

De vlag met Euskal Presoak Euskal Herria hangt in Baskenland aan veel balkons. De families van ETA-gevangenen dat hun kind ver van huis opgesloten zit. (foto: thomas)

Parot-doctrine
In Spanje is de maximumstraf voor een feit dertig jaar. Militanten worden echter meestal voor meerdere feiten veroordeeld. Wat maakt dat wanneer men dertig jaar heeft vastgezeten voor een feit, de jaren beginnen te tellen van het volgende feit, enzovoort. Dit systeem heet de Parot-doctrine.

Iñaki Juana de Chaos zat twintig jaar in de cel voor de moord op twee agenten van de Guardia Civil. Hij zou vrijgelaten worden. Zijn verwelkomingsfeest was al helemaal gepland. Twee dagen voor hij de gevangenis mag verlaten krijgt hij te horen dat hij nog 13 jaar langer zal moeten blijven omdat hij twee opiniestukken had geschreven over zijn slechte behandeling in de Spaanse gevangenissen. Uit protest gaat Iñaki in hongerstaking. 115 dagen later wordt hij half dood naar huis gestuurd om daar zijn straf verder uit te zitten. Spanje kon hem niet laten sterven in de gevangenis, dan zou heel Baskenland op zijn kop gestaan hebben.

Mensen komen samen om te betogen voor de vrijlating van Iñaki de Juana en tegen de Parot-doctrine. (foto: thomas)